Nowe badania opublikowane w czasopiśmie „Microbiology Spectrum” wskazują, iż galusan epikatechiny (ECG) – naturalny związek występujący w klonie – może skutecznie hamować rozwój bakterii odpowiedzialnych za próchnicę. Substancja ta, dzięki swojej naturalnej dostępności, bezpieczeństwu i przystępnej cenie, stwarza duży potencjał do wykorzystania w produktach do higieny jamy ustnej, takich jak płyny do płukania ust. Co istotne, mogłaby także stanowić bezpieczniejszą alternatywę dla dzieci, które często nieświadomie połykają płyn podczas płukania.
Zespół amerykańskich naukowców doszedł do tego odkrycia w dość nieoczekiwany sposób. Początkowo badali oni naturalne związki roślinne hamujące tworzenie biofilmów przez Listeria monocytogenes – groźny patogen przenoszony drogą pokarmową. Ku ich zaskoczeniu okazało się, iż bakterie te łatwo tworzą biofilm na większości powierzchni roślinnych i drewnianych, ale unikają drewna klonowego.
Badacze wyizolowali więc polifenole z klonu i odkryli, iż blokują one działanie enzymu sortazy A, kluczowego dla przylegania bakterii do powierzchni oraz tworzenia biofilmów. Zainspirowani tym wynikiem postanowili sprawdzić, czy podobny mechanizm może działać również u bakterii odpowiedzialnych za próchnicę.
– Ponieważ Streptococcus mutans zapoczątkowuje proces próchnicowy poprzez tworzenie płytki nazębnej i produkcję kwasów niszczących szkliwo, postawiliśmy sobie pytanie, czy polifenole klonowe mogą także hamować biofilm tych bakterii To pytanie napędziło całe badanie – wyjaśnia prof. Mark Gomelsky z University of Wyoming, główny autor publikacji.
Silniejszy niż zielona herbata
W serii badań – od modelowania komputerowego, poprzez eksperymenty w probówce, aż po testy na sztucznych zębach i dyskach hydroksyapatytowych – naukowcy wykazali, iż ECG skutecznie blokuje tworzenie biofilmu przez S. mutans. Co ciekawe, galusan epigallokatechiny (EGCG) – podobny związek występujący w herbacie, znany z zastosowania w niektórych produktach dentystycznych – działa znacznie słabiej niż ECG.
– Nasze odkrycie pokazuje, iż galusan epikatechiny może stać się podstawą nowej strategii ochrony przed próchnicą – nie poprzez eliminowanie bakterii, ale przez uniemożliwienie im przylegania do powierzchni zębów – podkreśla prof. Gomelsky. – To szczególnie obiecujące rozwiązanie dla dzieci, które nie powinny stosować tradycyjnych płukanek ze względu na ryzyko toksyczności w przypadku połknięcia.
Nowa generacja produktów stomatologicznych
Zespół badawczy już pracuje nad komercjalizacją odkrycia. Dzięki start-upowi założonemu przez studentów University of Wyoming powstają pierwsze prototypy produktów stomatologicznych opartych na roślinnych polifenolach.
Jeśli dalsze badania potwierdzą skuteczność i bezpieczeństwo ECG, w niedalekiej przyszłości na rynku mogą pojawić się płyny do płukania jamy ustnej i inne preparaty chroniące przed próchnicą, oparte na naturalnych składnikach oraz bezpieczne także dla najmłodszych pacjentów.
Wyniki badania opublikowano w artykule „Maple polyphenols inhibit sortase and drastically reduce Streptococcus mutans biofilms” na łamach czasopisma „Microbiology Spectrum”.
Wypracowanie współpracy międzysektorowej – to, zdaniem dr hab. n. med. Agnieszki Mastalerz-Migas, konsultant krajowej w dziedzinie medycyny rodzinnej, prezes zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, największe wyzwanie w promowaniu zdrowego stylu życia w Polsce. – Zdrowy styl życia to nie tylko medycyna, to pojęcie dużo szersze. Bez polityk międzysektorowych, bez edukacji i współpracy ze strony przemysłu, rolnictwa czy osób odpowiedzialnych za sport, nie uzyskamy optymalnych rozwiązań, które zachęcą ludzi do zdrowego stylu życia – podkreśla ekspertka.
Źródło: https://asm.org
https://journals.asm.org
