Starość nie musi boleć psychicznie

ddbelchatow.pl 1 dzień temu

Pani doktor, coraz częściej mówi się o „cichej epidemii depresji” u osób starszych. Jak wygląda sytuacja z Pani perspektywy klinicznej?

Dr Joanna Wysogląd-Wolniak: - To nie przesada. Mamy do czynienia z realnym kryzysem psychicznym wśród seniorów. Depresja, zaburzenia lękowe, otępienia czy samotność, to problemy, które dotykają choćby 30-40% osób powyżej 65. roku życia. Niestety, wiele z tych przypadków pozostaje niezdiagnozowanych, ponieważ objawy są często mylnie przypisywane „naturalnemu starzeniu się”. To ogromny błąd.

Dlaczego tak się dzieje?

Z kilku powodów. Po pierwsze, seniorzy rzadziej sami zgłaszają się po pomoc, często z powodu wstydu, niskiej świadomości psychicznej lub przekonania, iż „tak już musi być”. Po drugie, lekarze podstawowej opieki zdrowotnej nie zawsze mają wystarczającą wiedzę, by odróżnić objawy depresji od innych stanów. A po trzecie, system ochrony zdrowia nie pozostało wystarczająco przygotowany do opieki nad starzejącym się społeczeństwem w ujęciu psychiatrycznym.

A jaką rolę w tym wszystkim odgrywa psychogeriatria?

Psychogeriatria to odpowiedź na potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do zdrowia psychicznego seniorów. Łączy w sobie psychiatrię, geriatrę, psychologię i rehabilitację poznawczą. W ośrodku Wolmed prowadzimy terapię zarówno farmakologiczną, jak i psychologiczną, ukierunkowaną na osoby starsze. Pamiętajmy, iż mózg osoby 75-letniej działa inaczej niż u 35-latka, dlatego leczenie musi być dostosowane nie tylko do diagnozy, ale i do wieku biologicznego, poznawczego oraz społecznego pacjenta.

Jakie zaburzenia psychiczne dominują w populacji geriatrycznej?

Zdecydowanie depresje, często maskowane. Towarzyszą im objawy somatyczne, takie jak przewlekłe zmęczenie, bóle, brak apetytu, zaburzenia snu. w tej chwili jest też dużo przypadków zespołów lękowych, demencji (szczególnie choroby Alzheimera), a także zespołów otępiennych wtórnych do chorób naczyniowych mózgu. Coraz częściej spotykamy też zaburzenia adaptacyjne związane z utratą bliskich, poczuciem bycia niepotrzebnym czy zależnością od innych.

Czy można jeszcze skutecznie leczyć depresję lub demencję u osoby 80+?

Zdecydowanie tak, choć oczywiście cele terapii są inne niż u młodszych pacjentów. W depresji - choćby u osób bardzo starszych - uzyskujemy poprawę jakości życia, snu, apetytu, funkcjonowania społecznego. Leczenie demencji nie zatrzyma choroby, ale może znacząco spowolnić jej przebieg i poprawić codzienne funkcjonowanie. Farmakoterapia, treningi poznawcze, wsparcie rodziny, to realne narzędzia poprawy życia.

W jaki sposób klinika Wolmed dostosowuje leczenie do potrzeb osób starszych?

Przede wszystkim mamy wyspecjalizowany zespół. Nasi psychiatrzy, psychologowie i terapeuci są szkoleni w pracy z pacjentami starszymi, w tym z objawami otępiennymi i współistniejącymi chorobami somatycznymi. Kolejny aspekt to środowisko. Zapewniamy spokojne, bezpieczne warunki, dostosowane architektonicznie i emocjonalnie do potrzeb seniorów. Z leczenia psychogeriatrycznego mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, mamy miejsca komercyjne oraz w ramach kontraktu z NFZ. Naszych pacjentów obejmujemy całodobową opieką lekarską i pielęgniarską, oferujemy wsparcie psychologiczne, farmakoterapię, terapię zajęciową i relaksację.

Czy można mówić o „profilaktyce psychiatrycznej” dla osób starszych?

Jak najbardziej. Tak jak możemy dbać o serce czy stawy, tak samo możemy dbać o psychikę. Ruch, relacje społeczne, aktywność intelektualna, zdrowa dieta i regularny sen - to podstawy. Coraz więcej badań wskazuje też na korzyści z medytacji, treningów uważności czy prostych ćwiczeń poznawczych. Jednak najważniejsze jest, aby nie bagatelizować pierwszych objawów. Im wcześniej podejmiemy leczenie, tym większa szansa na zatrzymanie lub cofnięcie pogorszenia.

Na zakończenie, jakie przesłanie miałaby Pani dla rodzin seniorów, którzy mogą cierpieć psychicznie, ale nie chcą lub nie potrafią o tym mówić?

Rozmawiajcie, obserwujcie i nie bójcie się pytać o pomoc. Dla starszych ludzi najważniejsze jest poczucie, iż ktoś się nimi interesuje, z uważnością i szacunkiem. Depresja czy otępienie nie są „karą za wiek”. To są zaburzenia, które można i trzeba leczyć.

Więcej na: www.wolmed.pl