Artykuł w ramach akcji: #31dnidlazdrowiakobiety"October Theory" - przyświeca nam założenie, iż październik jest najlepszym momentem na życiowe porządki i wprowadzenie dobrych zmian. W Interii ZDROWIE przez cały miesiąc prowadzimy kampanię motywującą do profilaktyki i wprowadzania prostych, zdrowych nawyków. Chcemy zachęcać nie tylko do badań i profilaktyki chorób nowotworowych, ale do całościowego "o-się-dbania".
Najważniejsza jest systematyczność
Do lekarza najczęściej chodzimy dopiero wtedy, gdy podupadamy na zdrowiu - pojawiają się niepokojące objawy, pogorszenie samopoczucia lub wyraźne symptomy sugerujące konkretną chorobę. To błąd, bo - oprócz powyższych powodów - do lekarza powinnyśmy chodzić na badania profilaktyczne. Niektóre, zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Zdrowia czy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, powinny być wykonywane raz w roku. Reklama
Już od pierwszych tygodni nowego roku zaplanuj w kalendarzu cztery dni, w trakcie których kompleksowo sprawdzisz najważniejsze parametry zdrowotne. Tylko cztery dni wystarczą, by ocenić ryzyko występowania chorób cywilizacyjnych, nowotworowych oraz upewnić się, iż organizm nie jest narażony na przewlekłe stany zapalne.
Badania, które musisz wykonać raz w roku
W ramach wspomnianych czterech dni konieczne będzie zaplanowanie wizyty u lekarza rodzinnego, wizyty w laboratorium, w gabinecie ginekologicznym oraz stomatologicznym.
Lekarz rodzinny
Najpierw udaj się do lekarza rodzinnego informując go, iż twoja wizyta ma charakter profilaktyczny. W trakcie badania lekarz dokona pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, skontroluje też masę ciała oraz wyliczy BMI. Oceni także osłuchowo prawidłowość szmerów płucnych a także sprawdzi palpacyjnie węzły chłonne. To pierwszy krok do tego, by upewnić się, czy grozi nam nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2. czy otyłość.
W trakcie takiej profilaktycznej wizyty u lekarza warto poprosić także o skierowanie na badania, które - zgodnie z wytycznymi NFZ - przysługują bezpłatnie każdej osobie, która posiada ubezpieczenie zdrowotne.
Wizyta w laboratorium
Wizyta w laboratorium, wraz ze skierowaniem od lekarza rodzinnego, opierać się będzie jedynie o pobranie krwi i oddanie próbki moczu.
Badanie ogólne moczu, morfologia, OB, lipidogram, glukoza - to badania, które na pewno zleci lekarz, aby ocenić ryzyko cukrzycy, miażdżycy, przewlekłej choroby nerek czy ewentualnych stanów zapalnych w organizmie.
Krótka wizyta w laboratorium to druga spośród czterech wizyt, jakie dobrze jest odbyć w pierwszym kwartale roku.
Wizyta u ginekologa
Kolejna kluczowa wizyta jaka przed tobą w ramach działań profilaktycznych, to wizyta w gabinecie ginekologicznym. Każda kobieta przynajmniej raz w roku powinna umówić się na konsultację z USG dopochwowym, celem oceny stanu zdrowia narządów miednicy mniejszej.
Badanie ginekologiczne pozwala wykluczyć mięsaki lub inne zmiany na narządach rodnych, a cytologia oceni stan endometrium i przyczyni się do wykrycia ewentualnych zmian przednowotworowych lub nowotworowych.
W trakcie wizyty ginekologicznej lekarz powinien także zbadać palpacyjnie piersi i przypomnieć (lub poinstruować, jeżeli tego potrzebujesz), jak wykonywać samobadanie piersi w domu (przynajmniej raz w miesiącu). Ginekolog może skierować także na USG piersi lub badanie mammograficzne (w zależności od wieku pacjentki).
Wizyta u stomatologa
Myśląc o badaniach profilaktycznych najczęściej myślimy o badaniach krwi albo badaniach obrazowych, jednak w kontekście zdrowia nie należy zapominać o zdrowiu jamy ustnej. PRzynajmniej raz w roku powinnaś wybrać się do stomatologa na przegląd i higienizację jamy ustnej. Każde ubytki w zębach powinny być leczone na bieżąco, ponieważ próchnica jest chorobą bakteryjną i przyczynia się do rozwoju stanów zapalnych w całym organizmie, a nie tylko w jamie ustnej.
Zrób te badania, jeżeli masz więcej, niż 30 lat
Jeśli właśnie skończyłaś 30 lat, to warto poszerzyć działania profilaktyczne o kolejne badania:
Badanie poziomu hormonów tarczycy (TSH, fT3, fT4) - raz na 2 lata lub częściej, jeżeli wystąpią u ciebie takie objawy, jak zmęczenie, przyrost masy ciała, wypadanie włosów, udaj się do laboratorium, by sprawdzić poziom hormonów tarczycy.USG piersi - po 30. roku życia na pewno powinnaś wykonywać USG piersi regularnie, najlepiej raz w roku. Ponadto należy pamiętać o samobadaniu piersi raz w miesiącu.
Cytologia lub test HPV DNA - cytologię wykonuj maksymalnie co 2 lata, a dodatkowo warto zrobć test w kierunku zakażenia HPV. Wirus ten odpowiada za raka szyjki macicy, dlatego warto uwzględnić to w swoim planie zdrowotnym.
Badanie poziomu witaminy D3 - szczególnie jesienią i zimą wykonaj badanie stężenia witaminy D3 we krwi. choćby 90 proc. Polaków może mieć niedobór, dlatego konieczna jest jej suplementacja zwłaszcza w okresie zimowym.
Żelazo i ferrytyna - kobiety miesiączkujące powinny kontrolować poziom żelaza i ferrytyny. NAjlepiej takie badanie wykonać raz w roku, chyba, iż odczuwalne są objawy anemii. Wówczas po konsultacji z lekarzem badanie ich poziomu może być częstsze.
Badanie okulistyczne - po 30. roku życia warto zadbać także o wzrok. Co 2 lata udaj się do okulisty na badanie okulistyczne i badanie dna oka.
Dodatkowe badania po 40. roku życia
Po 40. roku życia obowiązują wszystkie badania wymienione powyżej, jednak zgodnie z zaleceniami warto wykonać jeszcze kilka profilaktycznych.
Mammografia - co 2 lata badanie to jest bezpłatne dla każdej kobiety. jeżeli istnieje obciążenie genetyczne, lekarz może zdecydować o częstszym wykonywaniu mammografii.
EKG (elektrokardiogram) - co roku, na zlecenie lekarza rodzinnego, warto wykonać badanie EKG celem wykluczenia wentualnych zmian w mięśniu sercowym.
Pomiar poziomu hormonów płciowych (estradiol, FSH, LH, prolaktyna) - przy objawach zaburzeń cyklu lub okołomenopauzalnych warto wykonać powyższe badania.
USG jamy brzusznej - po 40. roku życia rekomendowane jest wykonywanie USG brzucha co dwa lata.
Badanie densytometryczne (gęstość kości) - jeżeli istnieją czynniki ryzyka osteoporozy (np. szczupła budowa ciała, palenie, mała aktywność), lekarz może zlecić badanie gęstości kości.
Kontrola poziomu kwasu moczowego zalecana jest co dwa lata, a dodatkowo lekarz może zdecydować o wykonaniu kontroli stanu żył (USG Doppler kończyn dolnych) - zwłaszcza, jeżeli pojawia się obrzęk, żylaki lub nawracające bóle nóg.
Po 50. roku życia te badania rób regularnie
Po 50. roku życia wzrasta ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób nowotworowych oraz metabolicznych. Z tego względu pakiet badań poszerza się o kolejne badania obrazowe:
kolonoskopia - co 10 lat (pierwsze badanie zwykle między 50. a 55. rokiem życia; wcześniej, jeżeli w rodzinie był rak jelita grubego);USG jamy brzusznej i przezpochwowe;EKG i echo serca Pomiar ciśnienia i lipidogram;densytometria (osteoporoza);kontrola poziomu witaminy B12 i kwasu foliowego.
Komplet badań dla seniorki. Rób je regularnie
Po 60. roku życia warto pomyśleć o kompleksowym podejściu do zdrowia i profilaktyki. Poniższe badania powinny znaleźć się na stałej liście każdej kobiety po 60. roku życia. Oto, jakie badania są obowiązkowe:
mammografia - co 2 lata (lub częściej, jeżeli zaleci lekarz),kolonoskopia - co 10 lat lub częściej, jeżeli istnieją ku temu wskazania,badanie słuchu (audiometria) - warto wykonywać je co 2 lata,kontrola okulistyczna (zaćma, jaskra, siatkówka) - badanie wykonaj co roku,densytometria - rób co 2 lata,EKG i echo serca - co roku,badania nerek (kreatynina, eGFR, mocz) - co roku,badanie tarczycy (TSH) - co 1-2 lata,badanie ogólne funkcji poznawczych (testy przesiewowe demencji) - przy pogorszeniu pamięci,szczepienia przypominające: przeciw grypie (co roku), przeciw pneumokokom i przeciw COVID-19 (zgodnie z aktualnymi zaleceniami).
Zdrowie przez okrągły rok
Żadne badania nie sprawią, iż będziesz zdrowa, a jedynie pozwolą ocenić, czy ono ci dopisuje, czy też w twoim organizmie pojawiają się jakieś zwiastuny choroby. O zdrowie warto dbać cały rok - regularnie spać, zdrowo jeść i nawadniać się, a także pamiętać o zdrowej diecie oraz umiejętnym zarządzaniu stresem. Tylko codzienne, dobre wybory, zwiększą szansę na zachowanie zdrowia i doskonałe samopoczucie.
Jeśli masz wątpliwości, jakie badania powinnaś zrobić i jakie możesz wykonać bezpłatnie, w ramach NFZ, zawsze możesz zapytać o to w swojej przychodni, swojego lekarza rodzinnego. Pamiętaj, iż regularnie uruchamiane są programy profilaktyczne i dlatego warto śledzić komunikaty Ministerstwa Zdrowia, by móc z takowych korzystać.
Źródła:
https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktycznehttps://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/
CZYTAJ TAKŻE:
