Na łamach „The Lancet” opublikowano randomizowane badanie kliniczne, w którym oceniano wpływ różnych strategii żywieniowych na redukcję masy ciała i insulinooporność u osób pracujących zmianowo.
Praca zmianowa, a zwłaszcza nocna, jest dobrze znanym czynnikiem ryzyka rozwoju otyłości i chorób metabolicznych. Osoby pracujące w nocy są zmuszone do spożywania posiłków w godzinach typowo przeznaczonych na sen. W porównaniu z osobami funkcjonującymi w rytmie dziennym pracownicy zmianowi częściej tyją i mają wyższe ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, a choćby niektórych nowotworów – choćby jeżeli nie spożywają większej liczby kalorii. Zjawisko to wiąże się z upośledzoną tolerancją glukozy, insulinoopornością i zmniejszonym poposiłkowym wydatkiem energetycznym. Trudności w dostępie do zdrowych posiłków w czasie pracy dodatkowo nasilają te problemy.
W czasopiśmie „The Lancet” opublikowano randomizowane badanie kliniczne, w którym oceniano wpływ różnych strategii żywieniowych na redukcję masy ciała i insulinooporność u pracowników nocnej zmiany.
W badaniu uczestniczyło 250 pracowników nocnych (w wieku 25–65 lat) z nadwagą lub otyłością. Uczestników losowo przydzielono do jednej z trzech strategii: ciągłe ograniczenie kaloryczności (CER), post przerywany w dni wolne/dni zmian dziennych (IF:2D), post przerywany w dni nocnych zmian (IF:2N). Przez 24 tygodnie pacjenci stosowali dietę o wartości 2100 kJ/d w dwa dni tygodnia (w zależności od grupy), a w pozostałe dni jedli jak zwykle.
Nie stwierdzono istotnych różnic między postem przerywanym a CER w redukcji masy ciała i poprawie HOMA-IR. W grupie IF:2D zaobserwowano niższe stężenia cholesterolu całkowitego i LDL w porównaniu z grupą CER. U osób, które ukończyły badanie, we wszystkich grupach odnotowano poprawę masy ciała, insulinooporności, ciśnienia tętniczego, składu ciała i markerów kardiometabolicznych. Nie odnotowano poważnych działań niepożądanych.
Pracownicy zmianowi stanowią szczególnie narażoną grupę pacjentów – ich tryb życia sprzyja rozwojowi otyłości i chorób metabolicznych. Wyniki badania pokazują, iż zarówno tradycyjne ograniczenie kaloryczne, jak i strategie postu przerywanego mogą być skuteczne w redukcji masy ciała i poprawie parametrów metabolicznych. Wybór metody warto dostosować do indywidualnych preferencji i trybu pracy pacjenta. Istotną rolę odgrywa też wsparcie dietetyczne, które może pomóc w dopasowaniu jadłospisu do wymagań pracy zmianowej.
