Dlaczego stopy rogowacieją?
Stopy bardziej niż inne obszary na ciele narażone są na przesuszenie i pęknięcia, co biorąc pod uwagę ich rolę, nie powinno dziwić. To właśnie one codziennie narażone są na nacisk i tarcie, a rogowacenie, czyli stopniowe twardnienie naskórka to jak najbardziej naturalna odpowiedź na nieustannie powstające mikrouszkodzenia. Problem pojawia się wtedy, gdy bodźce mechaniczne są zbyt intensywne lub długotrwałe, wówczas naturalna ochrona przekształca się w kłopotliwe zrogowacenia, które następnie mogą ulegać pęknięciom. Proces ten dodatkowo potęguje brak gruczołów łojowych w obrębie stóp - bez lipidowego filmu, który nawilża i zmiękcza skórę w innych partiach ciała, szczególnie łatwo o powstawanie zrogowaceń. Reklama
Najczęstsze przyczyny zrogowacenia stóp
Najczęstsze przyczyny rogowacenia stóp mają swoje źródło zarówno w codziennych nawykach, jak i w naturalnych reakcjach skóry na otoczenie. Brak regularnego natłuszczania sprawia, iż naskórek staje się suchy i podatny na zgrubienia. Nie bez znaczenia jest również obuwie: źle dopasowane buty, szczególnie na wysokim obcasie, wywołują nadmierne tarcie i ucisk, w połączeniu ze wzmożoną potliwością (wywołaną np. sztucznym materiałem obuwia) mogą prowadzić do odparzeń i zrogowaceń. Nie pomagają także kontakt z gorącym piaskiem czy słoną wodą - wakacyjne spacery po plaży narażają skórę na wysuszenie i zwiększają łatwość uszkodzeń. Z jakich jeszcze powodów stopy mogą przesadnie rogowacieć?
Nadwaga i otyłość
Nadwaga i otyłość mają istotny wpływ na kondycję stóp, a w szczególności na tendencję do nadmiernego rogowacenia i pękania pięt. U osób z nadmiarem masy ciała częstym zjawiskiem jest tzw. "podłużne" lub "podkowiasto-rozsiane" rogowacenie podeszew, będące reakcją ochronną skóry na zwiększone obciążenie i mechaniczne tarcie w okolicy pięt. Skóra stóp próbuje w ten sposób chronić się przed nadmiernym naciskiem, który nasila osłabienie łuku podłużnego stopy i tak typowe u osób otyłych.
Niedoczynność tarczycy
Także stan tarczycy może znajdować swoje odzwierciedlenie w wyglądzie stóp. U osób z niedoczynnością tarczycy może pojawiać się tzw. nabyta keratodermia dłoniowo-podeszwowa, czyli zmiana objawiająca się nadmiernym, wrzodziejącym rogowaceniem skóry. Co istotne, standardowe zabiegi pielęgnacyjne, takie jak kremy keratolityczne czy retinoidy, często okazują się w takich przypadkach nieskuteczne. Dopiero adekwatne leczenie hormonalne, wyrównujące niedobór hormonów tarczycy, może przywrócić prawidłową strukturę skóry.
Suche pięty a cukrzyca
W kontekście stóp cukrzycę kojarzy się przede wszystkim ze stopą cukrzycową, ale zdarza się, iż zmiany wywołane chorobą są mniej oczywiste. Przewlekle podwyższony poziom cukru prowadzi do neuropatii, czyli uszkodzenia nerwów obwodowych, co osłabia czucie bólu, temperatury i dotyk, co może prowadzić do tego, iż pacjent nie będzie odczuwać nadmiernego nacisku na stopę. Wywołane w ten sposób miejscowe przeciążenia skutkują powstawaniem modzeli, które bez adekwatnej pielęgnacji łatwo przekształcają się w owrzodzenia. Równocześnie cukrzyca uszkadza naczynia krwionośne, pogarszając ukrwienie stóp; niedokrwiona skóra staje się sucha, słabo odżywiona i bardziej podatna na pękanie. Dodatkowo neuropatia może zmniejszać aktywność gruczołów potowych, co wzmaga suchość i utratę elastyczności naskórka, zwiększając skłonność do tworzenia twardych zrogowaceń.
Niedobory witamin
Czasami zmiany na stopach biorą również z niedoboru witamin. Jednym z kluczowych winowajców jest niedobór witaminy B3 - związek wspiera przemiany energetyczne organizmu oraz prawidłowe wykorzystanie białek i tłuszczów, a jego niewystarczająca ilość sprawia, iż naskórek staje się suchy, łuszczący i podatny na bolesne pęknięcia. Podobnie skóra reaguje na brak witamin A, C, E, cynku czy niezbędnych kwasów tłuszczowych - staje się szorstka, krucha i mniej elastyczna.
Dlatego jeżeli dbasz o stopy regularnie, stosujesz kremy, pumeks i wygodne obuwie, a mimo to skóra przez cały czas się rogowacieje lub pęka, warto spojrzeć na problem szerzej. Twarda, sucha skóra może być nie tylko defektem kosmetycznym, ale też sygnałem niedoborów witamin czy chorób metabolicznych. W takich sytuacjach konsultacja z podologiem lub lekarzem pozwala ustalić przyczynę i dobrać odpowiednie leczenie. Równocześnie warto zadbać o zbilansowaną dietę bogatą w niezbędne witaminy - wsparcie od wewnątrz może znacząco poprawić kondycję skóry, pomagając piętom odzyskać miękkość i elastyczność.
Źródła:
Darlenski R, Mihaylova V, Handjieva-Darlenska T. The Link Between Obesity and the Skin. Front Nutr. 2022 Mar 10; doi: 10.3389/fnut.2022.855573.
Cohen B, Cadesky A, Jaggi S. Dermatologic manifestations of thyroid disease: a literature review. Front Endocrinol 2023 doi: 10.3389/fendo.2023.1167890.
CZYTAJ TEŻ:
