Metaanaliza sieciowa (NMA) obejmująca 58 534 uczestników ujawniła istotne różnice w kardiometabolicznych skutkach ubocznych 30 leków przeciwdepresyjnych. Okazało się, iż niektóre z nich powodują znaczny przyrost masy ciała i wahania ciśnienia krwi. Wyższa masa ciała na początku badania korelowała ze zwiększonym ryzykiem wzrostu ciśnienia krwi i poziomu enzymów wątrobowych. Wyniki opublikowano w czasopiśmie „The Lancet”.
Aby zbadać wpływ leków przeciwdepresyjnych na parametry fizjologiczne naukowcy przeprowadzili analizę NMA, syntetyzując dane ze 151 badań i 17 raportów amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA). Porównano 30 leków przeciwdepresyjnych z placebo stosowanych w monoterapii ostrej dowolnego zaburzenia psychicznego, przy medianie czasu trwania wynoszącej 8 tygodni (łącznie 58 534 uczestników; 41 937 otrzymywało leki przeciwdepresyjne, a 16 597 otrzymywało placebo).
Wyniki obejmowały wywołane leczeniem zmiany masy ciała, częstości akcji serca (HR), ciśnienia skurczowego (SBP) i rozkurczowego (ADC) oraz stężenia całkowitego cholesterolu, aminotransferazy alaninowej (ALT), transferazy asparaginianowej (AST) i poziomu glukozy we krwi.Naukowcy zbadali związki między zmianami fizjologicznymi a wiekiem wyjściowym, wagą wyjściową i płcią.
Zaobserwowano istotne różnice pomiędzy lekami przeciwdepresyjnymi pod względem działania kardiometabolicznego, obejmujące różnicę masy ciała wynoszącą około 4 kg między agomelatyną a maprotyliną, różnicę wynoszącą prawie 21 uderzeń na minutę w tętnie między fluwoksaminą a nortriptyliną oraz różnicę ponad 11 mm Hg w SBP między nortriptyliną a doksepiną.
Wyższa średnia masa ciała na początku badania wiązała się z większym szacowanym wzrostem skurczowego ciśnienia tętniczego wywołanym przez leki przeciwdepresyjne (średnia różnica [MD]: 0,23 mm Hg na każde 1 kg wzrostu masy ciała; P = 0,0018), poziomu ALT (MD: 0,18 IU/l na każde 1 kg wzrostu masy ciała; P < 0,0001) i poziomu AST (MD: 0,17 IU/l na każde 1 kg wzrostu masy ciała; P = 0,0078).
Analiza zmian całkowitego poziomu cholesterolu (mmol/l) wykazała istotny wzrost w przypadku deswenlafaksyny (MD, 0,27), wenlafaksyny (MD, 0,22), duloksetyny (MD, 0,17) i paroksetyny (MD, 0,16; P < 0,01 dla wszystkich).
Wyższy średni wiek wyjściowy wiązał się z większym szacowanym wzrostem poziomu glukozy we krwi wywołanym lekami przeciwdepresyjnymi (MD, 0,01 mmol/l na roczny wzrost wieku; P < 0,0001).
Płeć nie wydawała się wpływać na zmiany fizjologiczne wywołane lekami przeciwdepresyjnymi.
– Biorąc za przykład amitryptylinę, dane te sugerują, iż 8-tygodniowe leczenie amitryptyliną, które zwiększa masę ciała o około 1,5 kg, tętno o 9 uderzeń na minutę i skurczowe ciśnienie krwi o 5 mm Hg, może prowadzić do istotnego wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności. Wytyczne dotyczące leczenia powinny zostać zaktualizowane, aby uwzględnić różnice w ryzyku fizjologicznym, ale wybór leku przeciwdepresyjnego powinien być dokonywany indywidualnie, z uwzględnieniem obrazu klinicznego oraz preferencji pacjentów, opiekunów i lekarzy – napisał kierujący badaniami dr Toby Pillinger z Instytutu Psychiatrii, Psychologii i Neurobiologii King's College London w Londynie.
