Zgaga – jak sobie z nią poradzić?

Piekący ból za mostkiem, uczucie gorąca w przełyku, kwaśny posmak w ustach – to objawy dobrze znane każdemu, kto choć raz doświadczył zgagi. Choć zwykle pojawia się po obfitym lub tłustym posiłku, może mieć wiele różnych przyczyn. Dobra wiadomość? Istnieje wiele sposobów, by złagodzić jej objawy lub całkowicie się jej pozbyć. Sprawdź, co warto wiedzieć o zgadze i jak sobie z nią radzić – skutecznie i bezpiecznie.

Czym jest zgaga?

Zgaga to uczucie pieczenia w przełyku, zwykle w dolnej części klatki piersiowej, które pojawia się, gdy treść żołądkowa cofa się do przełyku (refluks żołądkowo-przełykowy). Żołądek wytwarza kwas solny, który pomaga trawić pokarm, jednak przełyk nie jest przystosowany do kontaktu z tą silnie kwaśną substancją. Efektem jest nieprzyjemne uczucie palenia. Choć zgaga sama w sobie nie jest chorobą, może być objawem refluksu, a w niektórych przypadkach – choroby refluksowej przełyku (GERD).

Przyczyny zgagi

Zgaga może pojawić się z różnych powodów. Najczęstsze z nich to: przejadanie się, spożywanie tłustych, pikantnych lub kwaśnych potraw, spożywanie czekolady, kawy, alkoholu, mięty – rozluźniają zwieracz przełyku, leżenie lub schylanie się zaraz po jedzeniu, nadwaga i otyłość – zwiększają ciśnienie w jamie brzusznej, ciąża – wpływ hormonów i ucisk macicy na żołądek, stres i napięcie – mogą wpływać na produkcję kwasu żołądkowego. Niektóre leki (np. przeciwzapalne, przeciwdepresyjne) również mogą nasilać objawy zgagi.

Objawy zgagi – jak je rozpoznać?

• pieczenie za mostkiem (często nasilające się po jedzeniu lub w pozycji leżącej)

• kwaśny lub gorzki posmak w ustach

• uczucie pełności w żołądku

• odbijanie i cofanie się treści żołądkowej

• czasem także ból gardła, kaszel lub chrypka (szczególnie rano)

Jeśli takie objawy występują często (więcej niż 2 razy w tygodniu), warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to świadczyć o przewlekłej chorobie refluksowej.

Jak radzić sobie z zgagą?

1. Zmiana stylu życia i diety

To najważniejszy krok – często wystarczający, by wyeliminować zgagę: jedz mniejsze porcje, ale częściej (5–6 razy dziennie), unikać jedzenia 2–3 godziny przed snem, nie kładź się po posiłku – lepiej przejść się lub usiąść, unikać potraw tłustych, smażonych, ostrych, czekolady, kawy, mięty, cebuli, czosnku, pomidorów, ogranicz alkohol i rzucenie palenia – oba czynniki nasilają zgagę, pij więcej wody, najlepiej między posiłkami, śpij z uniesioną górną częścią tułowia, jeżeli zgaga budzi Cię w nocy.

2. Domowe sposoby na zgagę

Choć nie zastąpią leczenia w poważniejszych przypadkach, wiele osób korzysta z domowych metod: woda z dodatkiem sody oczyszczonej – neutralizuje kwas (1/2 łyżeczki na szklankę wody), ale nie należy jej nadużywać, napar z rumianku lub imbiru – działa łagodząco na układ pokarmowy, siemię lniane (zalane wrzątkiem) – tworzy powłokę ochronną na błonie śluzowej przełyku, żucie bezcukrowej gumy – zwiększa produkcję śliny, która neutralizuje kwas.

3. Preparaty z apteki (bez recepty)

Apteki oferują różne leki na refluks: leki zobojętniające kwas (np. z węglanem wapnia, magnezu, aluminium) – działają szybko, ale krótkotrwale, leki osłonowe (np. probiotyki), inhibitory pompy protonowej (IPP) – np. omeprazol, pantoprazol – zmniejszają wydzielanie kwasu, dobre przy częstych nawrotach. Zawsze czytaj ulotki i nie stosuj leków przewlekle bez konsultacji z lekarzem.

Kiedy do lekarza?

Jeśli zgaga: występuje regularnie, nie ustępuje po zmianie diety i lekach dostępnych bez recepty, towarzyszy jej ból w klatce piersiowej, duszność lub utrata masy ciała – należy skonsultować się z gastroenterologiem. Niekiedy zgaga może być mylona z objawami chorób serca, wrzodów lub choćby nowotworu przełyku, dlatego nie warto jej bagatelizować.

Zgaga to uciążliwa, ale zwykle łatwa do opanowania dolegliwość. Kluczem do jej zwalczania jest przede wszystkim zmiana stylu życia i sposobu odżywiania. jeżeli mimo to objawy nie ustępują – nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Im wcześniej zidentyfikujesz przyczynę, tym łatwiej będzie ją wyeliminować. Dbaj o swoje trawienie – zdrowy układ pokarmowy to podstawa dobrego samopoczucia!