Wielu rodziców sądzi, iż aparat ortodontyczny jest potrzebny ich dziecku dopiero w wieku kilkunastu lat. Jednak w praktyce wczesna ortodoncja często zaczyna się już około 7. roku życia. Na tym etapie szczęki dzieci wciąż rosną i zaczynają się pojawiać zęby stałe. To sprawia, iż jest to idealny moment, aby odpowiednio pokierować rozwojem szczęki i zębów – zanim pojawią się poważniejsze problemy.
Wczesne leczenie nie oznacza od razu użycia pełnego aparatu ortodontycznego. Polega ono raczej na zastosowaniu prostych urządzeń ortodontycznych, które współpracują z naturalnym wzrostem, zmniejszając ryzyko przyszłych problemów. Takie działania mogą zapobiec bólowi, stłoczeniu zębów oraz konieczności bardziej skomplikowanego leczenia w wieku nastoletnim.
Wczesne leczenie ortodontyczne – co jest stosowane?
U pacjentów od 7. roku życia ortodonci mogą ocenić pozycję szczęki i sposób, w jaki rozwijają się zęby. jeżeli wykryty zostanie problem, dziecko może otrzymać wyjmowany aparat, ekspander podniebienny lub aparat funkcjonalny. Są to delikatne urządzenia, które pomagają kierować wzrost szczęki i tworzyć więcej miejsca dla zębów, które będą się wyrzynać.
Ekspandery są często stosowane, gdy szczęka jest zbyt wąska. Stopniowo poszerzając szczękę, tworzy się więcej miejsca, aby zęby stałe wyrastały w prawidłowej pozycji. Aparaty funkcjonalne mogą być też używane do przesunięcia żuchwy do przodu lub spowolnienia wzrostu szczęki w przypadku nagryzu poziomego. Takie leczenie jest zwykle prostsze, wygodniejsze i krótsze niż pełne aparaty stosowane w wieku nastoletnim.
Najczęstsze problemy: nagryz i przodozgryz
Nagryz i przodozgryz należą do najczęstszych problemów u małych dzieci. jeżeli nie są one leczone, zwykle nasilają się wraz ze wzrostem dziecka. Kości szczęki rozwijają się w tym samym niewłaściwym wzorcu, a w wieku nastoletnim jedynym sposobem ich korekty może być pełny aparat, ekstrakcje zębów lub choćby operacja szczęki. W Wielkiej Brytanii średnio co trzecie dziecko ma zauważalne wady zgryzu już w wieku 8 lat, ale wczesna interwencja może znacząco zmniejszyć nasilenie tych problemów w późniejszym wieku.
Niepodjęcie leczenia może skutkować koniecznością usunięcia zębów w wieku nastoletnim
Gdy nie ma wystarczającej ilości miejsca dla zębów stałych, często dochodzi do ich stłoczenia lub zatrzymania w szczęce. Może to prowadzić do decyzji o usunięciu jednego lub więcej zdrowych zębów, aby zrobić miejsce dla innych. Ekstrakcja zębów jest dość powszechna w leczeniu ortodontycznym nastolatków, gdy nie zastosowano wczesnej interwencji.
Szacunki pokazują, iż choćby 25% nastolatków, którzy przechodzą leczenie ortodontyczne, wymaga usunięcia co najmniej jednego stałego zęba w celu skorygowania stłoczenia. W wielu przypadkach ortodoncja interwencyjna pozwala zmniejszyć lub całkowicie zapobiec ekstrakcjom. Usunięcie zębów może również zmienić ogólny kształt twarzy i uśmiech, czego można uniknąć, podejmując wczesne leczenie i kierując naturalnym wzrostem.
Wpływ na rozwój szczęki i proporcje twarzy
Szczęka dziecka w wieku 7–8 lat wciąż rośnie szybko. To idealny czas, aby w większym stopniu kontrolować ten wzrost. jeżeli szczęka lub żuchwa rośnie szybciej, działania ortodontyczne w wieku 7 czy 8 lat mogą pomóc poprowadzić ją na adekwatne miejsce.
Bez wsparcia nierównomierny rozwój szczęki może wpłynąć na profil dziecka, zdolność żucia, a choćby oddychanie. Niektóre dzieci z wąskimi szczękami częściej oddychają przez usta, co może wpływać na jakość snu i ogólne samopoczucie. Wczesna korekta tych problemów pomaga stworzyć lepszą podstawę zarówno dla zdrowia jamy ustnej, jak i dla ogólnej struktury twarzy.
Korzyści emocjonalne i praktyczne
Dzieci, które przechodzą wczesne leczenie, często czują się pewniej w miarę dorastania. Naprawienie oczywistych problemów stomatologicznych przed szkołą średnią może również uchronić je przed drwinami i poczuciem skrępowania. Z praktycznego punktu widzenia wczesne leczenie jest często łatwiejsze do zaakceptowania przez dzieci. Aparaty są mniejsze, a przez to mniej widoczne, a czas leczenia zwykle krótszy niż w przypadku aparatów dla nastolatków.
Podsumowując, wczesna ortodoncja interwencyjna od 7. roku życia nie polega tylko na prostowaniu zębów. Chodzi o kierowanie zdrowym wzrostem szczęk, tworzenie miejsca i zapobieganie poważnym problemom w przyszłości. Dzięki wczesnemu leczeniu wad zgryzu wiele dzieci może uniknąć ekstrakcji zębów, ograniczając zakres przyszłego leczenia ortodontycznego i cieszyć się lepszym zdrowiem jamy ustnej w dłuższej perspektywie.
– W trakcie leczenia ortodontycznego pacjentów rosnących warto rozmawiać z nimi nie tylko jak z dziećmi, ale po prostu jak z pacjentami. Należy wytłumaczyć im kwestie ich wady zgryzu, powiedzieć dlaczego ją leczymy i pokazać, co może się stać, gdy nie będą prawidłowo myć zębów – mówi dr n. med. Anna Wasiewicz, ortodontka, nauczyciel akademicki w Zakładzie Ortodoncji WUM, pierwszy w Polsce certyfikowany lekarz metody lingwalnej Incognito. – To bardzo duży czynnik prognostyczny dla powodzenia leczenia – dodaje.
Źródło: https://www.the-dentist.co.uk/
