Prążki oligoklonalne w diagnostyce

Najnowsze badania potwierdzają, iż choć prążki oligoklonalne stanowią istotny element diagnostyczny w chorobach demielinizacyjnych, ich obecność nie jest specyficzna wyłącznie dla stwardnienia rozsianego i może występować również w innych schorzeniach neurologicznych.

Prążki oligoklonalne to pasma białek, głównie immunoglobulin G (IgG), które pojawiają się w elektroforezie białek płynu mózgowo rdzeniowego. Są wynikiem syntezy przeciwciał w obrębie OUN przez ograniczoną liczbę klonów limfocytów B. W normalnych warunkach, w OUN nie powinno dochodzić do syntezy przeciwciał, dlatego ich obecność jest sygnałem, iż w układzie nerwowym toczy się proces zapalny. Prążki oligoklonalne stanowią cenne narzędzie diagnostyczne w ocenie zapalnych chorób demielinizacyjnych ośrodkowego układu nerwowego (OUN), takich jak stwardnienie rozsiane. Jednakże istnieją ograniczone badania dotyczące obecności prążków oligoklonalnych w innych powszechnych chorobach neurologicznych, a ich rola w tych schorzeniach jest przez cały czas niejasna.

W badaniu opublikowanym na łamach „BMJ Neurology”analizowano charakterystykę dystrybucji i znaczenie kliniczne prążków oligoklonalnych w płynie mózgowo-rdzeniowym w różnych chorobach układu nerwowego oprócz typowych zapalnych chorób demielinizacyjnych.

Przebadano łącznie 2259 pacjentów, u których wykonano badanie prążków oligoklonalnych w płynie mózgowo-rdzeniowym. Do analizy włączono kohortę 257 pacjentów zgłaszających się z różnymi typami prążków oligoklonalnych, ale bez zapalnych chorób demielinizacyjnych OUN.

Prążki oligoklonalne najczęściej występowały u pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem mózgu. Prążki typu II i III najczęściej występowały u pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem mózgu i zakażeniem OUN, podczas gdy te typu IV i V występowały głównie w neuropatii o podłożu immunologicznym. Dystrybucja prążków różniła się również w zależności od podtypów choroby.

Podsumowując, choć prążki oligoklonalne stanowią istotny element diagnostyczny w chorobach demielinizacyjnych, ich obecność nie jest specyficzna wyłącznie dla stwardnienia rozsianego i może występować również w innych schorzeniach neurologicznych, takich jak autoimmunologiczne zapalenia mózgu, neuropatie immunologiczne czy choroby neurodegeneracyjne. Dalsze badania nad rolą prążków oligoklonalnych w różnych chorobach układu nerwowego mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia ich patogenezy oraz rozwoju precyzyjniejszych narzędzi diagnostycznych.