Z obszernego badania opublikowanego pod koniec sierpnia w czasopiśmie „BMC Oral Health” wynika, iż szczepionka przeciwko WZW typu B może być powiązana z podwyższonym ryzykiem rozwoju liszaja płaskiego jamy ustnej lub zmian, które naśladują to schorzenie.
– Nasze badanie wykazało statystycznie istotne, choć umiarkowane podwyższone ryzyko wystąpienia liszaja płaskiego jamy ustnej lub zmiany lichenoidalnej jamy ustnej po przyjęciu szczepienia przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B – powiedziała dr Saskia Preissner z Charité University Medicine w Berlinie.
Charakterystyka OLP i OLL
Liszaj płaski jamy ustnej (OLP) to przewlekła, niezakaźna choroba, która w jamie ustnej może powodować bolesne nadżerki, białe grudki łączące się w linie, tworzące obraz tzw. siateczki Wickhama. Dokładna etiologia choroby nie jest znana. Dochodzi do niej, gdy układ odpornościowy pacjenta błędnie atakuje własne komórki błony śluzowej jamy ustnej.
Z kolei zmiany lichenoidalne jamy ustnej (OLL) obejmują grupę zmian zapalnych klinicznie i histopatologicznie przypominających OLP. Zmiany te mogą być wywołane przez czynniki zewnętrzne, takie jak materiały stomatologiczne, leki lub inne substancje i czynniki środowiskowe.
Analiza obejmująca ponad 200 000 pacjentów
Chociaż szczepionka przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B jest uznawana za bezpieczną, w piśmiennictwie medycznym znaleźć można opisy pojedynczych przypadków sugerujących możliwy związek między szczepieniem a wystąpieniem OLP. W celu zweryfikowania tej możliwej zależności przeprowadzono badanie kohortowe z wykorzystaniem bazy danych TriNetX, która obejmuje informacje gromadzone przez firmę TriNetX LLC we współpracy z setkami ośrodków opieki zdrowotnej w ponad 30 państwach.
Analizą objęto łącznie 112 444 pacjentów zaszczepionych przeciwko WZW typu B oraz również 112 444 pacjentów, którzy nie byli zaszczepieni. Głównym celem badania było sprawdzenie, czy u pacjentów w ciągu 30 dni od szczepienia rozwinie się liszaj płaski jamy ustnej. Rozpoznanie było oparte na kodach ICD-10 oraz potwierdzane badaniem histopatologicznym.
Wyniki badania
Liszaj płaski lub zmiany lichenoidalne jamy ustnej wystąpiły u 423 zaszczepionych pacjentów oraz u 316 pacjentów, którzy nie byli szczepieni. Różnica między grupami była istotna statystycznie (p < 0,001). Współczynnik ryzyka wyniósł 1,400 (95% CI: 1,210–1,619), a iloraz szans – 1,401 (95% CI: 1,211–1,622).
Ze względu na charakter badania nie można wykluczyć resztkowych czynników zakłócających. Na przykład stosowanie produktów do higieny jamy ustnej, które mogą wpływać na ryzyko rozwoju OLP, nie zostało uwzględnione w analizie.
Autorzy podkreślają, iż potrzebne są dalsze badania prospektywne ze ściśle określonymi kryteriami diagnostycznymi oraz szczegółową kontrolą lokalnych i ogólnoustrojowych czynników zakłócających, aby lepiej zrozumieć potencjalną rolę szczepienia przeciwko WZW typu B w rozwoju OLP.
– W tej szeroko zakrojonej analizie rzeczywistych danych zaobserwowano statystycznie istotny związek pomiędzy szczepieniem przeciwko WZW typu B a wystąpieniem liszaja płaskiego jamy ustnej lub zmian lichenoidalnych jamy ustnej – podsumowali autorzy pracy pt. „The potential association between oral lichen planus and vaccination against hepatitis B. A real-world study analyzing data from approximately 200,000 patients”.
Redukcja konsumpcji alkoholu, ograniczenie palenia papierosów, szczepienia przeciw HPV i regularne wizyty u stomatologia to – zdaniem dr. n. o zdr. Pawła Koczkodaja z Narodowego Instytutu Onkologii – najważniejsze zasady profilaktyki pierwotnej nowotworów okolic szyi i głowy. – Regularne wizyty u stomatologa są nie do przecenienia pod kątem tzw. czujności onkologicznej – podkreśla ekspert.
Źródło: https://www.drbicuspid.com/
https://bmcoralhealth.biomedcentral.com/
