Wyniki najnowszych badań sugerują, iż u kobiet w wieku rozrodczym z młodzieńczą padaczką miokloniczną lewetyracetam może stanowić skuteczną alternatywę pierwszego wyboru dla kwasu walproinowego.
Kwas walproinowy od dekad pozostaje skutecznym i szeroko stosowanym lekiem przeciwpadaczkowym, jednak jego silne działanie teratogenne znacząco ogranicza zastosowanie u kobiet w wieku rozrodczym. Ekspozycja płodu na walproinian wiąże się z wysokim ryzykiem poważnych zaburzeń neurorozwojowych (30–40 proc.) oraz wrodzonych wad rozwojowych (ok. 10 proc.).
W aktualnych zaleceniach unika się jego stosowania u kobiet, szczególnie w wieku rozrodczym i w ciąży, z wyjątkiem przypadków, gdy inne opcje terapeutyczne okazują się nieskuteczne lub źle tolerowane. Decyzja o włączeniu walproinianu wymaga indywidualnej, ostrożnej oceny bilansu korzyści i ryzyka, a pacjentki muszą otrzymać pełną informację o potencjalnych zagrożeniach, potrzebie stosowania skutecznej antykoncepcji oraz konieczności regularnych kontroli neurologicznych.
W tym kontekście kluczowym pytaniem pozostaje, który lek przeciwpadaczkowy może stanowić skuteczną i bezpieczną alternatywę dla walproinianu u kobiet w wieku rozrodczym z idiopatyczną padaczką uogólnioną (IGE).
Na łamach „JAMA Neurology” opublikowano badanie porównujące skuteczność i bezpieczeństwo lewetyracetamu oraz lamotryginy u pacjentek w wieku rozrodczym z IGE. Do analizy włączono 543 kobiety rozpoczynające monoterapię jednym z tych leków.
Lewetyracetam przepisano 312 pacjentkom (57,5 proc.), a lamotryginę – 231 (42,5 proc.). Wyższą skuteczność lewetyracetamu stwierdzono wyłącznie u pacjentek z młodzieńczą padaczką miokloniczną (zespół Janza), natomiast w pozostałych zespołach padaczkowych nie odnotowano istotnych różnic. Częstość występowania działań niepożądanych była jednak większa w grupie lewetyracetamu (28,2 proc.) niż w grupie lamotryginy (18,1 proc.).
Badanie sugeruje, iż u kobiet w wieku rozrodczym z młodzieńczą padaczką miokloniczną lewetyracetam może stanowić skuteczną alternatywę pierwszego wyboru dla kwasu walproinowego. W przypadku innych zespołów IGE brak jest jednoznacznych dowodów na wyższość którejkolwiek z badanych substancji, co podkreśla potrzebę dalszych badań porównawczych. W praktyce klinicznej wybór leku powinien uwzględniać nie tylko profil skuteczności, ale również tolerancję leczenia oraz indywidualne preferencje pacjentki, ze szczególnym naciskiem na bezpieczeństwo w kontekście planowania ciąży.
