Choć często nazywane „zwierciadłem duszy”, nasze oczy mogą również sygnalizować problemy zdrowotne. W przypadku zbyt wysokiego poziomu cholesterolu, który często określany jest jako „cichy zabójca”, obserwowanie okolic oczu może dostarczyć istotnych wskazówek. Na rogówce oraz powiekach mogą pojawić się charakterystyczne zmiany, które warto znać i potraktować jako sygnał ostrzegawczy.
Cholesterol to tłuszcz niezbędny do poprawnego funkcjonowania organizmu, jednak jego nadmiar negatywnie wpływa na naczynia krwionośne, prowadząc do ich zwężenia lub usztywnienia.
Wielu pacjentów dowiaduje się o zagrożeniach związanych z wysokim cholesterolom dopiero w sytuacji krytycznej, na przykład po przebytym zawału serca czy udarze mózgu.
Nadmierny cholesterol może objawiać się na oczach trzema wyraźnymi symptomami:
- Kępki żółte (xanthelasma) – to żółte bądź pomarańczowe grudki pojawiające się pod skórą powiek, zwłaszcza w ich okolicy. Powstają w wyniku nagromadzenia cholesterolu we krwi (hiperlipidemii). Choć same w sobie nie są bolesne ani nie zagrażają zdrowiu, mogą pojawiać się także w innych miejscach np. na łokciach, kolanach czy stopach.
- Arcus senilis, czyli tzw. obwódka starcza – to jasnoszary, biały lub niebieskawy pierścień wokół tęczówki oka, który może świadczyć o podwyższonym cholesterolu niezależnie od wieku. To efekt odkładania się tłuszczów, głównie cholesterolu. Na szczęście nie wpływa on na ostrość widzenia.
- Pogorszenie widzenia – pojawiające się plamki lub mroczki w polu widzenia mogą świadczyć o niedrożności żyły siatkówki, często spowodowanej zmianami miażdżycowymi wynikającymi z wysokiego poziomu cholesterolu.
Inne symptomy świadczące o podwyższonym cholesterolu
Gdy cholesterol predysponuje do tworzenia blaszek miażdżycowych w tętnicach, ściany naczyń stają się coraz bardziej twarde i węższe. To utrudnia prawidłowy przepływ krwi, co przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, ale w konsekwencji prowadzi do niedotlenienia tkanek i organów.
Do najczęstszych objawów podwyższonego cholesterolu należą:
- bóle w klatce piersiowej, zarówno podczas wysiłku, jak i w spoczynku,
- kołatanie serca,
- zawroty głowy,
- problemy z pamięcią oraz koncentracją,
- uczucie ciężkości i ból w nogach,
- lodowate stopy,
- nocne skurcze łydek, które mogą być związane z chorobą tętnic obwodowych,
- blada i błyszcząca skóra na nogach i stopach,
- wolne gojenie się ran,
- grube oraz powoli rosnące paznokcie u stóp.
Badania, które pomogą ocenić poziom cholesterolu
Jeśli pojawią się objawy sugerujące podwyższony cholesterol, warto zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu. Najczęściej zlecanym badaniem jest lipidogram, czyli profil lipidowy krwi, który pozwala zmierzyć całkowity cholesterol, cholesterol frakcji LDL (tzw. „zły” cholesterol), HDL („dobry” cholesterol) oraz trójglicerydy.
Zalecane jest wykonywanie lipidogramu przynajmniej raz w roku przez kobiety po 45. roku życia i mężczyzn po 35. roku życia. Podwyższone ryzyko występuje także u osób z nadwagą, otyłością, palaczy, pacjentów przewlekle chorych oraz tych z rodzinnym obciążeniem chorobami układu sercowo-naczyniowego czy hipercholesterolemią.
