Czy stan zdrowia jamy ustnej może wpływać na rozwój chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy choroby serca? Kolejne badanie – tym razem przeprowadzone w Japonii – wskazuje, iż tak. Naukowcy wykazali istotne powiązania między osłabieniem funkcji jamy ustnej a nieprawidłowymi wynikami badań krwi u osób starszych, sugerując, iż pogarszające się zdrowie jamy ustnej może zwiększać ryzyko chorób metabolicznych.
Pojęcie zdrowia jamy ustnej obejmuje nie tylko stan zębów i dziąseł, ale także takie funkcje, jak żucie, połykanie czy mówienie. Coraz więcej dowodów wskazuje, iż ich pogorszenie może prowadzić do zaburzeń odżywiania i obniżenia sprawności fizycznej, szczególnie u osób starszych.
Badanie przeprowadzone niedawno przez zespół naukowców z Uniwersytetu Medycznego Fujita w Japonii wykazało, iż słaba funkcja jamy ustnej może być powiązana także z nieprawidłowościami w zakresie metabolizmu glukozy, poziomu lipidów czy funkcji nerek.
Obserwacją objęto 118 osób w wieku 50 lat i starszych, które przeszły kompleksowe badania stomatologiczne w 2021 r. oraz rutynowe badania lekarskie w latach 2021 i 2023. Celem było sprawdzenie, czy wyniki badań funkcji jamy ustnej mają związek z wynikami badań krwi, m.in. poziomem glukozy, cholesterolu i szacowanym współczynnikiem filtracji kłębuszkowej (eGFR).
Siedem testów funkcji jamy ustnej i zaskakujące wyniki
Każdy uczestnik przeszedł siedem testów funkcjonalnych, oceniających m.in. stopień suchości jamy ustnej, liczbę funkcjonalnych zębów, siłę nacisku języka, zdolność żucia i połykania, higienę języka (wskaźnik TCI – z ang. Tongue Coating Index) oraz test płynności artykulacyjnej (ocena zdolności osoby do szybkiego i swobodnego generowania słów).
Następnie uczestników podzielono na dwie grupy: z wynikami badań krwi mieszczącymi się w normie oraz tymi, których wyniki wykraczały poza przyjęte zakresy. Analizy statystyczne ujawniły szereg istotnych korelacji.
• Osoby z podwyższonym poziomem glukozy na czczo oraz HbA1c (hemoglobina glikowana) miały istotnie mniej funkcjonalnych zębów oraz niższe wartości w teście płynności artykulacyjnej.
• U pacjentów z nieprawidłowym poziomem cholesterolu odnotowano wyższy wskaźnik TCI (więcej nalotu na języku) i niższe wyniki testu płynności artykulacyjnej.
• Zaburzenia funkcji nerek (mierzone przez eGFR) również wiązały się z gorszymi wynikami testów funkcji jamy ustnej.
Zdrowie jamy ustnej jako element profilaktyki chorób cywilizacyjnych
– Wyniki naszego badania sugerują, iż osłabienie funkcji jamy ustnej może być czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych – mówi cytowany w komunikacie prasowym prof. Mitsuyoshi Yoshida, kierownik Katedry Stomatologii i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Fujita, jeden z autorów badania.
– Utrzymanie dobrej kondycji jamy ustnej to pierwszy krok do utrzymania ogólnego zdrowia. Wierzymy, iż nasze badanie przyczyni się do wprowadzenia powszechnych przeglądów stomatologicznych jako elementu systemu opieki zdrowotnej w Japonii – dodaje.
Wyniki badania opublikowano w kwietniu 2025 r. w artykule „Relationship Between Blood Test Results and Oral Function Tests in Individuals Undergoing Regular Physical Examinations” na łamach czasopisma „Journal of Oral Rehabilitation”.
– Istnieje wiele badań wskazujących na to, iż choroba przyzębia ma duży wpływ na zdrowie ogólne. Wiąże się ją z chorobami układu sercowo-naczyniowego, reumatoidalnym zapaleniem stawów, preeklampsją czy cukrzycą – mówi prof. dr hab. n. med. Marta Cześnikiewicz-Guzik, kierownik Zakładu Periodontologii, Profilaktyki i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Instytutu Stomatologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, specjalistka chirurgii stomatologicznej i periodontologii, autorka ponad 100 artykułów naukowych, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego oraz British Society of Periodontology.
Źródło: https://www.fujita-hu.ac.jp
