Na Uniwersytecie Warszawskim zaprezentowano pierwsze w historii Polski słowniki specjalistyczne zbierające terminologię prawną i medyczną w Polskim Języku Migowym (PJM). Słowniki powstały dzięki współpracy Pracowni Lingwistyki Migowej Wydziału Polonistyki UW z Krajową Izbą Radców Prawnych i Instytutem Spraw Głuchych. Premiera słowników odbyła się podczas konferencji „Sign CAFÉ (Cognitive and Functional Explorations in Sign Language Linguistics)”.
18 i 19 września w auli Starej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego odbywa się międzynarodowa konferencja pt. „Sign CAFÉ (Cognitive and Functional Explorations in Sign Language Linguistics)”. Podczas inauguracji uroczystości zaprezentowano pierwsze w historii Polski słowniki specjalistyczne zbierające terminologię prawną i medyczną polskiego języka migowego (PJM).
– Cieszę się, iż właśnie na Uniwersytecie Warszawskim działa prowadzona przez prof. Pawła Rutkowskiego Pracownia Lingwistyki Migowej – jedna z najlepszych jednostek tego typu na świecie. Dziękuję za przygotowanie dzisiejszej konferencji. Mam nadzieję, iż to wydarzenie stanie się okazją do nawiązania nowych kontaktów, rozwijania innowacyjnych pomysłów i inspirowania do dalszych działań – mówił podczas otwarcia wydarzenia prorektor UW ds. doktoranckich i prawnych prof. Adam Niewiadomski.
Zaprezentowane podczas wydarzenia słowniki zostały przygotowane przez kierowany przez prof. Pawła Rutkowskiego zespół Pracowni Lingwistyki Migowej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego – pierwszej w Polsce – i jednej z nielicznych w Europie Środkowo-Wschodniej – jednostki akademickiej zajmującej się badaniami nad komunikacją osób głuchych. Projekt zrealizowano przy współpracy naukowców z UW z Instytutem Spraw Głuchych oraz Krajową Izbą Radców Prawnych, która – w związku z doświadczeniami swoich członków, dostrzegających problemy w komunikacji z głuchymi klientami – zgłosiła Pracowni Lingwistyki Migowej UW potrzebę ujednolicenia i ustandaryzowania specjalistycznej terminologii używanej w kontekstach prawnych.
Przełomowe słowniki
Dwa słowniki multimedialne to ponad 1200 haseł słownikowych, co oznacza kilka tysięcy filmów z nagraniami tekstów migowych – każdemu znakowi hasłowemu przypisane są bowiem zamigane definicje i przykłady użycia.
Hasła słownika wraz z pełną bazą filmów hasłowych, definicyjnych i przykładowych, które powstały w ramach projektu, zostały opracowane w taki sposób, by były dostępne do pobrania na urządzenie użytkownika z możliwością ich użycia w innych aplikacjach.
Rezultaty prac zostały zebrane w formie dwóch słowników multimedialnych dostępnych pod adresami:
- słownik terminów prawnych polskiego języka migowego: https://www.prawopjm.uw.edu.pl/
- słownik terminów medycznych polskiego języka migowego: https://www.medycynapjm.uw.edu.pl/
Przeciwdziałanie wykluczeniu
22 września rozpoczyna się Międzynarodowy Tydzień Głuchych, w ramach którego 23 września obchodzony będzie ustanowiony przez ONZ Międzynarodowy Dzień Języków Migowych – w tym roku pod hasłem No Human Rights Without Sign Language Rights.
Poprzedzająca te wydarzenia konferencja na Uniwersytecie Warszawskim stanowi ponadto uroczyste podsumowanie 15-lecia Pracowni Lingwistyki Migowej UW, która swój jubileusz postanowiła uczcić właśnie publikacją dwóch potrzebnych społecznie słowników. Zbierają one znaki migowe już funkcjonujące w PJM. Proponują także nowe terminy w wypadku pojęć specjalistycznych, które dotąd swoich jednoznacznych migowych odpowiedników nie miały.
– Publikacja ta może pełnić zatem zarówno funkcję deskryptywną (dokumentacyjną), jak i preskryptywną (poprzez rekomendowanie nowego standardu leksykalnego). Ta ostania ma szczególnie ważne znaczenie w specyficznej sytuacji socjolingwistycznej Głuchych w Polsce – podkreśla prof. Paweł Rutkowski.
Obszerne multimedialne słowniki terminologii prawnej i medycznej mogą przyczynić się do lepszego dostępu osób migających do niezbędnej obsługi profesjonalnej. W ten sposób staną się istotnym krokiem na drodze do systemowego rozwiązania problemu zapewnienia osobom o specjalnych potrzebach komunikacyjnych odpowiedniej opieki zdrowotnej i prawnej. Rezultat zrealizowanych działań bezpośrednio przekłada się na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i zawodowemu spowodowanemu brakiem możliwości porozumiewania się w kluczowych sferach funkcjonowania społecznego.
