Utrata zębów może być powiązana z występowaniem objawów depresji. Sugeruje to, iż zdrowie jamy ustnej wpływa na dobrostan psychiczny zarówno poprzez mechanizmy fizjologiczne, jak i poznawcze. Takie wnioski przedstawiono w badaniu, które zostało opublikowane pod koniec listopada w czasopiśmie naukowym „BMC Oral Health”.
Zgodnie z ustaleniami autorów osoby, które utraciły zęby, mogą odnieść korzyści z opieki obejmującej ocenę funkcji poznawczych oraz działania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji.
– Całkowita utrata zębów była związana z wyższym prawdopodobieństwem wystąpienia depresji, a znaczną część tej zależności wyjaśniało obniżenie funkcji poznawczych – stwierdzili autorzy z zespołu pod kierownictwem dr. Huanga Shi-jia z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Zhejiang (Chiny).
Analiza danych z ogólnokrajowego badania CHARLS
Naukowcy przeanalizowali dane przekrojowe pochodzące z badania China Health and Retirement Longitudinal Study (CHARLS) z 2018 r. Badanie to obejmowało około 11 000 uczestników (średnia wieku około 61 lat). Dane zgromadzone w ramach CHARLS zawierały informacje dotyczące stanu uzębienia oraz funkcji poznawczych, co umożliwiło zbadanie zależności między utratą zębów, depresją oraz sprawnością poznawczą.
Objawy depresji oceniano dzięki skali depresji Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D). Utrata zębów była zgłaszana przez uczestników badania i klasyfikowana jako całkowita utrata zębów lub jej brak. Funkcje poznawcze oceniano dzięki narzędzia zaadaptowanego z amerykańskiego badania Health and Retirement Study. Ocena obejmowała orientację, pamięć, zdolności obliczeniowe oraz zdolności wzrokowo-przestrzenne.
Główne wyniki i ich znaczenie kliniczne
Jednoczynnikowa regresja logistyczna wykazała, iż osoby, które utraciły zęby, miały wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia objawów depresji niż osoby zachowujące uzębienie. Iloraz szans wynosił 1,45, a 95-procentowy przedział ufności mieścił się w zakresie od 1,28 do 1,64. Związek ten pozostał istotny również po uwzględnieniu czynników socjodemograficznych, stylu życia oraz stanu zdrowia.
Analiza mediacji wykazała, iż ogólna sprawność poznawcza pośredniczyła w związku między utratą zębów a objawami depresji. Średni pośredni efekt przyczynowy wyniósł 0,043, a 95-procentowy przedział ufności zawierał się w zakresie od 0,037 do 0,05. Średni bezpośredni efekt wyniósł 0,024, a jego 95-procentowy przedział ufności mieścił się w zakresie od 0,001 do 0,05. Autorzy obliczyli, iż 61,6% całkowitego efektu było wynikiem pośredniczącej roli funkcji poznawczych. Przedział ufności tego oszacowania wynosił od 0,439 do 0,987.
Badanie miało jednak pewne ograniczenia. Autorzy zauważyli, iż sposób odżywiania mógł wpływać zarówno na funkcje poznawcze, jak i na objawy depresji, jednak nie został on uwzględniony w analizie. W związku z tym dalsze badania są potrzebne, aby dokładniej wyjaśnić zależności między utratą zębów, zdrowiem poznawczym oraz zdrowiem psychicznym.
– Uzyskane wyniki sugerują, iż działania podejmowane u osób starszych z utratą zębów powinny mieć charakter holistyczny, obejmując ocenę funkcji poznawczych oraz odpowiednie działania wspierające, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów depresji i poprawić ogólny dobrostan – podsumowali autorzy pracy pt. „The mediating role of cognitive function in the association between tooth loss and depressive symptoms: a cross-sectional study”.
Źródło: https://www.drbicuspid.com/
https://link.springer.com/
– Na pacjenta warto spojrzeć jako na całokształt, nie tylko na jego zęby. Istotna jest kooperacja z lekarzami ogólnymi. Nie wszyscy lekarze mają świadomość, jak istotny wpływ mają choroby ogólne na zęby, a także odwrotnie – jak istotny wpływ mają zęby na choroby ogólne. Często nie widzimy tego, by kierowali pacjentów do stomatologa w ramach leczenia – mówi o wyzwaniach w opiece stomatologicznej nad pacjentami obciążonymi chorobami ogólnoustrojowymi dr n. med. Anna Sokołowska, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
