Wielkanoc w moim tempie – scenariusz indywidualny z elementami Self-Reg

Cel zajęć:

Wspieranie dziecka ze spektrum autyzmu w poznawaniu tradycji wielkanocnych poprzez zabawę, z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb sensorycznych, emocjonalnych i poznawczych.

Obszar:

Zajęcia rewalidacyjne / indywidualne / terapeutyczne (np. pedagogiczne, TUS, SI)

Grupa docelowa:

Uczeń/uczennica ze spektrum autyzmu (możliwość dostosowania do dziecka z ADHD, nadwrażliwości sensorycznej lub trudności w regulacji emocji)

Inspirujące motto na początek:

„Nie muszę robić wszystkiego gwałtownie – mogę robić rzeczy w swoim tempie.”

1. Wprowadzenie – „Czym dla mnie jest Wielkanoc?”

⏱ Czas: 5–10 minut
🎯 Cel: pobudzenie skojarzeń, aktywowanie wiedzy, stworzenie bezpiecznej przestrzeni

Pomoce: obrazki, karty PECS, realne przedmioty: pisanka, zajączek, gałązka, jajko styropianowe

Przebieg:

• Nauczyciel pokazuje obrazki i pyta: „Co widzisz?” / „Co to może być?”
• Dziecko wybiera te, które kojarzą mu się z Wielkanocą.
• W zależności od poziomu: opowiada, układa z pomocą nauczyciela zdania lub łączy obrazki w pary.

Element Self-Reg: obserwacja napięcia – jeżeli uczeń wydaje się przytłoczony, wprowadź pauzę sensoryczną (np. „oddech kurczaczka” – powolne wdechy i wydechy z rączkami na brzuchu).

2. Sensoryczna pisanka – zabawa plastyczno-regulacyjna

⏱ Czas: 15–20 minut
🎯 Cel: wspieranie integracji sensorycznej, rozwój motoryki małej i ekspresji

Pomoce: jajka styropianowe, pianka do golenia, ryż barwiony, klej, piórka, brokat, kredki żelowe, farby

Przebieg:

• Dziecko wybiera materiały, które chce wykorzystać (decyzyjność = poczucie kontroli).
• Tworzy własną pisankę sensoryczną – dotyka, wybiera faktury, miesza kolory.
• Może nadawać jej imię, np. „Pisanka spokoju”.

Element Self-Reg: dziecko samodzielnie decyduje, kiedy potrzebuje przerwy, może też korzystać z „kącika wyciszenia” (np. z woreczkiem sensorycznym lub gniotkiem).

3. Wielkanocna ścieżka emocji

⏱ Czas: 10–15 minut
🎯 Cel: rozpoznawanie emocji i ich sygnałów w ciele

Pomoce: kolorowe buźki emocji, papierowe jajka z narysowanymi emocjami, plansza „Moje emocje dzisiaj”

Przebieg:

• Nauczyciel rozkłada jajka z emocjami. Dziecko wybiera jedno, które najbardziej do niego pasuje dzisiaj.
• Rozmawiamy: „Dlaczego wybrałeś/łaś to jajko?” / „Co czujesz w ciele, kiedy jesteś radosny/zły/spokojny?”
• Dziecko może przykleić buźkę na planszy „Jak się dziś czuję” – wyraża emocje obrazem.

Element Self-Reg: nauka identyfikowania emocji i zauważania sygnałów z ciała to pierwszy krok do samoregulacji.

4. Zajączkowy relaks – ćwiczenia wyciszające

⏱ Czas: 10 minut
🎯 Cel: wyciszenie, nauka technik oddechowych i rozluźniających

Pomoce: mata, relaksacyjna muzyka w tle, maskotka zajączka

Przebieg:

• Ćwiczenie „Zajączek śpi” – dziecko kładzie się na macie i przykłada maskotkę do brzucha, obserwując jak się unosi i opada podczas oddychania.
• Ćwiczenie „Zajączek skacze i zastyga” – na sygnał dziecko porusza się, a potem zatrzymuje i „zamyka oczy jak zajączek w norce”.

Element Self-Reg: trening przejścia z pobudzenia do spokoju – bardzo ważna umiejętność dla dzieci z ASD.

5. Podsumowanie zajęć – „Co mi się podobało?”

⏱ Czas: 5 minut
🎯 Cel: autorefleksja, budowanie pozytywnego obrazu siebie

Pomoce: obrazki z aktywnościami z zajęć, karta „Mój dzień”

Przebieg:

• Dziecko wskazuje, co mu się podobało najbardziej – może pokazać, powiedzieć, wkleić obrazek do swojej karty dnia.
• Nauczyciel podkreśla sukcesy: „Zrobiłeś to w swoim tempie i świetnie ci poszło.”

Materiały dodatkowe:

• Szablony pisanek do dekoracji
• Karta emocji z jajkami
• Plansza „Jak się dzisiaj czuję?”
• Lista aktywności „Wielkanoc w moim tempie” do zaznaczania

Szablon pisanki do dekoracji

Przykładowa plansza „Jak się dzisiaj czuję?”, który można wykorzystać podczas zajęć indywidualnych lub rewalidacyjnych z dziećmi ze spektrum autyzmu – idealnie wpisuje się w podejście Self-Reg i ułatwia dzieciom rozpoznawanie oraz nazywanie emocji.

🧠 Plansza: Jak się dzisiaj czuję?

🔹 Wybierz buźkę, która najlepiej pokazuje Twój nastrój. Możesz ją zaznaczyć, przykleić na niej naklejkę, położyć klamerkę albo narysować swoją.

🖍 Narysuj swoją emocję (lub zrób zdjęcie twarzy):

📷 ✏️

🧩 Co mi dziś pomogło? (zaznacz lub dopisz):

• ☐ przerwa w spokojnym miejscu
• ☐ oddechy z zajączkiem
• ☐ zabawa sensoryczna
• ☐ rozmowa z nauczycielem
• ☐ przytulenie poduszki
• ☐ inna pomoc: _________________________

Lista aktywności „Wielkanoc w moim tempie” do zaznaczania, którą można wykorzystać jako kartę pracy, element podsumowujący zajęcia lub narzędzie do autorefleksji i wsparcia samoregulacji. Sprawdzi się świetnie w pracy indywidualnej z dzieckiem ze spektrum autyzmu.

✅ Lista aktywności – „Wielkanoc w moim tempie”

🔹 Zaznacz, co dziś zrobiłeś/zrobiłaś. Możesz wstawić ✔️, buźkę 😊 albo przykleić naklejkę.

🖍 Moja ulubiona aktywność:

……………………………………………………..

🎨 Tak się dziś czułem/am (narysuj buźkę):
😊 😐 😢 😠 😴 😎 (lub narysuj swoją)

Najczęściej zadawane pytania

Czy scenariusz można dostosować do grupowych zajęć rewalidacyjnych?

Tak, wystarczy podzielić dzieci na małe zespoły i zapewnić stacje aktywności oraz przestrzeń do indywidualnych przerw sensorycznych.

Czy zajęcia są odpowiednie dla dzieci niemówiących?

Tak, wszystkie aktywności można przeprowadzać z wykorzystaniem alternatywnych form komunikacji – PECS, gestów, piktogramów lub AAC.

Czy można skrócić scenariusz?

Oczywiście. Możesz wybrać 2–3 elementy i rozłożyć pozostałe na kolejne dni, zgodnie z potrzebami dziecka.