Zabawa z dzieckiem powinna być spontaniczna, przyjemna i dobrowolna. Dla dziecka to naturalny sposób odkrywania świata, a dla rodzica okazja do budowania pozytywnej relacji i wsparcia w rozwoju malucha.
Jak sprawić, by wspólna zabawa była źródłem euforii i zarazem miała charakter edukacyjny?
Każdy rodzic powinien pamiętać, iż nie w każdym etapie rozwoju dziecka jego aktywne uczestnictwo w zabawie jest konieczne. Najmłodsze dzieci na początku bawią się same, poznając swoje ciało i otoczenie. Z czasem do ich świata dołączają przedmioty – grzechotki, maskotki, klocki, które są dotykane, gryzione i rzucane.
– Pod koniec okresu żłobkowego dziecko zaczyna dostrzegać innych oraz ich zabawki. Dopiero w wieku przedszkolnym pojawia się zabawa grupowa, w której dorosły może pełnić funkcję organizatora. Jego rola polega na nauce zasad współpracy, pomaganiu w radzeniu sobie z porażkami oraz zachęcaniu do podejmowania wyzwań – tłumaczy psycholog Karolina Kolman, ekspertka platformy poradnikowej #MAMYNATORADĘ fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty.
Jakie zabawy są najbardziej rozwijające?
W zależności od etapu rozwoju dziecka warto wybierać odpowiednie aktywności:
- Zabawa tematyczna – dzieci naśladują dorosłych, odgrywają rolę lekarza, nauczyciela czy kucharza. Wspólne udział w takich zabawach pozwala rodzicowi nauczyć dziecko ważnych zachowań, np. jak radzić sobie w gabinecie lekarskim.
- Zabawa konstrukcyjna – budowanie z klocków, układanie puzzli czy tworzenie modeli z plasteliny wspiera rozwój kreatywności, logicznego myślenia i sprawności manualnej.
- Zabawy ruchowe – skakanie, bieganie, wspinaczka to istotny element rozwoju fizycznego. Rodzic powinien dać dziecku swobodę, interweniując tylko w niebezpiecznych sytuacjach.
- Eksperymenty i zabawy badawcze – pozwalają dziecku odkrywać świat, np. poprzez obserwacje przyrody, zabawy z wodą czy proste eksperymenty domowe.
Ile czasu dziennie należy przeznaczyć na zabawę z dzieckiem?
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, ile czasu dziennie rodzic powinien poświęcić na zabawę z dzieckiem. Najważniejsze jest pełne zaangażowanie. Lepsze będzie 15 minut intensywnej wspólnej zabawy niż dwie godziny spędzone na pół gwizdka, z telefonem w ręce.
– Dziecko samo sygnalizuje, kiedy potrzebuje towarzystwa rodzica, a kiedy woli pobawić się samodzielnie. Warto uczyć się rozpoznawania tych sygnałów – tłumaczy Karolina Kolman.
Czy zabawki są niezbędne do zabawy?
Zdaniem ekspertów zabawki są pomocne, ale ich nadmiar może przytłoczyć dziecko i ograniczyć jego kreatywność. Czasem garnek i drewniana łyżka mogą być lepszymi narzędziami do zabawy niż elektroniczny gadżet. Ważne jest, by zabawki były dostosowane do wieku i wspierały rozwój dziecka, zamiast go ograniczać. Technologie, takie jak telewizja czy gry komputerowe, mogą być interesujące dla dziecka, ale powinny być dawkowane rozsądnie. Nadmiar ekranów może wpływać negatywnie na koncentrację i rozwój umiejętności poznawczych.
Nauka dzielenia się zabawkami
Jeśli dziecko ma rodzeństwo, warto nauczyć je zarządzania własnymi zabawkami. Metoda trzech pudełek może pomóc w uniknięciu konfliktów:
- Pierwsze pudełko – zabawki tylko dla jednego dziecka.
- Drugie pudełko – zabawki drugiego dziecka.
- Trzecie pudełko – zabawki wspólne, dostępne dla wszystkich.
Dziecko nie powinno być zmuszane do dzielenia się zabawkami. Warto nauczyć je, iż może odmówić, ale też zachęcać do wspólnej zabawy.
– Zabawa to najważniejszy element dziecięcego świata. Będąc jego częścią, możemy nie tylko pomóc w prawidłowym rozwoju dziecka, ale też budować trwałe i silne więzi – podkreśla psycholog Karolina Kolman. – Podchodźmy świadomie do tego, jak spędzamy czas z naszymi pociechami – dodaje.
Kilka rad dla rodziców
- Angażuj się w zabawę całkowicie, choćby jeżeli to tylko 15 minut dziennie.
- Nie zasypuj dziecka zabawkami — prostota rozwija kreatywność.
- Ograniczaj wpływ technologii i zachęcaj do aktywności fizycznej.
- Wspieraj samodzielność, ale miej czas na wspólną zabawę, gdy dziecko tego potrzebuje.
