Wątroba - cichy pracownik organizmu
Wątroba pełni ponad 500 funkcji, a jedną z najważniejszych jest oczyszczanie organizmu z toksyn i metabolizowanie tłuszczów. Gdy jednak dochodzi do jej przeciążenia, w komórkach zaczynają odkładać się lipidy, co prowadzi do stłuszczenia wątroby. Z czasem stan ten może skutkować zapaleniem, zwłóknieniem, a choćby marskością. Coraz częściej diagnozuje się tzw. metaboliczne stłuszczenie wątroby (MASLD), które nie ma związku z alkoholem, a raczej z dietą bogatą w cukry proste, tłuszcze trans i siedzącym trybem życia.
Objawy często pojawiają się późno. Uczucie zmęczenia, dyskomfort w prawej części brzucha czy żółtawe zabarwienie skóry to sygnały, których nie warto lekceważyć. Dobra wiadomość jest taka, iż we wczesnym stadium stłuszczenie wątroby można cofnąć - przede wszystkim poprzez zmianę stylu życia i wsparcie odpowiednią dietą. Reklama
Niacyna - witamina o wielkiej mocy
Witamina B3, czyli niacyna, należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Organizm nie potrafi jej magazynować, dlatego musi być regularnie dostarczana z pożywieniem. Jej główną rolą jest udział w przemianach energetycznych - pomaga przekształcać białka, tłuszcze i węglowodany w energię. Odpowiada też za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, skóry i błon śluzowych.
W kontekście zdrowia wątroby niacyna przyciągnęła uwagę naukowców, gdy zauważono, iż może wpływać na zmniejszenie gromadzenia się tłuszczu w hepatocytach, czyli komórkach wątroby. Badania wskazują, iż witamina B3 wspiera regulację poziomu lipidów, redukuje trójglicerydy oraz działa przeciwzapalnie. Dodatkowo niacyna pełni rolę antyoksydanta, co oznacza, iż chroni komórki wątroby przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniami wynikającymi z nadmiaru wolnych rodników.
Jak witamina B3 pomaga w walce ze stłuszczeniem wątroby
Mechanizm działania witaminy B3 w profilaktyce i leczeniu MASLD jest złożony. Z jednej strony niacyna ogranicza produkcję tłuszczów w wątrobie, z drugiej - usprawnia ich rozkład i transport. Jej obecność wspiera również gospodarkę lipidową całego organizmu, co przekłada się na mniejsze odkładanie się tłuszczu w narządach wewnętrznych.
Niacyna może także wspomagać procesy naprawcze w komórkach wątroby oraz zmniejszać poziom enzymów wątrobowych, które często są podwyższone u osób z tym schorzeniem. W praktyce oznacza to, iż regularne dostarczanie odpowiednich dawek witaminy B3 może spowolnić postęp choroby, a w niektórych przypadkach choćby doprowadzić do częściowego cofnięcia zmian stłuszczeniowych.
Źródła witaminy B3 w diecie
Najlepszym sposobem na uzupełnianie witaminy B3 jest zróżnicowana dieta. Jej dobrym źródłem są produkty pochodzenia zarówno zwierzęcego, jak i roślinnego.
Najwięcej niacyny zawierają:
ryby (tuńczyk, łosoś, dorsz), drób (indyk, kurczak), pełnoziarniste produkty zbożowe (brązowy ryż, płatki owsiane), orzechy i nasiona, rośliny strączkowe (fasola, soczewica), grzyby, banany i awokado.
Warto pamiętać, iż witamina B3 jest odporna na wysoką temperaturę, dlatego gotowanie czy pieczenie nie obniża jej zawartości tak bardzo jak w przypadku innych witamin z grupy B.
Suplementacja - kiedy może być potrzebna
Większość osób dostarcza niacynę w wystarczających ilościach wraz z dietą. Jednak u osób z zaburzeniami metabolicznymi, insulinoopornością czy nieprawidłową gospodarką lipidową, zapotrzebowanie może być większe. W takich przypadkach suplementacja witaminą B3 powinna odbywać się po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Trzeba też zachować ostrożność - nadmiar niacyny może powodować skutki uboczne, takie jak zaczerwienienie skóry (tzw. efekt flush), świąd, bóle głowy, a przy długotrwałym stosowaniu w wysokich dawkach - uszkodzenie wątroby. Dlatego samodzielne przyjmowanie dużych dawek witaminy B3 w celu "odtłuszczenia" wątroby nie jest zalecane.
Jak wspierać regenerację wątroby na co dzień
Choć badania nad wpływem witaminy B3 na stłuszczenie wątroby są obiecujące, nie zastąpi ona zdrowego stylu życia. Oto kilka zasad, które wspomagają pracę tego narządu:
Ogranicz cukry proste i tłuszcze trans - to właśnie one najbardziej sprzyjają odkładaniu tłuszczu w wątrobie. Postaw na błonnik - wspomaga trawienie i pomaga usuwać nadmiar cholesterolu. Sięgaj po zdrowe tłuszcze - znajdziesz je w oliwie z oliwek, orzechach i rybach morskich. Zadbaj o ruch - aktywność fizyczna poprawia metabolizm tłuszczów i wspiera regenerację wątroby. Pij czarną kawę - coraz więcej badań potwierdza jej ochronny wpływ na wątrobę.
Źródła:
https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2814504
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10574350
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1933287419302909
https://www.medicalnewstoday.com/articles/niacin-liver-damage-myth
https://parade.com/health/vitamin-could-reverse-common-health-condition-according-to-hepatologists
CZYTAJ TEŻ:
