Choć wszyscy przedstawiciele naszego gatunku mają podobną budowę anatomiczną jamy ustnej, istnieją pewne zauważalne różnice pomiędzy poszczególnymi rasami. Uwarunkowania genetyczne wpływają m.in. na kształt i ustawienie zębów, jakość szkliwa oraz podatność na niektóre choroby przyzębia czy wady zgryzu.
Rozumienie tych różnic może mieć istotne znaczenie dla lekarzy stomatologów – także w naszym kraju – którzy coraz częściej przyjmują pacjentów pochodzących z różnych zakątków świata.
Grubsze szkliwo, diastemy i zgryz otwarty
Osoby czarnoskóre w większym stopniu niż przedstawiciele pozostałych ras mają silne kości szczęki, a także nieco większe zęby trzonowe. Również szkliwo ich zębów jest zwykle grubsze, co może mieć przełożenie na lepszą ochronę przed próchnicą. Mają także tendencję do ciemniejszego koloru zębów, co jest skutkiem większego uwapnienia. Ponadto u osób czarnoskórych częściej występują diastemy oraz zgryz otwarty. Przy wysokiej odporności na próchnicę osoby te mogą być w większym stopniu zagrożone występowaniem chorób dziąseł – jeżeli higiena jamy ustnej nie jest wystarczająco dobra.
Stłoczenia zębów, większe ryzyko próchnicy, częstszy brak „ósemek”
U osób rasy żółtej, mongoloidalnej obserwuje się spłaszczone twarze, co nie pozostaje bez wpływu na ułożenie zębów. Częstym problemem w tej grupie są zęby stłoczone – zbyt ciasno osadzone, szczególnie w przednim odcinku szczęki. To z kolei zwiększa ryzyko próchnicy oraz chorób przyzębia. Co ciekawe, niektóre badania wskazują, iż osoby wywodzące się z Azji Wschodniej rzadziej mają zawiązki trzecich trzonowców, co zmniejsza potrzebę ich usuwania. W tej grupie genetycznej rzadziej występują diastemy, ale za to częściej wady zgryzu wymagające leczenia ortodontycznego.
Różnorodne ułożenie zębów, częstsza próchnica i zgryz głęboki
U osób pochodzenia europejskiego występuje duża różnorodność w kształcie i ustawieniu zębów. Częściej niż u przedstawicieli innych ras spotyka się problemy z próchnicą – może to być związane zarówno z cieńszym szkliwem, jak i dietą bogatą w cukry. Osoby rasy białej charakteryzują się również większą częstością występowania wady klasy II (cofnięta żuchwa) oraz zgryzów głębokich. Mimo to, regularna opieka stomatologiczna i większy dostęp do usług ortodontycznych pozwalają skutecznie korygować te wady.
Duża odporność na próchnicę i zęby nadliczbowe
Rdzenni mieszkańcy obu Ameryk oraz australijscy Aborygeni wykazują wyjątkowo niską częstość występowania próchnicy w warunkach tradycyjnych, co związane jest z dietą ubogą w cukry oraz bardzo dobrym uwapnieniem zębów. Niestety, przejście na dietę zachodnią łatwo niweluje tę przewagę, prowadząc do szybkiego pogorszenia stanu uzębienia. U osób tych często obserwuje się również nadliczbowe zęby lub ich nietypowe ustawienie, co wymaga specjalistycznej pomocy.
Różnice rasowe w zakresie zdrowia jamy ustnej wynikają głównie z uwarunkowań genetycznych i anatomicznych, ale również z kulturowych nawyków żywieniowych i dostępu do opieki stomatologicznej. Znajomość tych różnic pozwala stomatologom, lepiej zrozumieć potrzeby pacjentów i także skuteczniej zapobiegać chorobom jamy ustnej . Indywidualne podejście, uwzględniające etniczne predyspozycje, to krok w stronę skuteczniejszej i bardziej empatycznej opieki stomatologicznej.
Źródła: https://www.researchgate.net
https://www.jstor.org/
