Podczas III Ogólnopolskiej Konferencji Opieki Farmaceutycznej „Razem dla Pacjenta”, która odbyła się 10 kwietnia 2025 roku w Ożarowie Mazowieckim, dr n. med. Anna Bochenek-Mularczyk w swoim wykładzie poświęconym gastroenterologii w geriatrii zwróciła uwagę na problemy, z jakimi zmagają się osoby starsze. Sponsorem tego panelu była firma Aboca.
– Seniorzy muszą adaptować się do wielu zmian wynikających ze starości – jak np. zderzenie się ze stresorami – śmierć bliskich osób, zmniejszenie zasobów finansowych, ograniczenia ruchowe, spadek wydolności fizycznej i psychicznej. – mówiła prelegentka.
Ponadto, Pani doktor podkreśliła, iż u podłoża wielu chorób somatycznych u seniorów, leży osłabione trawienie i upośledzone wchłanianie składników odżywczych.
Niedożywienie, celiakia i zaparcia – zagrożenia czy codzienność?
Zaburzenia trawienne u seniorów mogą rozpoczynać się już w jamie ustnej. Problemy z uzębieniem często powodują niedostateczne rozdrabnianie pokarmu, co skutkuje trudnościami z trawieniem w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. W efekcie pojawiają się zaparcia, dyspepsja, nudności czy wymioty. Braki w odżywianiu mogą prowadzić do anemii, osteoporozy, zaburzeń neurologicznych czy rozwoju chorób autoimmunologicznych. Wśród ostatnich wyróżnia się celiakia, której częstość występowania rośnie wraz z wiekiem.
– Seniorzy zmagają się z niedożywieniem kaloryczno-białkowym. Nie mają oni najbliższych, nie mają dzieci, nie opłaca im się gotować tylko dla siebie. Wyzwaniem dla ich opiekunów i rodzin jest zagwarantowanie odpowiedniego odżywienia. – zauważyła dr Bochenek-Mularczyk.
W tym kontekście, szczególnego znaczenia nabierają działania profilaktyczne i edukacyjne, w które farmaceuci mogą aktywnie się zaangażować.
Farmaceuta jako przewodnik w zdrowym starzeniu się
W obliczu tych wyzwań rola farmaceuty staje się kluczowa. To często właśnie farmaceuta jest pierwszą osobą, do której zgłasza się pacjent lub jego opiekun. Edukacja, profilaktyka i odpowiednie doradztwo są niezbędne. W codziennej praktyce farmaceuci mogą przypominać o konieczności zwiększenia ilości błonnika w diecie, odpowiednim nawodnieniu, codziennej aktywności fizycznej – choćby symbolicznej, jak spacer czy nordic walking. Również istotne jest, aby wspierać pacjentów w doborze bezpiecznych, skutecznych i naturalnych preparatów wspierających układ trawienny. Szczególne miejsce w rekomendacjach zajmują probiotyki.
– Ważne, aby każdy senior stosował probiotyki codziennie. Są one najważniejsze u każdej osoby powyżej 60. roku życia. Zapewniają nie tylko prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, ale i odporność, produkcję witamin i neurotransmiterów. Probiotyki to najważniejszy element produkcji tryptofanu, tym samym hamują rozwój depresji. – podkreśliła dr Bochenek-Mularczyk.
Współczesne badania potwierdzają te obserwacje. Codzienna suplementacja probiotykami może wspierać zarówno równowagę mikrobioty jelitowej, jak i funkcje kognitywne seniorów.
Naturalne rozwiązania problemów gastroenterologii
W terapii pacjentów geriatrycznych coraz częściej sięga się po naturalne, złożone preparaty, które nie wchodzą w interakcje z innymi lekami i wspomagają fizjologię przewodu pokarmowego w sposób bezpieczny i łagodny. Jest to istotne, zwłaszcza w kontekście zjawiska wielolekowości, czyli jednoczesnego przyjmowania wielu leków przez seniorów.
Zwrócono tu uwagę na preparaty które wspierają funkcje przewodu pokarmowego i jednocześnie chronią błonę śluzową jelit. Takie produkty mogą stanowić istotne uzupełnienie terapii. Wypełniają lukę między leczeniem farmakologicznym a podejściem naturalnym.
Farmaceuci mają dziś realny wpływ na zdrowie i jakość życia seniorów. Nie tylko poprzez realizację recept, ale także poprzez budowanie świadomości zdrowotnej, profilaktykę i wspieranie opiekunów. Właśnie ta postawa, o której mówiła dr Bochenek-Mularczyk, może stać się fundamentem nowoczesnej opieki farmaceutycznej w Polsce. Jest to szczególnie ważne wobec pacjentów geriatrycznych. Potrzebują oni nie tylko adekwatnej farmakoterapii, ale także zrozumienia i wsparcia.
©MGR.FARM
