Podwyższone poziomy hormonów w okresie ciąży mogą być istotnie powiązane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju próchnicy. Tezę tę potwierdza opublikowana na początku kwietnia informacja prasowa Uniwersytetu Medycznego w Rochester (URMC).
Naukowcy z Eastman Institute for Oral Health, który jest częścią URMC, odkryli, iż podwyższone poziomy progesteronu, estradiolu, testosteronu oraz kortyzolu w czasie ciąży korelują z wyższym poziomem bakterii Streptococcus mutans.
– Ten związek budzi szczególne obawy, ponieważ zdrowie jamy ustnej przyszłej mamy bezpośrednio wpływa na rozwijające się dziecko. Zły stan zdrowia jamy ustnej matki oznacza większe ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej oraz próchnicy we wczesnym dzieciństwie – powiedziała współautorka badania, dr Jin Xiao, profesor Wydziału Perinatalnej Opieki Stomatologicznej w Eastman Institute for Oral Health.
Próchnica dwa raz częstsza u ciężarnych
Z artykułu amerykańskich badaczy wynika, iż próchnica zębów występuje dwa razy częściej u kobiet w ciąży niż u pań, które w ciąży nie są. Szacuje się, iż aż 87% ciężarnych ma nieleczoną próchnicę. Problem ten jest szczególnie nasilony w uboższych grupach społeczeństwa, gdzie dostęp do opieki stomatologicznej jest bardziej ograniczony.
Aby określić poziomy sześciu hormonów: progesteronu, estradiolu, testosteronu, kortyzolu, tyroksyny (T3) oraz trijodotyroniny (T4) w czasie ciąży oraz sprawdzić, czy zmiany hormonalne wpływają na rozwój chorób jamy ustnej, naukowcy poddali ocenie stan 181 kobiet w III trymestrze ciąży, mających ograniczony dostęp do dentysty.
Dane demograficzne, informacje o nawykach z zakresu higieny jamy ustnej oraz informacje medyczne uzyskano z dokumentacji i z przeprowadzonych ankiet. Dentyści ocenili wskaźnik płytki nazębnej, a na podstawie badań jamy ustnej określili obecność próchnicy. Poziomy hormonów określono, analizując próbki śliny dzięki testu typu multiplex. Obecność bakterii S. mutans i grzybów Candida albicans mierzono dzięki liczby jednostek tworzących kolonię (ang. colony-forming unit; CFU).
Zgodnie z wynikami badania, poziomy estradiolu, progesteronu, testosteronu, kortyzolu, T3 i T4 w ślinie wynosiły odpowiednio: 92%, 97%, 77%, 99%, 71% i 50%. Na podstawie poziomów hormonów w ślinie wyodrębniono trzy grupy pacjentek (klastry).
Wysokie poziomy hormonów – większe prawdopodobieństwo próchnicy
W grupach o wysokim i średnim poziomie hormonów stwierdzono więcej zębów i powierzchni objętych próchnicą, wyższe wskaźniki w międzynarodowym systemie oceny próchnicy (ICDAS) oraz wyższe poziomy bakterii S. mutans i grzybów C. albicans w porównaniu do grupy o niskim poziomie hormonów (p < 0,05). Dalsza analiza wykazała związek między grupą o wysokim poziomie hormonów a obecnością S. mutans (p < 0,05). Kobiety, u których poziomy progesteronu, estradiolu, testosteronu i kortyzolu były wyższe, miały również wyższe poziomy S. mutans w ślinie (>105 CFU/ml) (p < 0,05).
– Nasze badanie podkreśla konieczność włączenia leczenia stomatologicznego do opieki prenatalnej, szczególnie w grupach o ograniczonym dostępie do świadczeń medycznych, gdzie działania profilaktyczne są często opóźnione. Zajęcie się zdrowiem jamy ustnej przyszłej mamy już na początku ciąży może poprawić wyniki zdrowotne zarówno matki, jak i dziecka – powiedziała główna autorka badania, dr Ruqian Yang, doktorantka i rezydentka w Eastman Institute for Oral Health.
– Profilaktyka próchnicy u dzieci powinna rozpoczynać się naprawdę bardzo, bardzo wcześnie, bo już na etapie ciąży. Mama powinna zadbać o swoje uzębienie, ale powinna również wiedzieć, jak zadbać o uzębienie dziecka – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, konsultant krajowa z zakresu stomatologii dziecięcej. Kiedy powinna odbyć się pierwsza wizyta kontrolna dziecka u dentysty? Jak znaleźć złoty środek między jedzeniem przez dziecko słodyczy a dbaniem o zdrowie zębów malucha? Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródło: https://www.drbicuspid.com/
https://www.mdpi.com/
