Ostatni dzień Europejskiego Tygodnia Szczepień: edukacja, prewencja i ochrona zdrowia

W historii walki z chorobami zakaźnymi szczepionki uznawane są – obok antybiotyków i poprawy warunków sanitarnych – za jedno z największych osiągnięć cywilizacji. Dzięki nim w ostatnich pięćdziesięciu latach udało się ocalić życie choćby 154 milionom ludzi. To oznacza, iż co minutę sześć osób unika śmierci dzięki skutecznej immunizacji.

W Polsce obowiązkowe szczepienia dzieci i młodzieży są podstawą strategii zapobiegania groźnym chorobom. Jednak – jak zauważa Jarosław Gumienny z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu – rośnie liczba przypadków unikania obowiązkowych szczepień. W samym Poznaniu i powiecie poznańskim ponad 4600 dzieci nie zostało zaszczepionych zgodnie z kalendarzem szczepień.

– Z naszych obserwacji wynika, iż rodzice coraz częściej zgłaszają liczne obawy i wątpliwości dotyczące szczepionek stosowanych w ramach tzw. kalendarza szczepień – mówi Gumienny. – W celu rozwiania tych wątpliwości zachęcamy do korzystania z rzetelnych źródeł wiedzy, takich jak portal Szczepienia.info, gdzie publikowane są informacje oparte na badaniach naukowych.

Statystyki mówią same za siebie: dzięki szczepieniom udało się wyeliminować ospę prawdziwą, która jeszcze w XX wieku była jedną z najbardziej śmiertelnych chorób zakaźnych. Przykład odry także pokazuje skuteczność szczepień – w 1980 roku powodowała ona ponad 2,6 miliona zgonów rocznie, a czterdzieści lat później liczba ta spadła do niespełna 61 tysięcy.

W przypadku takich chorób jak polio, świnka, różyczka czy krztusiec – gdzie nie istnieją skuteczne metody leczenia – szczepienie stanowi jedyną realną formę ochrony.

Szczepionki stymulują organizm do wytwarzania odporności bez konieczności przechodzenia choroby. Chronią nie tylko zaszczepionych, ale również osoby, które nie mogą się zaszczepić – np. noworodki, pacjentów onkologicznych czy osoby z obniżoną odpornością. To tzw. odporność populacyjna, która ma ogromne znaczenie dla zdrowia całych społeczności.

Choć szczepienia mogą wiązać się z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi, są one z reguły łagodne i przemijające. Statystyki wskazują, iż występują średnio raz na 10 tysięcy przypadków i najczęściej ograniczają się do miejscowego bólu czy gorączki.

Eksperci przypominają, iż również osoby dorosłe powinny regularnie aktualizować swoją odporność. Dotyczy to zwłaszcza szczepień przypominających przeciwko błonicy, tężcowi czy krztuścowi, ale także ochrony przed grypą, pneumokokami, HPV, półpaścem czy kleszczowym zapaleniem mózgu.

Z wiekiem układ odpornościowy słabnie, a przebieg wielu chorób może być znacznie cięższy. Dorośli, którzy łagodnie przechodzą niektóre infekcje lub nie wykazują objawów, mogą też – nieświadomie – zarażać dzieci i seniorów. Dlatego każdy powinien sprawdzić swój stan uodpornienia i w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem w sprawie indywidualnego kalendarza szczepień.

W dobie mediów społecznościowych i szybkiego obiegu informacji, edukacja zdrowotna staje się niezbędnym elementem profilaktyki.

– W dobie dynamicznego przepływu informacji coraz większym wyzwaniem stają się postprawda i fake newsy – ostrzega Jarosław Gumienny.

Europejski Tydzień Szczepień to doskonała okazja, by przypominać, iż szczepienia są nie tylko bezpieczne i skuteczne, ale również niezbędne dla zdrowia publicznego. Zaszczepieni – chronią siebie i innych.