Wszyscy wiemy, iż dobry sen jest fundamentalny dla zdrowia. Jednak kilka osób zdaje sobie sprawę, jak głęboko może to wpływać na nasz mózg. Nowe odkrycia naukowe opublikowane w prestiżowym czasopiśmie eBioMedicine pokazują, iż słaba jakość snu może dosłownie przyspieszyć starzenie się mózgu. Jak to możliwe?
Jak naukowcy zmierzyli wiek mózgu związany ze snem
Badacze przebadali ponad 27 000 dorosłych z bazy danych UK Biobank, przy czym średni wiek uczestników wynosił około 55 lat. Wykorzystali model uczenia maszynowego (AI), który analizował ponad tysiąc parametrów z obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI), aby określić, jak stary jest mózg w porównaniu z rzeczywistym wiekiem danej osoby. [1]
Te produkty mogą Cię zainteresować:
Jakość snu oceniano na podstawie pięciu powszechnych czynników, które uczestnicy samodzielnie zgłaszali w kwestionariuszu:
- czy są typami porannymi czy wieczornymi
- ile godzin śpią dziennie (idealnie 7–9 godzin)
- czy cierpią na bezsenność
- czy chrapią
- czy są nadmiernie zmęczeni lub senni w ciągu dnia
Na podstawie tych czynników stworzono indeks zdrowego snu, oceniany w skali 0–5 punktów. Uczestników podzielono na trzy grupy: zdrowy sen (≥4 punkty), umiarkowany (2–3 punkty) i słaby (≤1 punkt).
Co wykazały badania i dlaczego to ważne?
Osoby o słabej jakości snu (1 punkt lub mniej), w porównaniu z grupą zdrowego snu (4 punkty lub więcej), miały średnio o 1 rok biologicznie starszy mózg niż ich rzeczywisty wiek. Dlaczego więc to ma znaczenie? Naukowcy wyjaśniają dalej, iż jakość snu jest ważna dla mózgu, ponieważ:
- słaby sen może przyspieszyć starzenie się mózgu, co zwiększa ryzyko późniejszego pogorszenia funkcji poznawczych i demencji
- przewlekły stan zapalny (stan zapalny o niskim stopniu nasilenia) w organizmie został zidentyfikowany jako jeden z możliwych mechanizmów napędzających proces starzenia się mózgu. Według naukowców, stan zapalny o niskim stopniu nasilenia mógłby odpowiadać za około 10% różnic w biologicznym wieku mózgu.
Te odkrycia są zgodne z wcześniejszymi badaniami wskazującymi, iż sen jest najważniejszy dla szerokiego zakresu funkcji biologicznych, w tym regulacji metabolizmu, modulacji funkcji immunologicznych, usuwania toksyn z mózgu i konsolidacji pamięci. [3–5]
Czy powinieneś się martwić o biologiczny wiek swojego mózgu?
Wyniki badań są dość znaczące. Jednak przesłanie naukowców nie ma na celu przestraszyć ludzi, którzy dzisiaj nie mieli najlepszego snu. W podsumowaniu podkreślają, iż sen jest czynnikiem modyfikowalnym. Oznacza to, iż można nad nim pracować i poprawiać go na kilka możliwych sposobów, stosując różne metody. Omówiliśmy je na przykład w artykułach:
Odkryj nasze bestsellery:
Co to wszystko dla nas oznacza?
Ostatecznie oznacza to, iż jakościowy sen może być najlepszym narzędziem przeciwstarzeniowym dla mózgu. Możemy spowolnić jego starzenie się, skupiając się na optymalnej długości snu (7–9 godzin dziennie) i jego jakości. Oczywiście, konieczne jest również uwzględnienie diety i skupienie się na zdrowych tłuszczach, takich jak omega-3. Ważne jest również zarządzanie stresem, regularne ćwiczenia i uczenie się nowych rzeczy, które angażują i trenują mózg. Jednocześnie wydaje się, iż suplementy diety, takie jak nootropiki, w tym kreatyna, mogą również mieć pozytywny wpływ na nasz mózg. [2]
