Porażająca historia bliźniaków
„Trzyletni Bartek został znaleziony we własnych wymiotach, nie oddychał. Przeprowadzono resuscytację, był hospitalizowany na intensywnej terapii i podłączony do respiratora. Mimo poważnego stanu, walczył o życie, ale jego brat bliźniak nie miał tyle szczęścia” – tak swoją opowieść rozpoczyna Krzysztof Wernicki, lekarz, który w mediach społecznościowych przystępnie opowiada o medycynie.
- Kodeina stanowi poważne zagrożenie dla dzieci, szczególnie tych z genetyczną skłonnością do szybkiego metabolizmu
- Dawkowanie leków podawanych „na krople” jest mało precyzyjne i może prowadzić do przypadkowego przedawkowania
- Nawet popularne, dostępne bez recepty syropy na kaszel mogą być niebezpieczne, jeżeli są niewłaściwie stosowane
- Leki przeciwkaszlowe u dzieci powinny być podawane wyłącznie po konsultacji z lekarzem
Tragedia z udziałem młodych braci
Bohaterami tej historii są trzyletnie bliźnięta, których losy zostały opisane w renomowanym czasopiśmie naukowym European Journal of Pediatrics. Mimo iż chłopcy nosili polskie imiona, mieszkali w Niemczech, a ich dramatyczna walka o życie uświadamia nam, iż takie tragedie mogą zdarzyć się wszędzie. Lekarz przypomina, iż polscy rodzice także powinni być świadomi ryzyka, jakie niesie podawanie dzieciom leków niedostosowanych do ich wieku.
Przypadkowe przedawkowanie i genetyczna pułapka
Obaj chłopcy cierpieli na infekcję górnych dróg oddechowych. Matka podawała im kodeinę w formie kropli – po 10 dziennie. Chociaż dawka ta wydawała się niewielka i typowa, badania wykazały, iż stężenie kodeiny oraz jej aktywnych metabolitów we krwi dzieci było bardzo wysokie. Okazało się, iż „10 kropli” leku może odpowiadać od 494 do 940 mg płynu, co oznacza dawkę choćby 23,5 mg kodeiny – ponad dwukrotnie przekraczającą zalecane 10 mg.
Dodatkowo, obaj chłopcy posiadali identyczny wariant genu CYP2D6, powodujący bardzo szybkie metabolizowanie kodeiny do morfiny, co zwiększało toksyczność leku.
To właśnie zderzenie zbyt dużej dawki z genetyczną predyspozycją najpewniej spowodowało śmierć jednego z bliźniaków oraz poważny stan drugiego.
Kodeina – niebezpieczeństwo dla najmłodszych
Ta tragiczna sytuacja stanowi przestrogę dla opiekunów – kodeina nie jest bezpiecznym lekiem dla dzieci. Skuteczność kodeinowych preparatów przeciwkaszlowych u najmłodszych nie została jednoznacznie potwierdzona, a zagrożenia jej stosowania są dobrze udokumentowane. W wielu krajach kodeina została już wycofana z terapii pediatrycznej, jednak wciąż można ją znaleźć w domowych apteczkach.
Lekarze również ostrzegają przed stosowaniem leków podawanych „na krople”. Precyzja w dawkowaniu jest niska, a wielkość pojedynczej kropli zależy od opakowania i metody aplikacji, co zwiększa ryzyko przedawkowania. Historia bliźniaków to przykład, jak choćby doskonałe intencje mogą zostać zaowocować tragedią.
Dla rodziców i opiekunów kluczowa jest zasada: nie należy nigdy samodzielnie podawać dziecku leków bez wyraźnego wskazania lekarza, zwłaszcza zawierających substancje działające na centralny układ nerwowy.
Ważne źródła i literaturę
Informacje pochodzą między innymi z relacji Krzysztofa Wernickiego na Facebooku oraz z artykułu naukowego Hermanns-Clausen i in. zatytułowanego „Drug dosing error with drops: severe clinical course of codeine intoxication in twins” opublikowanego w European Journal of Pediatrics (2009).
Warto pamiętać, iż choć syropy na kaszel są łatwo dostępne i wydają się bezpieczne, ich niewłaściwe stosowanie potrafi zagrażać życiu. Zawsze należy konsultować się z lekarzem przed podaniem dziecku jakiegokolwiek leku.
