Przyczyny raka żołądka
Przyczyny raka żołądka można podzielić na te, na które pacjenci nie mają wpływu, i te, które mogą być przez nich modyfikowane. Do tych pierwszych zalicza się m.in. płeć (bardziej zagrożeni są mężczyźni), grupę krwi A oraz wiek (większość przypadków diagnozowana jest po 50. roku życia). Istnieją także rzadkie zespoły genetyczne, które mogą zwiększać podatność na ten typ nowotworu.
Nie sposób pominąć roli codziennych przyzwyczajeń: nadużywanie soli, dieta uboga w świeże warzywa i owoce, palenie papierosów (które niemal podwaja ryzyko zachorowania) - to wszystko realnie zwiększa ryzyko choroby.Reklama
Główną przyczyną raka żołądka jest jednak zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która przez lata może cicho siać spustoszenie w błonie śluzowej żołądka, prowadząc do przewlekłego zapalenia, a w konsekwencji - do zmian nowotworowych. Ryzyko zwiększają także niektóre czynniki zawodowe, jak praca w przemyśle hutniczym czy gumowym. Co ciekawe, zachorowalność na raka żołądka nie rozkłada się równomiernie - istnieją rejony świata, gdzie występuje on znacznie częściej, a w ostatnich dekadach w wielu krajach jego częstość wyraźnie spadła.
Objawy raka żołądka
Choć rak żołądka nie zajmuje pierwszych miejsc w statystykach zachorowań, wciąż jest jednym z najbardziej zabójczych nowotworów złośliwych. Przede wszystkim dlatego, iż łatwo go przegapić. Może manifestować się niecharakterystycznie: niestrawnością, bólem brzucha, brakiem apetytu czy nagłym uczuciem pełności po kilku kęsach. Takie dolegliwości łatwo zlekceważyć, zrzucić na karb stresu, złej diety czy choroby wrzodowej. To właśnie dlatego wielu chorych trafia do lekarza zbyt późno - kiedy guz zdąży już rozrosnąć się na dobre.
W miarę postępu choroby pojawiają się kolejne sygnały: utrata masy ciała, nudności, zmęczenie, a czasem objawy związane z przerzutami.
Rak żołądka potrafi rozprzestrzeniać się nie tylko do okolicznych węzłów chłonnych, ale też do wątroby, płuc, kości, powodując duszność, bóle pleców czy kręgosłupa. U kobiet może zająć jajniki (tworząc tzw. guz Krukenberga), a w rzadszych przypadkach choćby odbytnicę.
Jak diagnozuje się raka żołądka?
Narzędziem diagnostycznym pierwszego wyboru w raku żołądka jest gastroskopia, czyli badanie, które pozwala zajrzeć do wnętrza żołądka z dokładnością, jakiej nie da żaden inny test. Z jej pomocą lekarz może nie tylko obejrzeć błonę śluzową milimetr po milimetrze, ale też pobrać wycinki z każdej niepokojącej zmiany. Dopiero ich mikroskopowa analiza pozwala na ustalenie rozpoznania. Uzupełniająco wykonuje się również badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (MRI) czy badanie PET - te pomagają określić, czy nowotwór zdążył się już rozsiać. Markery nowotworowe, takie jak CEA i CA 19-9, bywają pomocne, ale nie są jednoznaczne - ich poziom może wzrosnąć również w przebiegu innych chorób, np. raka jelita, marskości wątroby czy wrzodów. Z tego względu wykorzystuje się je raczej do monitorowania chorych po operacji i oceny skuteczności leczenia.
Możliwości leczenia raka żołądka
W przypadku raka żołądka medycyna nie pozostawia złudzeń: jedyną realną szansą na całkowite wyleczenie jest operacja. Chodzi o radykalne usunięcie guza, często wraz z całym żołądkiem i otaczającymi go węzłami chłonnymi. To zabieg wymagający, ale skuteczny, pod warunkiem, iż nowotwór zostanie wykryty odpowiednio wcześnie. Niestety, taka szansa trafia się rzadko. Większość chorych trafia do lekarza już z zaawansowaną postacią choroby, kiedy nie ma mowy o leczeniu radykalnym. Wtedy do gry wchodzi chemioterapia, radioterapia albo zabiegi chirurgiczne o charakterze paliatywnym, mające na celu nie tyle pokonanie nowotworu, co poprawę jakości i długości życia. Dla części pacjentów, u których komórki raka wykazują obecność specyficznych cząsteczek (jak HER-2), możliwe jest zastosowanie terapii celowanych.
Rak żołądka - jakie jest rokowanie?
W ostatnim czasie leki celowane i immunoterapia znacząco poprawiły wyniki leczenia pacjentów z mutacjami, u których można podjąć wyżej wymienione działania. Pomimo tych postępów ogólne rokowanie w przypadku raka żołądka pozostaje złe, szczególnie w mniej rozwiniętych regionach. Zaawansowany rak żołądka wiążący się z przerzutami cechuje się wskaźnikami 5-letniego przeżycia na poziomie od 5 do 10 proc. (a choćby niższymi w IV stadium).
Nadzieję budzą jednak badania na temat krążących we krwi markerów, które mogą pomóc nie tylko w szybszej diagnozie, ale i w przewidywaniu dalszego przebiegu choroby. realizowane są także badania nad ich wykorzystaniem w połączeniu z narzędziami sztucznej inteligencji, co może zmienić dostępność do wczesnego rozpoznania nowotworu, a tym samym poprawić rokowanie.
Źródła:
Menon G, El-Nakeep S, Babiker HM. Gastric Cancer. 2024 Oct 28. In: StatPearls [Internet].
Burz C, Pop V, Silaghi C, Lupan I, Samasca G. Prognosis and Treatment of Gastric Cancer: A 2024 Update. Cancers (Basel). 2024 Apr doi: 10.3390/cancers16091708.
CZYTAJ TAKŻE:
