W leczeniu alergii wziewnych najczęściej stosuje się leki objawowe: przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy. Choć są one skuteczne, ich długotrwałe stosowanie może wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi. Jedyną skuteczną metodą leczenia przyczynowego jest immunoterapia alergenowa, czyli odczulanie.
Immunoterapia alergenowa polega na kontrolowanym podawaniu alergenu, co prowadzi do stopniowego „przyzwyczajania” układu odpornościowego i redukcji nadwrażliwości organizmu. Dzięki temu objawy alergii mogą zostać znacząco złagodzone lub całkowicie ustąpić, poprawiając jakość życia dzieci i ich rodzin.
Na ogół leczenie odczulające stosuje się przez okres od 3 do 5 lat. W przypadku alergii sezonowej immunoterapię swoistą prowadzi się przez kilka sezonów w kolejnych latach, ale pierwsze pozytywne efekty można zauważyć już po kilku tygodniach stosowania. Badania kliniczne potwierdzają jej skuteczność.
– Skuteczność immunoterapii alergenowej jest bardzo wysoka. W przypadku uczuleń na pyłki drzew czy traw sięga choćby 80-86 proc., a roztoczy kurzu domowego – 73–76 proc. Dodatkowo wieloletnie, wnikliwe badania naukowe wskazują na jej długotrwałe efekty, również po odstawieniu interwencji po zakończeniu leczenia – podkreśla dr n. med. Witold Bartosiewicz, alergolog, który od wielu lat prowadzi immunoterapię alergenową, pomagając tym samym wielu pacjentom z ciężkimi objawami alergii.
Immunoterapia alergenowa może być prowadzona w dwóch formach: podskórnej, czyli zastrzyków oraz podjęzykowej. Ze względu na ryzyko wstrząsu anafilaktycznego, podawanie zastrzyków wymaga każdorazowo wizyt w gabinecie lekarskim pod nadzorem specjalisty, natomiast terapia podjęzykowa może być stosowana samodzielnie w warunkach domowych, co czyni ją wygodniejszą dla pacjentów. Wysoki profil bezpieczeństwa, skuteczność oraz trwałe efekty leczenia spowodowały, iż immunoterapia jest uznawana przez Europejską Agencję Leków (EMA) i Polskie Towarzystwo Alergologiczne za standard leczenia alergii.
Immunoterapia alergenowa zapobiega astmie
Immunoterapia alergenowa to nie tylko skuteczna metoda leczenia alergii, ale również kluczowa strategia zapobiegania astmie alergicznej. Badania wykazują, iż u dzieci poddanych immunoterapii ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej jest znacznie niższe w porównaniu do dzieci leczonych wyłącznie objawowo. Dlatego eksperci z zakresu alergologii i pulmonologii podkreślają, iż immunoterapia powinna być postrzegana nie tylko jako leczenie objawów, ale jako długofalowa inwestycja w zdrowie najmłodszych pacjentów. Im wcześniej zostanie wdrożona, tym większa szansa na zatrzymanie tzw. marszu alergicznego, zanim przerodzi się on w astmę.
– W dzieciństwie nikt nie zdiagnozował mojej alergii ani nie podjął leczenia, co doprowadziło do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Nieleczona lub niewłaściwie leczona alergia może prowadzić do astmy – choroby, której nikomu nie życzę. Dlatego dla swoich dzieci szukam specjalistów dysponujących nowoczesną wiedzą, którzy nie bagatelizują ich objawów – deklaruje Małgorzata Sosnowska, mama bliźniąt z silną alergią na roztocze kurzu domowego.
Aktualnie refundacja obejmuje jedynie część pacjentów z alergiami wziewnymi. Dzieci w wieku 5–12 lat mogą nieodpłatnie korzystać wyłącznie z preparatów iniekcyjnych, podczas gdy skuteczna i wygodna terapia podjęzykowa pozostaje w pełni odpłatna.
Eksperci rekomendują rozszerzenie zakresu refundacji na terapię podjęzykową dla dzieci od 5. roku życia. Możliwość leczenia w warunkach domowych nie tylko redukuje stres u najmłodszych pacjentów, ale także odciąża ich rodziców, zapewniając jednocześnie skuteczność i bezpieczeństwo terapii.
Immunoterapia podjęzykowa może być podawana w domu
– Terapia podskórna jest refundowana, ale choćby jeżeli udałoby się znaleźć lekarza, który by się tego podjął niedaleko od naszego miejsca zamieszkania, pozostaje kwestia częstych wizyt u lekarza, co oczywiście wiązałoby się nie tylko z nieobecnością syna w placówkach edukacyjnych, ale też moimi zwolnieniami z pracy. Dodatkowo zastrzyki są dla syna dużym stresem — po wcześniejszych trudnych doświadczeniach medycznych każde ukłucie budzi w nim silny niepokój. Specjaliści, z którymi się zdalnie konsultuję, zalecają immunoterapię podjęzykową – wygodniejszą, mniej inwazyjną, możliwą do podawania w domu. Niestety, nie jest refundowana. Koszt stanowiłby duże obciążenie naszego domowego budżetu – nie kryje obaw Ewelina Świonder, mama sześcioletniego chłopca z alergią na pyłki, grzyby z rodzaju Alternaria i niektóre pokarmy.
Na rynku dostępne są w tej chwili dwie formy immunoterapii podjęzykowej: tabletki oraz roztwór w kroplach. Dla najmłodszych szczególnie rekomendowana jest terapia w postaci roztworu, ze względu na możliwość dostosowania dawki, wygodę stosowania i wysoki poziom bezpieczeństwa.
– Formę roztworu stosuje się poprzez dokładne dozowanie określonej liczby aplikacji pod język. Niektórzy pacjenci, zwłaszcza mniejsze dzieci lub osoby ze szczególnie wrażliwą błoną śluzową jamy ustnej, lepiej tolerują ten roztwór, niż tabletki podjęzykowe, a aplikacja w tej formie jest dla nich bardziej komfortowa. Dla mnie jako praktyka istotny jest również fakt, iż forma ta umożliwia stopniowe zwiększanie dawki, co daje większą kontrolę nad adaptacją organizmu do terapii – mówi dr n. med. Witold Bartosiewicz.
Rozszerzenie refundacji immunoterapii umożliwiłoby nie tylko skuteczniejsze leczenie alergii wziewnych u dzieci, ale przede wszystkim zmniejszenie liczby nowych przypadków astmy w przyszłości, przynosząc korzyści zarówno pacjentom, jak i systemowi ochrony zdrowia. Immunoterapia to inwestycja w zdrowie dziecka i jego przyszłość. Im wcześniej zostanie rozpoczęta, tym większa szansa, iż zatrzyma rozwój choroby, zanim ta przybierze groźniejszą formę.
