Istnieje objaw widoczny podczas snu, który może przepowiadać rozwój choroby Parkinsona na wiele lat przed pojawieniem się typowych symptomów. Pacjenci cierpiący na to zaburzenie doświadczają intensywnych i często agresywnych snów, podczas których ich mięśnie nie ulegają relaksacji, jak to ma miejsce w fazie REM snu.
W konsekwencji aktywnie poruszają się i wykonują gwałtowne ruchy, jakby walczyli lub uciekali. Zaburzenie to znane jest jako zaburzenie zachowania podczas snu REM (RBD – REM Sleep Behavior Disorder) i stanowi jedno z najważniejszych wczesnych ostrzeżeń neurodegeneracyjnych.
Odkrycia naukowców z Bonn
Dr Michael Sommerauer z Uniwersyteckiego Szpitala w Bonn podkreśla, iż aż 80-95% osób cierpiących na RBD może w ciągu 10-15 lat rozwinąć chorobę Parkinsona lub otępienie z ciałami Lewy’ego. Ten fakt uwidacznia ogromną wagę snu jako wskaźnika kondycji neurologicznej. Naukowcy pracują nad nowatorskim narzędziem diagnostycznym, które pozwoli w prosty sposób wykrywać wczesne zaburzenia motoryczne dzięki tabletu, co mogłoby znacznie przyspieszyć diagnozę w gabinetach lekarzy rodzinnych, eliminując potrzebę długotrwałych i kosztownych badań.
Psychologia i bariery w leczeniu
W Polsce wielu chorych nie podejmuje leczenia z powodu lęków i obaw związanych z diagnozą i terapią. Psycholożka zwraca uwagę na społeczne i psychiczne trudności pacjentów, które często opóźniają moment rozpoczęcia leczenia. Strach przed chorobą oraz nieznajomość objawów prowadzą do ignorowania sygnałów, które mogłyby pozwolić na szybką reakcję i leczenie.
Cyfrowe wsparcie oraz profilaktyka stylu życia
Zespół badawczy z Bonn rozwija także aplikacje mobilne umożliwiające wykonywanie ćwiczeń kognitywnych oraz motywujące do aktywności fizycznej. Tego typu cyfrowe narzędzia mają szansę uzupełniać, a choćby w niektórych przypadkach częściowo zastępować farmakoterapię – szczególnie we wczesnym stadium choroby, gdy skuteczne leki wciąż pozostają w fazie poszukiwań.
Nie do przecenienia jest również rola stylu życia w prewencji choroby Parkinsona i demencji. Regularne ćwiczenia fizyczne, zbilansowana dieta, pielęgnowanie relacji społecznych oraz odpowiednia kontrola chorób współistniejących, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, znacząco redukują ryzyko rozwoju tych schorzeń. Sprawność ruchowa, którą Parkinson odbiera najbardziej, warto chronić już na etapie pierwszych objawów, a najlepiej jeszcze wcześniej.
Diagnostyka przyszłości – nadzieja dla pacjentów
Naukowcy pracujący nad szybkimi metodami diagnostycznymi mają nadzieję, iż dzięki nowym rozwiązaniom niedługo będzie można wykrywać chorobę Parkinsona na samym początku jej rozwoju, co znacznie zwiększy skuteczność terapii i poprawi jakość życia chorych.
„Sen staje się dla nas skarbnicą informacji o zdrowiu neurologicznym, oferując wczesne sygnały, które mogą uratować zdrowie i życie.” – dr Michael Sommerauer
