Spotkanie Parlamentarnego Zespołu ds. Adherencji cieszyło się dużym zainteresowaniem przedstawicieli zawodów medycznych, środowiska akademickiego oraz organizacji pacjenckich. Farmaceutów reprezentował prezes NRA Marek Tomków oraz wiceprezes NRA i prezydent PGEU Mikołaj Konstanty. Z sali senackiej wielokrotnie w trakcie posiedzenia padały słowa wiary, iż nowo utworzony zespół parlamentarny wreszcie przyczyni się do tak długo wyczekiwanych zmian w zakresie zwiększenia poziomu przestrzegania zaleceń medycznych.
Poza zespołem farmaceutycznym powstanie również zespół do spraw edukacji w zakresie adherence oraz zespół do spraw dostępności do danych medycznych i ich integracji.
To wymaga tylko niewielkich korekt
Prezes NRA w swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na kilka rozwiązań, które mają już swoje wypracowane standardy oraz są poparte doswiadczeniem innych krajów. Pierwszym z nich jest koncyliacja lekowa – uzyskanie kompletnej listy leków przyjmowanych przez chorego oraz wdrożenie jej w przebieg leczenia na wszystkich etapach opieki nad pacjentem hospitalizowanym. Kolejne to usługa „Nowy lek”, która w polskich warunkach mogłaby się stać świadczeniem zdrowotnym. Tomków uwypuklił również kwestię braku farmaceutów w programach profilaktycznych, takich jak „Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)” czy „Moje Zdrowie – bilans zdrowia dorosłego człowieka”. Poruszył również kwestię recepty kontynuowanej. Daje ona możliwość wydania leku przez farmaceutę na podstawie wcześniej zleconej terapii – za zgodą lekarza i zgodnie z zaleceniami.
- Czytaj również: Dostęp do danych populacyjnych dla wszystkich zawodów medycznych? Uważa tak tylko co piąty Polak
– Gdybyśmy skupili się na tych kilku elementach, potrzebujemy w zasadzie dzisiaj bardzo niewielkich korekt legislacyjnych – powiedział prezes NRA.
Są na to dwa sposoby. Pierwszy to model pilotaży – analogiczny do pilotażu antykoncepcji awaryjnej w aptekach. Drugi to niewielka korekta ustawy o zawodzie farmaceuty, dająca MZ prawo do wskazania dodatkowych świadczeń w drodze rozporządzenia i umieszczenie tych świadczeń w ustawie o świadczeniach – aby mogły trafić one do koszyka świadczeń gwarantowanych.
W Europie to farmaceuci są superwizorami terapii
Mikołaj Konstanty położył nacisk na możliwości technologiczne, których pacjenci, farmaceuci i reprezentanci innych zawodów medycznych nie mogą w pełni wykorzystać.
– Alerty, które otrzymujemy na co dzień, o ile Państwo spojrzycie, to są alerty RCB o burzach, o zagrożeniach różnego rodzaju. Co stoi na przeszkodzie, żeby pacjent dostał taką informację z systemu, iż nie wykupił leku, iż nie wykupił insuliny, iż nie poddał się jakiejś wizycie, która była zaplanowana? – pytał Konstanty.
Prezydent Grupy Farmaceutycznej UE podkreślił też znaczenie dostępu do danych medycznych.
– Patrząc na adherencję dużo szerzej, chcielibyśmy, żeby farmaceuci wzięli aktywny udział i mogli zobaczyć pewne dane, które do tej pory były dla nas niewidoczne – postulował.
Ponadto apelował o umożliwienie farmaceucie wprowadzania danych do systemu P1.
– Aby po konsultacji wykonanej w aptece mógł zaznaczyć – czy to lekarzowi, czy innemu zawodowi medycznemu – iż coś się z pacjentem dzieje negatywnego, coś nie zostało wykonane, o czymś pacjent zapomniał albo czegoś nie przestrzega. I to będzie gigantyczną wartością dodaną – tłumaczył.
Farmacja znów stanie się atrakcyjna?
Z kolei dr Artur Owczarek z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu wyróżnił 3 postulaty dotykające farmaceutów i ich pracy.
– Moim zdaniem bardzo ważne jest doprecyzowanie czy wręcz wskazanie reguł dokumentowania świadczeń udzielanych w zakresie monitorowania farmakoterapii przez farmaceutów. A tym samym dostep do platformy P1[…] Drugi postulat to kwestia dopisania farmaceutów do ustawy o podmiotach świadczących świadczenia zdrowotne [ustawa o działalności leczniczej – przyp. aut.] Tam są lekarze, pielęgniarki, położne, diagności, fizjoterapeuci. I wydaje mi się, iż brakuje farmaceutów. Ponieważ to otworzy możliwość prowadzenia indywidualnych praktyk farmaceutycznych przez farmaceutów choćby na poziomie apteki. To ukształtuje kierunek rozwoju zawodowego farmaceutów wspierających adherencję. I to też przyczyni się do trochę innego komunikowania kierunku, jakim jest kształcenie na farmacji – wyjaśniał Owczarek.
Ankieta w aptece po 6 miesiącach
Prof. Bożena Karolewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, podniosła kwestię braku analizy podejścia pacjenta w stosunku do stosowanego leku.
– Adherence po pół roku spada choćby o 50%. Moja sugestia jest taka, iż może naturalnie by było przy wdrożeniu farmakoterapii, żeby lekarz czy osoba ordynująca zaleciła po pół roku taki test, ankietę wykonaną na przykład w aptece[…] Żebyśmy się przekonali, co jest problemem, czy to są czynniki ekonomiczne, działania niepożądane. Pamiętajcie Państwo, iż mamy 50 tysięcy produktów leczniczych i 150 tysięcy suplementów. I my nie wiemy, jak na adherence wpływają produkty, które pacjenci stosują samodzielnie i leki, które stosują OTC. I myślę, iż dla całego środowiska medycznego taką integracją byłaby własnie ta wiedza – mówiła Karolewicz.
- Czytaj również: Szczepienia w Polsce: system zawodzi, farmaceuci bez wsparcia
Jak nie my, to kto?
Podczas posiedzenia uczestnicy często odwoływali się do doświadczeń Portugalii. Szeroki kontekst wprowadzania zmian w tym kraju przedstawił prof. Krzysztof Narkiewicz z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Podkreślił, iż początek był bardzo podobny do tego w Polsce – zebrano grono decydentów, ekspertów i innych interesariuszy, aby wspólnie wypracować kierunek zmian w systemie ochrony zdrowia. Dzięki prezydencji Polski w Radzie UE problem adherencji stał się istotny w skali europejskiej – jest wpisany w europejską agendę.
– Musimy przyjąć w zakresie adherencji, iż nieprzestrzeganie zaleceń jest normą[…] Dlaczego? Bo [pacjent] nie jest przekonany do tego, iż warto coś zrobić, nie ma narzędzi, żeby to było łatwe i tak naprawdę nie ma wsparcia – mówił Narkiewicz na posiedzeniu.
– Ja o ten zespół farmaceutów to jestem zupełnie spokojna – skomentowała przewodnicząca Komisji Zdrowia senator Beata Małecka-Libera.
– Jak się udało Portugalczykom, uda się i nam – podsumował wiceminister zdrowia Marek Kos.
- Czytaj również: Farmaceuci chcą no-fault i większej ochrony poza aptekami
Już pod koniec lipca pierwsze rozwiązania
Na spotkaniu poruszono wiele spraw bliskich farmaceutom, ale z pewnością realizacja ich wszystkich byłaby trudna.
– Kwestia roli farmaceuty w systemie jest ogromnie ważna, ale też nie jesteśmy w stanie zrobić wszystkiego od razu. Dlatego musimy chyba jednak wylistować, to co jest na już najważniejsze i najbardziej możliwe, i dopiero stopniowo ten temat rozwijać – tłumaczyła Małecka-Libera.
Ale pierwsze efekty prac tych mniejszych zespołów poznamy już pod koniec lipca. Na 28 lipca zaplanowano kolejne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Adherencji. Wtedy też zespoły przedstawią konkretne propozycje. Jak mówiła przewodnicząca zespołu, zależy jej na tym, by do końca roku mieć wypracowane konkrety dotyczące zmian legislacyjnych i organizacyjnych. Natomiast na przyszły rok planowana jest duża kampania medialna, która pozwoli przebić się do świadomości Polaków z problemem, jakim jest nieprzestrzeganie zaleceń medycznych.
©MGR.FARM
