Ocena jakości życia (tzw. QOL – Quality Of Life) pacjentów z chorobą Alzheimera jest niezmiernie trudnym zadaniem, ponieważ te osoby nie wyrażają wprost tego, co czują, nie mogą również formułować swoich ocen co do konkretnej sytuacji.
Wczesny etap choroby to nie tylko zaburzenia funkcji poznawczych
Nie można jednoznacznie stwierdzić, iż ze względu na chorobę jakość życia jest dla tych osób zupełnie nieistotna, choć choroba pozbawia ich normalnych wskaźników osobowości.
Prowadzone na ten temat badania opierają się na ocenie emocji na podstawie bezpośredniej obserwacji, dzięki czemu możliwe jest poznanie preferencji i reakcji na różne zachowania otoczenia chorego.
– Chorobę Alzheimera kojarzymy słusznie z pogorszeniem się funkcji poznawczych, szereg badań i raportów wskazuje jednak, iż oprócz pogorszenia tych funkcji, już wczesne stadia choroby powodują u tych osób również objawy neuropsychiatryczne, jak stres psychologiczny, zmiany nastroju, lęk czy choćby depresję – wyjaśnia dr Paulina Kłos-Wojtczak, doktor nauk biologicznych, neurobiolog i biotechnolog medyczny.
Oznacza to, iż neurodegeneracja obszarów w mózgu zajmujących się emocjami, może wywołać lęk i depresję w chorobie. We wczesnych stadiach choroby objawy te mogą pojawić się jako reakcja psychologiczna na diagnozę, świadomość choroby oraz z powodu trudności w radzeniu sobie.
Negatywne emocje a rozwój choroby
– Każdy z nas doświadcza czasem takiego momentu "zawieszenia", gdy np. wchodzimy do pokoju z zamiarem wykonania czegoś lub zabrania jakiegoś przedmiotu i nagle zapominamy, o co chodzi. Co wtedy czujemy? Złość, frustrację, tracimy cierpliwość. Możemy sobie zatem wyobrazić, co może czuć osoba z lekkim stopniem otępienia – podkreśla dr Kłos-Wojtczak.
– Nie pozostaje to tez bez wpływu na ogólny stan zdrowia, bo wzrasta poziom hormonu stresu, czyli kortyzolu. A on z kolei działa negatywnie na funkcjonowanie praktycznie wszystkich układów w ludzkim organizmie – dodaje.
W późniejszych stadiach rozwoju choroby, upośledzenie funkcji poznawczych jest na tyle duże, iż te reakcje emocjonalne są mniej nasilone. Tak jakby kolokwialnie mówiąc, te osoby nie były już w stanie się przejmować swoją kondycją lub nie pamiętały, iż istnieją takie emocje.
Choroba Alzheimera – objawy, na które warto zwrócić uwagę
Choroba Alzheimera to proces nieodwracalnego uszkodzenia i w konsekwencji śmierci komórek nerwowych, będący konsekwencją gromadzenia się złogów białka beta-amyloidu. To zakłóca komunikację międzykomórkową, zaburzają strukturę komórek i upośledza transport substancji odżywczych.
Przyczyny odkładania się białka wciąż nie są w pełni poznane. Uważa się, iż jest to efekt łącznego działania czynników genetycznych, środowiskowych i stylu życia.
Początkowe objawy choroby Alzheimera mogą być subtelne i często przypisywane naturalnym procesom starzenia się lub stresowi. Warto jednak zwrócić uwagę na te niepokojące sygnały:
problemy z pamięcią: zapominanie niedawnych wydarzeń, powtarzanie pytań, trudności z przypominaniem sobie imion i nazwisk,
trudności z planowaniem i rozwiązywaniem problemów: problemy z wykonywaniem zadań, planowaniem krok po kroku, podejmowaniem decyzji,
zaburzenia językowe: trudności z odnajdywaniem adekwatnych słów, używanie nieadekwatnych określeń,
dezorientacja czasowo-przestrzenna: gubienie się w znajomych miejscach, trudności z orientacją w czasie,
gubienie przedmiotów i odkładanie ich w nietypowe miejsca: częste gubienie rzeczy i brak umiejętności ich odnalezienia,
zmiany nastroju i osobowości: drażliwość, apatia, nieufność, lęk.
