Naukowcy z University of Texas Health Science Center w San Antonio przeprowadzili badanie oceniające wpływ poziomu kortyzolu w średnim wieku na ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Wyniki wskazują, iż podwyższone stężenia kortyzolu wiąże się ze zwiększonym odkładaniem się amyloidu w mózgu – jednego z kluczowych markerów patofizjologicznych tej choroby.
Kortyzol a ryzyko choroby Alzheimera — badanie
Postanowiono zbadać wpływ kortyzolu na ryzyko choroby Alzheimera. W badaniu wzięło udział 305 uczestników, z czego niemal połowę stanowiły kobiety. Na początku badania wszyscy uczestnicy byli wolni od zaburzeń poznawczych. Około 25% badanych posiadało allel APOE4, który jest uznanym czynnikiem genetycznym zwiększającym ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.
Na etapie wyjściowym badania przeprowadzono pomiar poziomu kortyzolu w surowicy krwi u wszystkich uczestników. Po upływie 15 lat wykonano u nich badania obrazowe metodą pozytonowej tomografii emisyjnej (PET). Pozwoliły one ocenić obecność oraz rozmieszczenie amyloidu i białka tau w mózgu — kluczowych biomarkerów choroby Alzheimera.
Tak długi okres obserwacji umożliwił ocenę, jak wczesne poziomy kortyzolu mogą wiązać się z późniejszymi zmianami patologicznymi w mózgu.
Wyższy poziom kortyzolu u kobiet po menopauzie
Naukowcy zauważyli, iż wyższy poziom kortyzolu u kobiet po menopauzie wiązał się z odkładaniem w mózgu amyloidu. Zależność tę potwierdzono 15 lat później dzięki obrazowania PET. Co istotne, podobnej zależności nie stwierdzono u mężczyzn. Wyniki potwierdzają, iż kobiety po menopauzie są bardziej narażone na rozwój choroby Alzheimera niż mężczyźni.
Dodatkowo nie wykazano istotnej interakcji między poziomem kortyzolu a obecnością allelu APOE4, który stanowi znany czynnik ryzyka AD. Sugeruje to, iż kortyzol może oddziaływać na proces odkładania się amyloidu poprzez mechanizmy niezależne od ścieżek związanych z APOE4. Podkreśla to potrzebę dalszego badania wpływu czynników hormonalnych i stresowych – szczególnie u kobiet – na rozwój patologii charakterystycznej dla choroby Alzheimera.
Kortyzol wpływa na rozwój choroby Alzheimera?
Wyniki te wskazują, iż kortyzol może odgrywać rolę potencjalnego czynnika ryzyka w rozwoju choroby Alzheimera. Choć potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te wyniki, odkrycie to wnosi istotny wkład w lepsze zrozumienie biologicznych mechanizmów prowadzących do tej choroby. Może to również otworzyć drogę do nowych strategii profilaktycznych, które będą uwzględniać czynniki hormonalne i reakcję organizmu na stres.
