Eksperymentalny doustny selektywny agonista receptora oreksyny 2 (OxR2) wykazał znacznie lepsze wyniki w zakresie pomiarów czuwania, senności i katapleksji w badaniu fazy 2b z udziałem dorosłych z narkolepsją typu 1 (NT1).
Narkolepsja typu 1 (NT) jest przewlekłym zaburzeniem spowodowanym utratą neuronów oreksyny, co skutkuje niskim poziomem oreksyny w mózgu. Cechy charakterystyczne zaburzenia obejmują nadmierną senność w ciągu dnia, katapleksję, zaburzenia snu w nocy i paraliż senny, co prowadzi do obniżenia jakości życia.
Metody leczenia mają na celu przede wszystkim poprawę czuwania i kontrolowanie katapleksji, ale nie obejmują podstawową patofizjologię. Oveporexton (znany również jako TAK-861) jest przeznaczony do bezpośredniego rozwiązywania niedoboru oreksyny w NT1 poprzez selektywną stymulację receptora oreksyny 2.
Jak wskazuje współautorka badania dr Sarah Sheik z Neuroscience Therapeutic Area Unit and Global Development w Takeda, dane te sugerują, iż oreksyna może potencjalnie pomóc osobom z narkolepsją typu 1 osiągnąć niemal normalne zakresy czuwania, jednocześnie pozytywnie wpływając na szersze spektrum choroby.
Wyniki badań fazy 2b, których pierwszym autorem jest dr Yves Dauvilliers z Centrum Zaburzeń Snu i Czuwania, Oddział Neurologii, Szpital Gui de Chauliac, Montpellier (Francja) zostały opublikowane 15 maja w „The New England Journal of Medicine.”
W randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniu wzięło udział 112 osób dorosłych (średni wiek 34 lata; 52% kobiet) z NT1 potwierdzonym dzięki polisomnografii i wielokrotnych testów latencji snu. Uczestnicy mieli wyjściowy całkowity wynik Skali Senności Epworth (ESS) > 12 (normalny ≤ 10) i cztery lub więcej epizodów katapleksji tygodniowo podczas badań przesiewowych.
Uczestnicy otrzymywali nawepirokston raz lub dwa razy na dobę w dawkach 0,5 mg, 2 mg, 2 mg stopniowo zwiększanych do 5 mg, 7 mg raz na dobę lub placebo przez 8 tygodni. Pierwszorzędowym wynikiem była zmiana średniego opóźnienia snu (czasu potrzebnego do zaśnięcia) w teście utrzymania czuwania (MWT) od wartości początkowej do 8 tygodnia.
Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały zmiany całkowitego wyniku ESS od wartości początkowej do 8. tygodnia, tygodniowego wskaźnika katapleksji oraz występowania zdarzeń niepożądanych.
We wszystkich dawkach owaporektonu średnie opóźnienie snu w MWT wzrosło z 3,6 do 5,6 minuty na początku badania do 16,5 do 30,7 minuty w 8. tygodniu w porównaniu ze zmianą z 6,1 minuty na początku badania do 4,7 minuty w 8. tygodniu w przypadku placebo.
Badacze poinformowali, iż oveporexton doprowadził do zależnej od dawki poprawy średniego opóźnienia snu o prawie 14-27 minut – znacznie większej niż średnia poprawa o 2-12 minut obserwowana przy w tej chwili dostępnych lekach na narkolepsję.
Zauważyli, iż po 8 tygodniach 37%-81% pacjentów leczonych oveporextonem miało średnie opóźnienie snu wynoszące 20 minut lub więcej, na równi ze zdrowymi osobami.
Poprawa całkowitych wyników ESS była również większa niż obserwowana w przypadku w tej chwili dostępnych leków na narkolepsję, przy czym 79% uczestników, którzy otrzymywali oveporexton (95%, którzy otrzymywali 2 mg dwa razy na dobę) miało wyniki na poziomie lub poniżej normatywnego progu 10 punktów w 8. tygodniu.
Średnie całkowite wyniki ESS zmniejszyły się z 18 do 19 na początku badania do 4,8 do 8,9 w 8. tygodniu w porównaniu ze zmianą z 18,6 na początku badania do 16,0 w 8. tygodniu w przypadku placebo.
Średnia tygodniowa częstość występowania katapleksji zmniejszyła się z około 15 do 31 epizodów na początku badania do 2 do 10 epizodów w 8. tygodniu w porównaniu z 23 epizodami na początku badania do 9 epizodów w 8. tygodniu w przypadku placebo.
Zmniejszenie częstości występowania katapleksonu obserwowano po podaniu wszystkich dawek oveporextonu, osiągając znaczenie w przypadku dawki 2 mg dwa razy na dobę i dawki 2 mg, a następnie dawki 5 mg na dobę, w porównaniu z placebo w 8. tygodniu (skorygowane P <,05 w porównaniu z placebo).
Klinicznie znacząca poprawa jakości życia w zakresie podsumowania składników psychicznych i fizycznych została odnotowana we wszystkich grupach dawkowania oveporextonu.
Najczęstszym działaniem niepożądanym związanym ze stosowaniem oveporextonu była bezsenność, która uległa poprawie w czasie trwania badania. Warto zauważyć, iż nie było żadnych działań niepożądanych na wątrobę ani zmian ciśnienia krwi.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) przyznała oznaczenie przełomowej terapii dla oveporextonu w leczeniu nadmiernej senności w ciągu dnia w NT1. w tej chwili prowadzone są globalne badania kliniczne fazy 3 przeciwko owieporektonowi.
