Odra powraca – a wraz z nią pytania o bezpieczeństwo w gabinetach stomatologicznych. W najnowszym numerze czasopisma „Dimensions of Dental Hygiene” ukazał się artykuł, w którym przeanalizowano powiązania między tą chorobą zakaźną a stomatologią. W pracy zwrócono uwagę na zagrożenia związane z transmisją wirusa w środowisku klinicznym oraz przypomniano o roli, jaką personel dentystyczny może odegrać w profilaktyce chorób zakaźnych.
W 2025 r. w Stanach Zjednoczonych odnotowano niemal 1300 potwierdzonych przypadków odry, co jest najwyższym wynikiem od ponad 30 lat. W Europie w tym samym czasie również obserwowano wzrost zachorowań, a w niektórych krajach – jak Hiszpania – dochodziło do ognisk epidemicznych.
Powrót odry budzi więc uzasadniony niepokój. Prof. Suzanne Mathis – wykładowczyni higieny stomatologicznej na Augusta University (USA) – postanowiła przyjrzeć się temu zjawisku z perspektywy swojej specjalizacji. Efektem jej dociekań jest artykuł „The Re-Emergence of Measles”, opublikowany w najnowszym wydaniu magazynu „Dimensions of Dental Hygiene”.
Okazuje się, iż odra – choć postrzegana głównie jako choroba wieku dziecięcego – ma wiele wspólnego ze stomatologią, zarówno pod względem objawów, jak i sposobu transmisji wirusa.
Odra w gabinecie? Więcej niż skórna wysypka
Zainteresowanie tematem u prof. Mathis wzbudziły liczne doniesienia medialne o nowych ogniskach odry w USA. Zadała sobie pytanie, dlaczego choroba, która niemal zniknęła, znów zaczęła się rozprzestrzeniać.
– Odra daje objawy w jamie ustnej i przenosi się drogą kropelkową oraz przez aerozole – czyli dokładnie tymi drogami, które są istotne w kontekście stomatologii – wyjaśnia wykładowczyni cytowana w komunikacie prasowym Augusta University.
Podczas swoich badań odkryła m.in., iż wirus odry może przetrwać na powierzchniach choćby przez dwie godziny. To czyni gabinety stomatologiczne potencjalnie niebezpiecznym miejscem transmisji – jeżeli nie zostaną wprowadzone odpowiednie procedury sanitarne. Co więcej, pacjent zakażony odrą może zarażać innych choćby cztery dni przed pojawieniem się wysypki i cztery dni po jej wystąpieniu – co oznacza, iż wielu zarażonych może nieświadomie przenosić wirusa podczas wizyty u dentysty.
Braki w szczepieniach to realne zagrożenie
W artykule prof. Mathis poruszyła również temat przepisów dotyczących obowiązkowych szczepień w poszczególnych stanach USA. Wiele z nich dopuszcza wyjątki – zarówno medyczne, jak i religijne czy osobiste – co prowadzi do spadku poziomu wyszczepienia poniżej progu 95%, wymaganego do utrzymania odporności zbiorowiskowej.
Zaniepokojona brakiem aktualnych publikacji na temat odry w literaturze stomatologicznej, Mathis zgłosiła swoją propozycję do redakcji „Dimensions of Dental Hygiene”. Redakcja uznała temat za na tyle istotny, iż zaproponowała przekształcenie go w materiał edukacyjny (continuing education – CE). Artykuł musiał więc zostać rozszerzony i poddany recenzji. Ostatecznie publikacja nie tylko ukazała się w czasopiśmie, ale również trafiła na jego okładkę.
W swojej pracy autorka przypomniała, iż choroby zakaźne, takie jak odra, nie są problemem wyłącznie pediatrycznym – ich skutki mogą mieć realny wpływ na praktykę stomatologiczną. Publikacja ta jest jednak nie tylko przestrogą, ale stanowi również wkład w rozwój wiedzy interdyscyplinarnej, tak potrzebnej we współczesnej stomatologii.
– Profilaktyka stomatologiczna rzeczywiście zbyt mało wybrzmiewa w dyskusji o szeroko pojętym zdrowiu publicznym. A wiemy, iż duży odsetek naszych rodaków nie ma własnej szczoteczki i nie myje codziennie zębów, więc choćby takie elementarne – wydawałoby się – zasady higieny jamy ustnej „leżą” w naszym społeczeństwie – mówi dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prezes zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.
Źródło: https://jagwire.augusta.edu/
