Operacje bariatryczne a remisja cukrzycy typu 2

Naukowcy porównali wpływ pomostowania żołądkowego i rękawowej gastrektomii na remisję cukrzycy typu 2, utratę masy ciała i czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego 5 lat po operacji. Wyniki opublikowano na łamach „The Lancet Diabetes and Endocrinology”.

U osób z otyłością i cukrzycą typu 2 utrata masy ciała poprawia wrażliwość na insulinę i funkcję komórek β oraz może wywołać remisję cukrzycy. Aby zredukować masę ciała, niezbędna jest zmiana stylu życia – odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna są pierwszym wyborem w leczeniu otyłości. Przy braku skuteczności wyżej wymienionych istnieje wiele leków, które oprócz leczenia cukrzycy przyczyniają się do utraty kilogramów.

Jednakże zachowawcze leczenie otyłości, a przede wszystkim otyłości olbrzymiej (BMI >40 kg/m²) cechuje mała skuteczność oraz brak trwałych efektów. W licznych przypadkach po próbie leczenia zachowawczego następuje nawrót otyłości, często do wartości przekraczających wyjściowe, co prowadzi do postępu choroby. Chirurgiczne leczenie otyłości można rozważyć również w przypadku chorych z BMI 30,0–34,9 kg/m² i cukrzycą typu 2, w razie utrzymywania się hiperglikemii mimo stosowania leków doustnych oraz insuliny. Obecnie, zgodnie z wynikami badań naukowych, zabiegi bariatryczne pozostają jedyną metodą leczenia otyłości olbrzymiej o udowodnionej skuteczności.

Celem badania opublikowanego na łamach „The Lancet Diabetes and Endocrinology” było porównanie wpływu pomostowania żołądkowego i rękawowej gastrektomii na remisję cukrzycy typu 2, utratę masy ciała i czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego 5 lat po operacji.

109 zakwalifikowanych uczestników zostało losowo przydzielonych do pomostowania żołądkowego (n = 54) lub rękawowej gastrektomii (n = 55). Średni wiek na początku badania wynosił 47,7 roku, średnie BMI 42,3 kg/m². 93 (85 proc.) uczestników ukończyło 5-letnią obserwację. Odsetek osób z remisją cukrzycy typu 2 był wyższy po zabiegu pomostowania żołądkowego niż po rękawowej resekcji żołądka (HbA_1c ≤6,0 proc. 23 [50 proc.] z 46 w porównaniu z 9 [20 proc.] z 44 ; HbA_1c <6,5 proc. 29 [63 proc.] w porównaniu z 13 [30 proc.]). Bypass gastryczny spowodował większą utratę masy ciała (średnio 22,2 proc. w porównaniu z 17,2 proc.) i niższy poziom cholesterolu LDL (różnica w leczeniu –0,5 mmol/l [–0,8 do –0,1]). Częstość występowania nadżerkowego zapalenia przełyku i przełyku Barretta była podobna między grupami, podczas gdy patologiczny refluks kwasu występował częściej po rękawowej gastrektomii. Więcej uczestników miało objawową hipoglikemię poposiłkową po pomostowaniu żołądkowym niż po rękawowej gastrektomii (15 [28 proc.] w porównaniu z jednym [2 proc.]).

Pomostowanie żołądkowe okazało się lepszą metodą od rękawowej gastrektomii pod względem długoterminowej remisji cukrzycy typu 2, utraty wagi i stężenia cholesterolu LDL, kosztem wyższej częstości występowania objawowej hipoglikemii poposiłkowej. Wyniki te mogą posłużyć do opracowania praktyki klinicznej i przyszłych wytycznych dotyczących preferowanej procedury chirurgicznej u pacjentów z cukrzycą typu 2.