Są pieniądze na psychiatrię – na tym nie można poprzestać

Donald Tusk obiecywał miliardy złotych na psychiatrię dzieci i młodzieży, zamiast na TVP. Fundacja GrowSPACE dotarła do dokumentów Ministerstwa Zdrowia o rozstrzygnięciu konkursu na finansowanie psychiatrii z Funduszu Medycznego. Wynika z nich, iż premier dotrzymał słowa – przez kolejne pięć lat dokonają się rekordowe inwestycje w psychiatrę dzieci i młodzieży. Fundacja chce kontynuacji tego trendu i zabiega o spotkanie z minister zdrowia.

Koalicja rządząca szła do wyborów z postulatem przekazania 3 miliardów złotych na psychiatrię dzieci i młodzieży. W marcu 2024 Ministerstwo Zdrowia ogłosiło, iż przeznaczy na ten cel jeszcze większą kwot: 4,2 miliarda złotych. 3 miliardy pochodzą z Funduszu Medycznego, a 1,2 miliarda złotych ze środków Unii Europejskiej.

Chcą rozmawiać z minister o zdrowiu psychicznym

29 lipca Fundacja GrowSPACE zaprezentowała przed gmachem Ministerstwa Zdrowia analizę wydatków. Dane pozyskała z resortu zdrowia na podstawie informacji publicznej. Przedstawiciele fundacji złożyli również pismo do nowej minister zdrowia Jolanty Sobierańskej-Grendy z prośbą o spotkanie.

W trakcie spotkania z nową minister członkowie Fundacji GrowSPACE chcą poruszyć następujące tematy:

• rozwój opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży,
• wzmocnienie ochrony młodych pacjentów w systemie opieki zdrowotnej,
• rola edukacji zdrowotnej w szkołach i społecznościach lokalnych.

Ponad pięćdziesiąt inwestycji

Fundacja GrowSPACE przekazała, iż postulat koalicji rządzącej dotyczący wsparcia finansowego psychiatrii dzieci i młodzieży został zrealizowany dzięki rozstrzygnięcia konkursu o dofinansowanie konkretnych placówek medycznych.

Inwestycje zostały poczynione w infrastrukturę oddziałów psychiatrii dzieci i młodzieży w szpitalach monospecjalistycznych i wielospecjalistycznych.

W lipcu 2025 r. opublikowane zostały dokumenty, z których wynika, iż łączna kwota dofinansowania inwestycji to 3 166 733 867 zł. W ramach konkursu oceniono łącznie 151 propozycji projektów. Decyzją minister zdrowia wybrane zostały 53 inwestycje strategiczne, w tym 9 projektów dużych i 44 projekty małe.

Najwięcej środków trafiło do województwa małopolskiego, które otrzymało łączną kwotę 426 404 393 zł. Kolejne było województwo łódzkie, gdzie przekazano 392 721 029 zł. Na trzecim miejscu uplasowało się województwo wielkopolskie z sumą 295 602 992 zł.

Rekordowe inwestycje

Wśród rekordowych inwestycji i największych projektów strategicznych znalazły się:

• Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi. Tam aż 200 000 000 zł zostanie przeznaczone na budowę nowego Łódzkiego Centrum Neuropsychiatrii.
• Ex aequo Wielospecjalistyczny Szpital Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim. Tam 200 000 000 zł zostanie przeznaczone na przebudowę i modernizację budynków szpitalnych oraz doposażenie infrastruktury technicznej i medycznej w celu poprawy jakości i dostępności do kompleksowej opieki psychiatrycznej. Drugą placówką jest Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje” w Szczecinie, gdzie 199 960 000 zł zostanie przeznaczone na budowę budynku na potrzeby stacjonarnego i ambulatoryjnego leczenia chorób psychicznych dzieci i młodzieży wraz z wyposażeniem i dostosowaniem infrastruktury zewnętrznej w ramach subfunduszu infrastruktury strategicznej.
• Na trzecim miejscu jest Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie – 197 640 000 zł zostanie przeznaczone na rewitalizację infrastruktury i budowę nowych obiektów użytkowych.
• Podobną kwotę otrzymał Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie. 197 275 196 złotych zostanie zainwestowane w budowę nowego budynku dla Oddziału Psychiatrii Dorosłych oraz Oddziału Psychiatrii Dzieci i Młodzieży wraz z obszarem dziennym i ambulatoryjnym poświęconym opiece psychiatryczno-psychologicznej w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie.

– Widać pozytywne zmiany dla psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce. Rekordowe środki i inwestycje powinniśmy traktować jako pierwszy, ale milowy krok w stronę poprawy komfortu młodych pacjentów i pacjentek. Zaplanowane inwestycje mają szansę docierać do tych miejsc, gdzie do tej pory pomocy brakowało. Obietnicę z kampanii wyborczej 2023 roku uznajemy za spełnioną, jednak to nie zwalnia nikogo z dalszej pracy na rzecz bezpieczeństwa psychicznego najmłodszych – komentuje Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE, współautor przygotowanej analizy.

– Jako Fundacja GrowSPACE od stycznia 2023 r. konsekwentnie monitorujemy stan działań instytucji publicznych wokół zdrowia psychicznego. Wierzę, iż wsparcie dla młodych osób w kryzysie powinno odbywać się również dzięki wsparcia przedmedycznego i przedpsychologicznego. Dlatego z nową ministrą zdrowia chcemy rozmawiać o dalszych kierunkach wsparcia. Na pewno poruszymy temat edukacji zdrowotnej i jej promocji – zapewnia.

Jakie inwestycje zostaną podjęte?

Zgodnie z pozyskanymi informacjami 33,96 proc. wszystkich inwestycji stanowią modernizacje istniejących oddziałów psychiatrii dzieci i młodzieży, następnie ex aequo po 26,42 proc., 14 inwestycji realizowanych będzie w formie rozbudowy istniejących oddziałów lub jednostek, przebudowy istniejących oddziałów lub jednostek oraz doposażenia oddziałów.

Ważnym krokiem jest to, iż 7 inwestycji zwiększy dostępność opieki dla najmłodszych, uwzględniając przede wszystkim jej kompleksowość.

– Rozbudowa infrastruktury to krok konieczny, ale jeszcze niewystarczający. Kolejnym obszarem jest inwestycja w kadry, we wczesną diagnozę, systemowe wsparcie edukacyjne i profilaktykę, nie możemy wciąż działać w trybie „gaszenia pożarów” – mówi Paulina Filipowicz, psycholog Fundacji GrowSPACE, radna Sejmiku Województwa Pomorskiego.

– W świetle przytoczonych danych konieczne jest stworzenie długofalowej strategii rozwoju psychiatrii dziecięcej, opartej na współpracy między resortami zdrowia, edukacji i samorządami, z udziałem środowiska ekspertów, pacjentów i organizacji społecznych. Tylko wtedy będziemy mogli mówić o realnej zmianie. Wiele inwestycji rozłożonych jest na lata. Pieniądze wydawane będą aż do 2029 roku – dodaje.

Jakie powinny być dalsze działania?

Fundacja GrowSPACE podkreśla, iż Ministerstwo Zdrowia skierowało niespotykane dotychczas środki na inwestycje w infrastrukturę psychiatrii dzieci i młodzieży. Niemniej jednak – w ocenie fundacji – potrzebujemy dalszych rozwiązań, które będą dostępne tu i teraz.

– Czas na realizację kolejnych kroków działań profilaktycznych i prewencyjnych. Jako fundacja wierzymy, iż już od sierpnia Ministerstwo Zdrowia wraz z Ministerstwem Edukacji powinny aktywnie promować i zachęcać do uczestnictwa w zajęciach edukacji zdrowotnej. Tam znajdą się najważniejsze zagadnienia z zakresu zdrowia psychicznego, które powinny docierać do wszystkich młodych ludzi. Nacisk na edukację może realnie podnieść świadomość zdrowia psychicznego i wspierać profilaktykę oraz zapobieganie kryzysom poprzez wczesne ich rozpoznawanie – deklaruje Nina Sługocka, koordynatorka projektów zdrowotnych z Fundacji GrowSPACE.

• Analiza wydatków Ministerstwa Zdrowia została opracowana przez Fundację GrowSPACE dzięki wsparciu Funduszu Obywatelskiego im. Ludwiki i Henryka Wujców.