Rząd Roberta Ficy spotyka się z falą krytyki po tym, jak premier oraz jedna z partii koalicyjnych odrzucili projekt porozumienia pandemicznego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mimo poparcia ze strony ministra zdrowia, drugiego koalicjanta, prezydenta Słowacji, środowiska naukowego i opozycji.
Wypracowywane od ponad trzech lat porozumienie ma na celu wzmocnienie międzynarodowej współpracy w zakresie zapobiegania pandemiom oraz skutecznego reagowania na przyszłe globalne zagrożenia zdrowotne.
Oczekiwano, iż Słowacja – podobnie jak inne kraje – poprze dokument w drodze konsensusu. Tymczasem partia SMER-SD premiera Roberta Ficy oraz koalicyjna SNS zażądały głosowania i nakazały słowackiemu delegatowi odrzucenie porozumienia.
Fico twierdzi, iż w poniedziałek (19 maja) zadzwonił do niego sam dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, prosząc o zmianę stanowiska, jednak – według relacji premiera – odmówił on przychylenia się do tej prośby.
SMER-SD określił traktat jako „nieakceptowalny”, argumentując, iż narusza on suwerenność Słowacji i prawa człowieka. Decyzja ta zapadła w piątek (16 maja), pomimo sprzeciwu ze strony drugiego co do wielkości partnera w koalicji – partii HLAS-SD, która odpowiada za resort zdrowia.
– Porozumienie pandemiczne nie odbiera nikomu wolności ani suwerenności narodowej – zapewnił minister zdrowia Kamil Šaško. Partia HLAS-SD poparła stanowisko ministra, podkreślając, iż choć szanuje decyzję premiera, to się z nią nie zgadza.
Poparcie dla porozumienia wyrazili również słowaccy naukowcy, liderzy opozycji oraz prezydent Peter Pellegrini. Słowacka Akademia Nauk oraz Stowarzyszenie Lekarzy Prywatnych ostrzegły, iż odrzucenie dokumentu może ograniczyć dostęp Słowacji do nowoczesnej diagnostyki i terapii w sytuacjach kryzysowych.
Prezydent Pellegrini, podobnie jak przedstawiciele opozycji, określił decyzję rządu jako „nieodpowiedzialną”.
„Zasmuca mnie, iż ryzykujemy międzynarodową reputację Słowacji i zamykamy sobie drogę do skuteczniejszej ochrony zdrowia publicznego – tylko po to, by zdobyć kilka punktów w krajowej polityce”, napisał prezydent w poniedziałkowym oświadczeniu.
To nie pierwszy raz, gdy Słowacja odrzuca dokument WHO. Wcześniej podobną decyzję podjął Peter Kotlár – rządowy pełnomocnik ds. analizy pandemii COVID-19.
Kotlár jest znany z rozpowszechniania teorii spiskowych na temat koronawirusa i szczepień – wielokrotnie obalanych przez czołowych słowackich lekarzy i naukowców. Mimo to premier Fico, który sam określa się mianem sceptyka wobec szczepień, niezmiennie udziela mu poparcia.
