Badanie MyRisk, zaprezentowane podczas Kongresu ESMO 2025 oraz równolegle opublikowane w „Annals of Oncology”, stanowi pierwszy prospektywny projekt kliniczny IV fazy, który w sposób systematyczny włącza ocenę przedterapeutycznych czynników ryzyka do procesu kwalifikacji pacjentów otrzymujących umiarkowanie emetogenną chemioterapię (moderately emetogenic chemotherapy – MEC).
Takie podejście umożliwia dobór profilaktyki przeciwwymiotnej z uwzględnieniem indywidualnego ryzyka pacjenta, co wpisuje się w aktualny kierunek rozwoju medycyny spersonalizowanej w onkologii.
W dotychczasowej praktyce klinicznej schematy przeciwwymiotne w MEC opierały się głównie na ocenie emetogenności samego leczenia cytotoksycznego. Dane z ostatnich lat wskazują jednak, iż czynniki dotyczące pacjenta – tj. młody wiek, płeć żeńska, wcześniejsze epizody nudności i wymiotów, w tym po wcześniejszej chemioterapii lub w przebiegu ciąży – istotnie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia nudności i wymiotów wywołanych chemioterapią (chemotherapy-induced nausea and vomiting – CINV). Wytyczne MASCC/ESMO oraz NCCN zaczęły uwzględniać te czynniki, rekomendując w wybranych podgrupach pacjentów rozważenie rozszerzenia standardowej profilaktyki dwulekowej o antagonistów receptora NK1, mimo iż rutynowo stosuje się je głównie w schematach o wysokiej emetogenności.
Badanie MyRisk stanowi logiczny krok ku pełnej implementacji podejścia opartego na ocenie ryzyka. Wykorzystano w nim zmodyfikowany, wcześniej walidowany algorytm predykcji CINV, obejmujący siedem czynników ryzyka. Na jego podstawie identyfikowano pacjentów wymagających intensywniejszej profilaktyki już podczas pierwszego cyklu MEC. Do badania włączono dorosłych chorych planujących trzy cykle chemioterapii o umiarkowanej emetogenności, u których całkowity wynik ryzyka wskazywał na zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia CINV. Pacjentów randomizowano do dwóch ramion: NEPA (skojarzenie netupitantu – antagonisty receptora NK1 o przedłużonym działaniu – oraz palonosetronu, antagonisty 5-HT3) podawanego z deksametazonem lub standardowej profilaktyki (standard of care – SoC), obejmującej antagonistę 5-HT3 z deksametazonem.
Unikalne adekwatności farmakologiczne netupitantu – w tym długi okres półtrwania i utrzymująca się wysoka zajętość receptorów NK1 – były podstawą jego wyboru jako leku potencjalnie zapewniającego stabilniejszą kontrolę CINV w dłuższym horyzoncie czasowym. Celem głównym była ocena odsetka odpowiedzi całkowitej (complete response – CR), zdefiniowanej jako brak wymiotów i brak konieczności stosowania leków ratunkowych w okresie do 120 godzin po chemioterapii, analizowana łącznie dla trzech kolejnych cykli.
Z 401 zrandomizowanych pacjentów 388 uwzględniono w analizie skuteczności. Dominowały nowotwory jelita grubego i płuca, a najczęściej stosowanymi schematami MEC były oksaliplatyna i karboplatyna. Wyniki wykazały istotną przewagę ramienia NEPA nad SoC: CR uzyskano częściej w grupie NEPA (OR 1,67; 95 proc. CI 1,12–2,49; p = 0,012). W ujęciu bezwzględnym pacjenci leczeni NEPA częściej osiągali brak nudności (63,7 proc. vs 54,9 proc.), brak wymiotów (95,4 proc. vs 86,7 proc.), a także pełną ochronę przeciwwymiotną, obejmującą równoczesny brak nudności, brak wymiotów i brak konieczności stosowania leków ratunkowych (71,8 proc. vs 62,4 proc.) w porównaniu z ramieniem standardowym. Korzyści te utrzymywały się stabilnie w trzech kolejnych cyklach terapii, co odpowiada koncepcji „stable disease” (SD) w kontekście skuteczności podporządkowanej utrzymaniu trwałego efektu ochronnego, choć termin SD nie jest tu stosowany w onkologicznej klasyfikacji odpowiedzi, ale opisuje stabilność efektu klinicznego w czasie.
Autorzy podkreślają, iż wyniki badania nie tylko wskazują na przewagę schematu NEPA + deksametazon nad dotychczasowym standardem, ale także potwierdzają, iż rutynowa ocena indywidualnego ryzyka CINV powinna stać się integralną częścią planowania leczenia wspomagającego w MEC. Wprowadzenie algorytmów oceny ryzyka pozwala uniknąć zarówno niedostatecznej profilaktyki w grupach wysokiego ryzyka, jak i nadmiernego leczenia w sytuacjach, w których jego intensyfikacja nie przyniosłaby dodatkowych korzyści klinicznych. Uzyskane wyniki mają potencjał zmiany praktyki klinicznej, wzmacniając paradygmat opieki spersonalizowanej i ukierunkowanej na potrzeby konkretnego pacjenta.
Badanie MyRisk, finansowane przez Helsinn Healthcare SA, stanowi istotny wkład w rozwój nowoczesnych, adaptacyjnych strategii w zapobieganiu CINV, potwierdzając brakujące dotychczas dane z badań prospektywnych, obejmujących dynamiczną ocenę ryzyka i dopasowaną do niego profilaktykę przeciwwymiotną.
