Polski Internet przeżywa prawdziwy armagedon cyberprzestępczości, gdy najnowsze dane Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego Komisji Nadzoru Finansowego ujawniają przerażającą skalę zagrożeń, z którymi mierzą się polscy internauci w przestrzeni cyfrowej. Raport CSIRT KNF za 2024 rok przedstawia dramatyczny obraz eksplozji działalności cyberprzestępców, którzy w ciągu zaledwie jednego roku zwiększyli liczbę niebezpiecznych domen internetowych o niemal siedemdziesiąt jeden procent, tworząc bezprecedensowe zagrożenie dla bezpieczeństwa finansowego milionów Polaków korzystających z Internetu.

Fot. Warszawa w Pigułce
Te alarmujące statystyki wskazują na fundamentalną zmianę w charakterze zagrożeń cybernetycznych, gdzie tradycyjne metody oszustw ustępują miejsca wysoce zorganizowanym, technologicznie zaawansowanym operacjom przestępczym o skali przemysłowej, które wykorzystują najnowsze osiągnięcia w dziedzinie sztucznej inteligencji oraz manipulacji psychologicznej.
Analitycy CSIRT KNF w 2024 roku zidentyfikowali oraz zgłosili do CERT Polska oszałamiającą liczbę pięćdziesięciu jeden tysięcy dwustu czterdziestu jeden niebezpiecznych domen internetowych, co oznacza dramatyczny wzrost w porównaniu z rokiem 2023, kiedy wykryto trzydzieści tysięcy sto czterdzieści takich stron. Ta eksplozja liczby oszukańczych witryn internetowych nabiera jeszcze bardziej niepokojących wymiarów, gdy spojrzymy na długoterminowe trendy w cyberprzestępczości wymierzonej w polskich obywateli. W 2021 roku specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa zgłosili zaledwie jedenaście tysięcy czterysta sześćdziesiąt osiem oszukańczych domen, co oznacza, iż w ciągu zaledwie trzech lat liczba tego typu zagrożeń wzrosła niemal pięciokrotnie, sygnalizując radykalną eskalację działań cyberprzestępców oraz ich rosnącą profesjonalizację w wykorzystywaniu polskiej przestrzeni internetowej do działalności oszukańczej.
Szczególnie alarmujący jest fakt, iż domeny zgłoszone przez CSIRT KNF stanowiły ponad połowę wszystkich niebezpiecznych stron wpisanych na oficjalną listę ostrzeżeń CERT Polska w 2024 roku, co jednoznacznie wskazuje na skoncentrowanie działań cyberprzestępców na polskim sektorze finansowym oraz jego klientach. Na łączną liczbę dziewięćdziesięciu dwóch tysięcy dwustu siedemdziesięciu dziewięciu domen uznanych za niebezpieczne przez krajowe służby cyberbezpieczeństwa, ponad pięćdziesiąt jeden tysięcy miało na celu bezpośrednie wyłudzanie środków finansowych od polskich obywateli. Ten niepokojący wskaźnik świadczy o tym, iż cyberprzestępcy coraz częściej oraz skuteczniej kierują swoje działania przeciwko polskim instytucjom finansowym oraz ich klientom, traktując polski rynek jako szczególnie atrakcyjny cel dla swojej przestępczej działalności.
Szczegółowa analiza danych zebranych przez CSIRT KNF pozwala zidentyfikować główne kategorie zagrożeń, z którymi mierzyli się polscy internauci w minionym roku, ujawniając wyraźną dominację określonych typów oszustw internetowych. Zdecydowanie najpopularniejszym oraz najczęściej wykorzystywanym rodzajem oszustwa okazały się fałszywe oferty inwestycyjne, które stanowiły aż osiemdziesiąt dziewięć przecinek cztery procent wszystkich zgłoszonych przez CSIRT KNF domen internetowych. Dokładnie czterdzieści pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt pięć witryn internetowych zawierało fikcyjne propozycje lokowania pieniędzy, obiecując nierealnie wysokie zyski w krótkim czasie oraz wykorzystując wyrafinowane techniki manipulacji psychologicznej do przekonania potencjalnych ofiar o wiarygodności przedstawianych ofert inwestycyjnych.
Te oszukańcze oferty inwestycyjne były dystrybuowane głównie za pośrednictwem precyzyjnie ukierunkowanych reklam w mediach społecznościowych, manipulowanych wyników wyszukiwania oraz różnorodnych serwisów internetowych, wykorzystując zaawansowane algorytmy reklamowe do dotarcia do osób wykazujących zainteresowanie tematami finansowymi lub inwestycyjnymi. Cyberprzestępcy wykorzystywali wyrafinowane techniki targetowania reklamowego, analizując zachowania użytkowników w sieci oraz ich preferencje, aby skutecznie docierać do potencjalnych ofiar z personalizowanymi ofertami oszukańczymi dostosowanymi do ich profilu demograficznego oraz zainteresowań finansowych.
Oprócz dominujących fałszywych inwestycji, eksperci ds. cyberbezpieczeństwa zidentyfikowali także inne popularne metody oszustw internetowych stosowane przez cyberprzestępców w Polsce. Na drugim miejscu pod względem liczby wykrytych domen znalazły się fałszywe ankiety, które obejmowały cztery tysiące trzydzieści domen internetowych oraz zwykle obiecywały atrakcyjne nagrody finansowe za wypełnienie pozornie niewinnego kwestionariusza, aby następnie wyłudzić cenne dane osobowe lub zmusić ofiary do dokonania płatności. Kolejne miejsca w rankingu najpopularniejszych metod oszustw zajęły strony podszywające się pod renomowane usługi kurierskie i pocztowe, które obejmowały pięćset dwadzieścia jeden domen, portale społecznościowe z liczbą sto sześćdziesiąt sześć domen oraz fałszywe bramki płatności reprezentowane przez sto dwadzieścia pięć domen internetowych.
Raport CSIRT KNF ujawnia również szczegółowe informacje na temat wyrafinowanych technik stosowanych przez cyberprzestępców w celu uwiarygodnienia swoich oszustw oraz zwiększenia ich skuteczności w wyłudzaniu środków finansowych od polskich obywateli. Najczęściej wykorzystywaną metodą budowania pozornej wiarygodności okazuje się bezprawne posługiwanie się wizerunkiem znanych osób oraz renomowanych instytucji, co stanowi formę kradzieży tożsamości na masową skalę. Wśród wykorzystywanych postaci zdecydowanie przodują politycy, których wizerunek został wykorzystany w dwudziestu sześciu procentach przypadków, co świadczy o tym, iż cyberprzestępcy świadomie wykorzystują autorytet oraz rozpoznawalność osób publicznych do manipulowania zaufaniem potencjalnych ofiar.
Na kolejnych miejscach w rankingu najczęściej wykorzystywanych postaci znaleźli się celebryci, których wizerunek został wykorzystany w czternastu procentach przypadków, oraz Spółki Skarbu Państwa, które pojawiły się w jedenastu procentach oszukańczych witryn internetowych. Równie często cyberprzestępcy wykorzystywali szczególnie perfidną metodę polegającą na obietnicach pomocy w odzyskaniu środków utraconych we wcześniejszych oszustwach, która pojawiła się w jedenastu procentach przypadków oraz stanowi wyjątkowo cyniczne wykorzystanie desperacji osób, które już raz padły ofiarą przestępców internetowych.
Szczególnie niepokojącym trendem zaobserwowanym przez ekspertów CSIRT KNF jest rosnące oraz coraz bardziej wyrafinowane wykorzystanie sztucznej inteligencji w tworzeniu oszukańczych materiałów o niezwykle wysokim poziomie realizmu oraz przekonywania. Zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji umożliwiają cyberprzestępcom generowanie niezwykle realistycznych treści wizualnych oraz tekstowych, które mogą skutecznie wprowadzać w błąd choćby doświadczonych oraz ostrożnych internautów posiadających podstawową wiedzę na temat zagrożeń w sieci. Technologie głębokiego uczenia się pozwalają na tworzenie fałszywych materiałów wideo przedstawiających znane osoby zachwalające fikcyjne inwestycje, wygenerowanych przez sztuczną inteligencję artykułów prasowych informujących o nieistniejących szansach inwestycyjnych czy automatycznie personalizowanych wiadomości phishingowych dostosowanych do profilu konkretnej ofiary.
Te zaawansowane technologie sztucznej inteligencji stanowią coraz poważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa cybernetycznego, ponieważ pozwalają cyberprzestępcom na masową produkcję wysoce przekonujących materiałów oszukańczych przy znacznie niższych kosztach oraz nakładach czasowych niż tradycyjne metody tworzenia treści. Algorytmy sztucznej inteligencji mogą analizować ogromne ilości danych na temat potencjalnych ofiar, ich preferencji, zachowań online oraz słabości psychologicznych, aby tworzyć spersonalizowane kampanie oszukańcze o niezwykle wysokiej skuteczności w manipulowaniu ludzkimi emocjami oraz procesami decyzyjnymi.
W odpowiedzi na dramatyczną eskalację cyberzagrożeń, CSIRT KNF wydaje pilne apele do wszystkich internautów o zachowanie szczególnej ostrożności podczas korzystania z sieci, zwłaszcza w kontekście wszelkich ofert finansowych oraz inwestycyjnych pojawiających się w przestrzeni cyfrowej. Podstawową zasadą, którą powinni kierować się wszyscy użytkownicy internetu, jest zasada ograniczonego zaufania, szczególnie wobec propozycji, które wydają się zbyt atrakcyjne, aby mogły być prawdziwe. Eksperci ds. cyberbezpieczeństwa zalecają dokładne sprawdzanie wiarygodności firm oraz platform inwestycyjnych, w tym obowiązkową weryfikację ich obecności w oficjalnych rejestrach Komisji Nadzoru Finansowego, zamiast polegania wyłącznie na obietnicach wysokich zysków przedstawianych w reklamach internetowych.
Dodatkowe środki ostrożności powinny obejmować krytyczną analizę źródeł informacji o ofertach inwestycyjnych, unikanie podejmowania pochopnych decyzji finansowych pod wpływem emocji oraz konsultowanie się z niezależnymi ekspertami finansowymi przed podjęciem jakichkolwiek działań inwestycyjnych. Internauci powinni również być świadomi tego, iż żadna legalna inwestycja nie gwarantuje szybkich oraz niezwykle wysokich zysków bez odpowiedniego ryzyka, a wszelkie obietnice tego typu powinny być traktowane jako wyraźne sygnały ostrzegawcze wskazujące na możliwe oszustwo.
Zespół CSIRT KNF funkcjonuje jako wyspecjalizowana jednostka w strukturach Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, będąc odpowiedzialnym za cyberbezpieczeństwo polskiego sektora finansowego oraz działając w ramach Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa. Do jego głównych zadań należy ciągłe monitorowanie oraz analiza aktywności cyberprzestępców, którzy próbują wyłudzać środki finansowe od polskich obywateli, a także ostrzeganie opinii publicznej oraz instytucji finansowych przed nowymi zagrożeniami oraz technikami oszustw. Ta wyspecjalizowana jednostka współpracuje z innymi krajowymi oraz międzynarodowymi organizacjami zajmującymi się cyberbezpieczeństwem, aby zapewnić kompleksową ochronę polskiej przestrzeni cyfrowej przed zagrożeniami pochodzącymi z całego świata.
Eksperci z branży cyberbezpieczeństwa, komentując najnowszy raport CSIRT KNF, zwracają szczególną uwagę na konieczność wprowadzenia skuteczniejszych mechanizmów kontroli oraz weryfikacji reklam w mediach społecznościowych oraz wyszukiwarkach internetowych, ponieważ to właśnie za ich pośrednictwem cyberprzestępcy najczęściej docierają do potencjalnych ofiar. Obecne systemy moderacji treści oraz weryfikacji reklam okazują się niewystarczające w obliczu wyrafinowanych technik stosowanych przez cyberprzestępców, którzy potrafią omijać automatyczne systemy detekcji oraz tworzyć pozornie legalne reklamy, które w rzeczywistości prowadzą do oszukańczych witryn internetowych.
Jednocześnie eksperci podkreślają pilną potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych, które pomogłyby polskim internautom rozpoznawać choćby najbardziej wyrafinowane próby oszustw internetowych oraz rozwijać umiejętności krytycznego myślenia w kontekście ofert finansowych pojawiających się w sieci. Skuteczna edukacja cybernetyczna powinna obejmować nie tylko informacje o konkretnych technikach oszustw, ale również rozwój ogólnych umiejętności oceny wiarygodności źródeł informacji, rozpoznawania manipulacji psychologicznej oraz podejmowania świadomych decyzji finansowych w środowisku cyfrowym.
Alarmujące dane z raportu CSIRT KNF za 2024 rok wyraźnie pokazują, iż pomimo rosnącej świadomości społecznej na temat zagrożeń w sieci oraz intensywnych kampanii edukacyjnych prowadzonych przez różne instytucje, cyberprzestępcy przez cały czas znajdują coraz bardziej zaawansowane oraz skuteczne metody wyłudzeń, które potrafią omijać tradycyjne mechanizmy obronne. Pięciokrotny wzrost liczby niebezpiecznych domen w ciągu zaledwie trzech lat stanowi wyraźny sygnał, iż wszyscy użytkownicy internetu powinni zachować wzmożoną czujność oraz stosować zasadę ograniczonego zaufania wobec wszelkich ofert finansowych pojawiających się w przestrzeni cyfrowej.
Przyszłość cyberbezpieczeństwa w Polsce będzie prawdopodobnie kształtowana przez ciągłą walkę między rozwijającymi się technologiami obronnymi a ewoluującymi metodami ataków cyberprzestępców, przy czym kluczową rolę będzie odgrywać zdolność społeczeństwa do adaptacji do nowych zagrożeń oraz rozwoju umiejętności krytycznego myślenia w środowisku cyfrowym. Eksperci przewidują, iż w najbliższych latach, wraz z dalszym rozwojem technologii sztucznej inteligencji oraz jej demokratyzacją, możemy spodziewać się jeszcze bardziej wyrafinowanych metod oszustw, które będą wykorzystywać nie tylko zaawansowane algorytmy, ale również głęboką analizę behawioralną potencjalnych ofiar.
W obliczu tych wyzwań szczególnie istotne staje się ciągłe aktualizowanie wiedzy na temat aktualnych zagrożeń oraz korzystanie z oficjalnych źródeł informacji o bezpieczeństwie w sieci, takich jak komunikaty CSIRT KNF, CERT Polska oraz innych instytucji zajmujących się cyberbezpieczeństwem. Tylko poprzez połączenie zaawansowanych technologii obronnych, skutecznej edukacji społecznej oraz indywidualnej odpowiedzialności każdego użytkownika internetu możliwe będzie skuteczne przeciwdziałanie rosnącemu zagrożeniu cyberprzestępczością w polskiej przestrzeni cyfrowej.