📘 Jak pomóc dziecku z autyzmem w radzeniu sobie z lękiem? Przewodnik z ćwiczeniami i scenariuszami zajęć eBook 20 zł

Przewodnik po dziecięcym lęku w spektrum autyzmu

📘 Jak pomóc dziecku z autyzmem w radzeniu sobie z lękiem?

Przewodnik z ćwiczeniami, scenariuszami zajęć

🔹 Czy Twoi uczniowie lub podopieczni często przeżywają trudności emocjonalne, których nie potrafią wyrazić słowami?
🔹 Czy szukasz skutecznych narzędzi, które pomogą im oswoić lęk, napięcie i stres?
🔹 Potrzebujesz gotowych materiałów do zajęć TUS, rewalidacji i terapii emocjonalnej?

Ten eBook został stworzony specjalnie dla nauczycieli, pedagogów, terapeutów i rodziców dzieci w spektrum autyzmu, którzy chcą mądrze i empatycznie wspierać dziecko w radzeniu sobie z lękiem.

💡 Co znajdziesz w środku?

✅ Przystępne wyjaśnienie, czym jest lęk w autyzmie i jak się objawia
✅ Rozbudowane scenariusze zajęć TUS i rewalidacyjnych
✅ Techniki oddechowe, wizualizacje, ćwiczenia wyciszające
✅ Dodatki w postaci list plus artykuły i scenariusze ze strony.
✅ Wzory kart obserwacji, dzienniczka emocji i narzędzi komunikacyjnych plus załącznik.
✅ Praktyczne wskazówki dla nauczycieli, asystentów i rodziców
✅ Mini-poradnik: Jak rozmawiać z dzieckiem o lęku językiem zrozumiałym i wspierającym?

👩‍🏫 Ten eBook pomoże Ci:

✨ budować relację opartą na zaufaniu,
✨ zrozumieć, kiedy zachowanie jest objawem lęku, a nie „niegrzecznością”,
✨ wprowadzać codzienną profilaktykę emocjonalną,
✨ stworzyć klasę lub dom jako przestrzeń bezpieczeństwa i regulacji.

Dla kogo?

✔ Nauczyciele edukacji włączającej
✔ Terapeuci i pedagodzy specjalni
✔ Rodzice dzieci z ASD i zaburzeniami lękowymi
✔ Asystenci, cienie, psycholodzy szkolni

🔑 Lęk można oswoić – wystarczy empatia, narzędzia i zrozumienie. Ten e-book to Twój praktyczny przewodnik.

🛒 Dostępny w zakładce eBooki na autyzmwszkole.com i na głównym szablonie strony.

📘 Spis treści:

🧩 Wstęp

• Czym jest lęk w spektrum autyzmu?
• Dlaczego dzieci z ASD częściej odczuwają lęk?
• Rola szkoły, rodziców i terapeutów w redukcji lęku

🧠 Rozdział 1: Jak rozpoznać lęk u dziecka z ASD?

• Objawy lęku u dzieci niemówiących i mówiących
• Lęk zamrożony vs. lęk wybuchowy
• Narzędzia obserwacji (karta obserwacji, checklisty)
• Tabela Obserwacji Lęku

🌿 Rozdział 2: Środowisko sprzyjające redukcji lęku

• Klasa przyjazna sensorycznie
• Przewidywalność, plan dnia, wizualizacje
• Strefa wyciszenia w szkole i w domu
• Rola nauczyciela wspomagającego

✋ Rozdział 3: Techniki samoregulacji i wyciszenia

• Oddychanie z dłonią
• Słoik spokoju
• Karty emocji i termometr emocji
• Wizualizacja bezpiecznego miejsca
• Ćwiczenia z ciałem (Body Scan, relaksacja mięśni)
• Dodatek: „9 technik wyciszających do stosowania w klasie”

🎨 Rozdział 4: Scenariusze terapeutyczne i rewalidacyjne

• Scenariusz 1: Co robić, gdy się boję?
  (rozpoznawanie emocji, mapa strategii, odgrywanie scenek)
• Scenariusz 2: Moje bezpieczne miejsce
  (wizualizacja, plastyka, sensoryczne elementy)
• Scenariusz 3: Zajęcia grupowe z elementami TUS – „Nie jesteś sam”
  (ćwiczenia budujące wspólnotę i empatię w grupie)
• Dodatek: Gotowe przykłady/narzędzia pracy do scenariuszy

📖 Rozdział 5: Wsparcie emocjonalne dziecka i rodziny

• Rozmowy o lęku językiem dziecka
• Budowanie mostu zaufania
• Wspólne rytuały bezpieczeństwa
• Kiedy skorzystać z pomocy psychologa lub psychiatry?

🎁 Załączniki do e-booka:

• Karta obserwacji lęku
• Dzienniczek uczuć dziecka
• Narzędzia „Co mogę zrobić, gdy się boję?”
• Mini-poradnik dla rodziców i nauczycieli

🧩 Wstęp

Czym jest lęk w spektrum autyzmu?

Lęk to naturalna emocja, która pełni funkcję ostrzegawczą – sygnalizuje zagrożenie lub niepewność. U dzieci neurotypowych lęk może pojawiać się w nowych sytuacjach, przed wystąpieniem publicznym czy podczas rozstań z rodzicami. Jednak u dzieci z autyzmem (ASD) lęk przybiera często bardziej intensywną, chroniczną i trudną do zrozumienia formę.

Dziecko w spektrum może nie rozumieć, co czuje, nie potrafić tego nazwać, a jego reakcje mogą być nadmierne lub z pozoru „nieadekwatne”. Lęk może objawiać się:

• wycofaniem społecznym lub ucieczką,
• krzykiem, płaczem, autoagresją,
• oporem przed zmianami (np. nowa sala, zastępstwo),
• obsesyjnym powtarzaniem czynności lub tematów.

Lęk u dzieci z ASD bywa często niewerbalny – zamiast mówić „boję się”, dziecko może zachowywać się impulsywnie lub zamknąć się w sobie.

Dlaczego dzieci z ASD częściej odczuwają lęk?

Dzieci ze spektrum autyzmu są bardziej podatne na lęk z kilku powodów:

🔹 Trudności w rozumieniu świata społecznego – brak umiejętności odczytywania intencji, mimiki i emocji innych osób może prowadzić do niepewności i niepokoju.

🔹 Nadwrażliwości sensoryczne – głośne dźwięki, mocne światła, tłok czy dotyk mogą wywoływać przeciążenie sensoryczne i reakcje lękowe.

🔹 Potrzeba przewidywalności – dzieci z ASD lepiej funkcjonują w środowiskach uporządkowanych. Zmiana planu, niespodzianka, nieoczekiwane sytuacje – mogą wywołać silny stres.

🔹 Trudności w komunikacji – brak umiejętności wyrażenia tego, co się czuje, lub niezrozumienie sytuacji może nasilać napięcie.

🔹 Doświadczenia społeczne – dzieci z autyzmem często doświadczają odrzucenia, niezrozumienia lub presji w grupie rówieśniczej, co może pogłębiać lęk społeczny.

Według badań (m.in. American Academy of Child & Adolescent Psychiatry) nawet 40–60% dzieci z ASD spełnia kryteria przynajmniej jednego zaburzenia lękowego – to bardzo wysoki wskaźnik.

Rola szkoły, rodziców i terapeutów w redukcji lęku

Dziecko z autyzmem potrzebuje spójnego, bezpiecznego środowiska, w którym jego lęk zostanie zauważony, zaakceptowany i oswojony. Tylko wtedy będzie mogło uczyć się, rozwijać i funkcjonować w społeczeństwie.

🎓 Rola szkoły:

• Tworzenie przewidywalnej struktury dnia, planów wizualnych i rytuałów.
• Umożliwienie dziecku korzystania ze strefy wyciszenia.
• Wprowadzenie zajęć rewalidacyjnych, TUS i technik samoregulacyjnych.
• Rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych – zanim lęk zamieni się w kryzys.

🏠 Rola rodziców:

• Obserwowanie i dokumentowanie sytuacji lękowych.
• Używanie prostych słów do rozmowy o emocjach.
• Zapewnienie rutyny w domu, wspierającej dziecko w codziennych sytuacjach.
• Współpraca ze szkołą i terapeutą – wspólna strategia działań.

🧑‍⚕️ Rola terapeuty:

• Diagnoza i analiza przyczyn lęku.
• Praca nad nazywaniem, rozumieniem i regulacją emocji.
• Wprowadzenie metod takich jak CBT (terapia poznawczo-behawioralna), TUS, techniki relaksacyjne, wizualizacje.
• Praca z rodziną i nauczycielami – psychoedukacja i wspieranie relacji.

Wspólne działania wszystkich dorosłych otaczających dziecko mogą sprawić, iż jego codzienność stanie się mniej przytłaczająca, a lęk – bardziej przewidywalny i możliwy do opanowania.