W ciągu ostatnich dwóch dekad stan zdrowia jamy ustnej wśród mieszkańców Szwajcarii uległ wyraźnej poprawie. Z najnowszych danych Federalnego Biura Statystycznego (Federal Statistical Office) wynika, iż w 2022 r. ponad 70% ankietowanych oceniało stan swoich zębów i dziąseł jako dobry lub bardzo dobry. Co więcej, 44% dorosłych miało pełne naturalne uzębienie – to znaczący wzrost w porównaniu do 33% w 2002 r. Mimo pozytywnych trendów, w Szwajcarii przez cały czas utrzymują się jednak istotne różnice społeczne w zakresie zdrowia jamy ustnej i dostępu do opieki stomatologicznej.
Ocena własnego stanu jamy ustnej stanowi cenne źródło wiedzy o ogólnym stanie zdrowia populacji. W 2022 r. 71% Szwajcarów zadeklarowało, iż ich zdrowie jamy ustnej jest dobre lub bardzo dobre. Częściej deklarowały to kobiety (74%) niż mężczyźni (68%). Znaczący wpływ na postrzeganie zdrowia zębów ma także poziom wykształcenia – aż 75% osób z wykształceniem wyższym oceniło stan swojej jamy ustnej pozytywnie, podczas gdy wśród osób z wykształceniem średnim było to 68%, a w grupie bez wykształcenia ponadobowiązkowego – tylko 55%.
Coraz więcej osób z pełnym uzębieniem
Z danych Federalnego Biura Statystycznego wynika, iż w Szwajcarii systematycznie rośnie liczba osób posiadających pełne, naturalne uzębienie. W 2022 r. wynosiła ona 44%, co oznacza wzrost o 11% w porównaniu z 2002 r. Szczególną poprawę widać wśród kobiet. W grupie wiekowej 25-64 lata wyraźnie zaznaczyła się zależność między stanem uzębienia a wykształceniem – jedynie 25% osób bez wykształcenia ponadobowiązkowego posiadało pełne uzębienie, w porównaniu do 45% osób z wykształceniem średnim i 56% z wyższym. Te różnice utrzymują się od lat.
Większe zainteresowanie higieną jamy ustnej niż wizytami u dentysty
W ciągu ostatnich 20 lat w Szwajcarii znacznie wzrosła liczba osób korzystających z usług higienistek stomatologicznych – z 37% w 2002 r. do 58% w 2022 r. Jednocześnie odnotowano spadek regularnych wizyt u dentysty – z 62% do 56%. Łącznie aż 74% Szwajcarów skorzystało z jednej lub obu form opieki stomatologicznej w ciągu roku.
Również w tym obszarze widoczne są różnice społeczne – im wyższy poziom wykształcenia, tym częstsze wizyty w celu profilaktycznej higieny. Aż 66% osób z wyższym wykształceniem poddało się zabiegom higienizacji, podczas gdy wśród osób bez wykształcenia ponadobowiązkowego było to tylko 43%.
Aparaty ortodontyczne coraz powszechniejsze
Coraz więcej mieszkańców Szwajcarii korzysta lub korzystało z leczenia ortodontycznego – w 2022 r. aż 35% populacji w tej chwili lub w przeszłości poddało się terapii wady zgryzu w porównaniu do 23% w 2002 r. Najczęściej leczenie ortodontyczne dotyczy osób młodych – ponad połowa osób w wieku 15-39 lat miała lub ma w tej chwili aparat.
Również w ortodoncji odzwierciedlają się jednak nierówności społeczne. Im wyższe wykształcenie, tym częstsze korzystanie z aparatów, a różnice te pogłębiają się. W ciągu ostatnich 20 lat odsetek osób po leczeniu wady zgryzu wzrósł o 15% wśród osób z wyższym wykształceniem oraz o 8% wśród osób z wykształceniem średnim. W grupie osób bez wykształcenia ponadobowiązkowego nie zaobserwowano istotnego wzrostu.
– Na pacjenta warto spojrzeć jako na całokształt, nie tylko na jego zęby. Istotna jest kooperacja z lekarzami ogólnymi. Nie wszyscy lekarze mają świadomość, jak istotny wpływ mają choroby ogólne na zęby, a także odwrotnie – jak istotny wpływ mają zęby na choroby ogólne. Często nie widzimy tego, by kierowali pacjentów do stomatologa w ramach leczenia – mówi o wyzwaniach w opiece stomatologicznej nad pacjentami obciążonymi chorobami ogólnoustrojowymi dr n. med. Anna Sokołowska, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Źródło: https://www.bfs.admin.ch/bfs/en/home.html
