Bezdomność to nie tylko brak dachu nad głową — to codzienna walka o godność, zdrowie i drugą szansę. Dzięki projektowi „Mosty Wspólnoty” osoby w kryzysie bezdomności w Elblągu mają realną szansę na powrót do samodzielnego życia. Kompleksowe wsparcie mieszkaniowe, psychologiczne, prawne i zawodowe to nie tylko pomoc — to most prowadzący z wykluczenia ku wspólnocie. – Znalazłeś/znalazłaś się w kryzysie bezdomności? Skorzystaj z programu i rozpocznij nowy rozdział w swoim życiu – zachęcają realizatorzy projektu.
Osoby znajdujące się w kryzysie bezdomności należą do jednej z najbardziej marginalizowanych grup społecznych. Bezdomność jest złożonym problemem, który wykracza daleko poza brak stałego miejsca zamieszkania. Wiąże się często z szeregiem trudności natury psychicznej, społecznej, zdrowotnej i ekonomicznej. Przyczyn bezdomności jest wiele – od utraty pracy, eksmisji, konfliktów rodzinnych, przez uzależnienia, choroby psychiczne, aż po wykluczenie społeczne czy zadłużenie. Osoby doświadczające bezdomności często mierzą się ze społecznym ostracyzmem, trudnościami w uzyskaniu pomocy instytucjonalnej oraz stygmatyzacją, która utrudnia powrót do społeczeństwa i rynku pracy. Bezdomność to również problem zdrowotny – osoby dotknięte tym kryzysem są szczególnie narażone na choroby przewlekłe, infekcje oraz problemy psychiczne, często wynikające z izolacji i samotności. Brak dostępu do podstawowych usług medycznych dodatkowo pogłębia ich kryzysową sytuację.
W nocy z 28 na 29 lutego 2024 r. po raz szósty przeprowadzono Ogólnopolskie Badanie Liczby Osób Bezdomnych, którego realizacja koordynowana była przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Do głównych przyczyn bezdomności osoby badane wskazały: uzależnienie od alkoholu (19%), konflikt rodzinny (17%) i eksmisję/wymeldowanie z mieszkania (11%). Do pozostałych znaczących przyczyn zaliczono: rozpad związku (8%), bezrobocie/utrata pracy (7%) oraz zły stan zdrowia/niepełnosprawność (7%).
Powyższe dane pokazują, iż rozwiązanie problemu bezdomności wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego nie tylko kwestie mieszkaniowe, ale także wsparcie psychologiczne, społeczne oraz zawodowe. najważniejsze jest budowanie systemów, które umożliwiają osobom dotkniętym bezdomnością skuteczny powrót do samodzielności i odzyskanie godności. Tylko poprzez wielowymiarowe wsparcie można skutecznie przeciwdziałać temu problemowi oraz ograniczyć jego społeczne skutki.
Wychodząc naprzeciw, Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych wraz z Elbląskim Centrum Usług Społecznych rozpoczęła realizację projektu pn. „Mosty Wspólnoty”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w ramach Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur na lata 2021–2027.
– Projekt „Mosty Wspólnoty” to nie tylko pomoc – to przede wszystkim szansa. Naszym celem jest stworzenie realnych warunków do wyjścia z kryzysu bezdomności. Osoby, które trafiają do nas, często są na granicy wytrzymałości psychicznej i fizycznej. Dzięki temu projektowi możemy zaoferować im nie tylko dach nad głową, ale też kompleksowe wsparcie i realne perspektywy na zmianę – mówi Barbara Gąsak, Prezes Elbląskiej Rady Konsultacyjnej Osób Niepełnosprawnych.
– Istnieje wiele projektów i inicjatyw, które mają na celu pomoc osobom bezdomnym i wspieranie ich w procesie usamodzielnienia. Te działania obejmują zarówno doraźną pomoc w postaci schronienia, wyżywienia i odzieży. Projekt z Elbląską Radą Osób Niepełnosprawnych sprawia , iż będziemy pracować nad rozwijaniem form wsparcia nastawionych na aktywizację, usamodzielnienie ekonomiczne i mieszkaniowe, na wyjście z bezdomności. Jest to właściwy kierunek i coraz bardziej potrzebny. Wierze, ze rozwiązania zaplanowane w projekcie będą stanowiły dobre praktyki dla innych podmiotów zajmujących się pracą z osobami zmagającymi się z problemem bezdomności – mówi Beata Kulesza, dyrektor Elbląskiego Centrum Usług Społecznych.
W ramach projektu realizowanego do września 2026 roku beneficjenci otrzymają wsparcie w zakresie: mieszkania z zakwaterowaniem, wsparcie psychologa, prawnika, coacha, specjalisty ds. włączenia społecznego – asystenta osoby w kryzysie bezdomności.
– Współpracujemy z doświadczonymi specjalistami – psychologami, prawnikami, coachami – oraz zapewniamy osobistego asystenta każdej osobie uczestniczącej w projekcie. To podejście pozwala nam spojrzeć na człowieka w sposób holistyczny, odpowiadając na jego rzeczywiste potrzeby. Naszym nadrzędnym celem jest nie tylko doraźna pomoc, ale długofalowe wsparcie w powrocie do społeczeństwa i odzyskaniu samodzielności – dodaje Jakub Gąsak, koordynator projektu.
Uczestnicy projektu mogą liczyć również na warsztaty aktywizacyjne oraz dodatkowe wsparcie w postaci aktywizacji społeczno-zawodowej.
– Podczas wieloletniej już pracy jako streetworker do tej pory musiałem się ograniczać się głównie do działań interwencyjnych. Jako zespół ds. bezdomności odnosiliśmy mniejsze lub większe sukcesy, jednakże bywało czasem, iż całą wniesioną pracę socjalną trzeba było zaczynać na nowo, gdyż choćby jeśli udało się wypracować pewne schematy i mężczyzna, bądź kobieta skorzystali z placówki pomocowej przy ul. Nowodworskiej czy też Królewieckiej to nie zmieniali oni środowiska. Bywało, iż wracali do starych nawyków związanych z alkoholem czy innymi używkami i całą pracę zaczynało się od początku. Projekt Mosty Wspólnoty daje ogromną szansę i wielkie możliwości. Wierzę w ogromne powodzenie tego projektu jak również wiąże z nim wielkie nadzieje – mówi Norbert Czmochowski na co dzień działający jako streetworker.
Do udziału w projekcie realizatorzy zapraszają osoby bez dachu nad głową (zakwaterowanie interwencyjne np. w noclegowni), bez mieszkania (m.in. osoby korzystające ze schronisk dla bezdomnych), mieszkające w niezabezpieczonych lokalach (np. tymczasowo u rodziny/przyjaciół, nielegalnie wynajmujące mieszkania, osoby zagrożone przemocą – objęte procedurą „Niebieskie Karty”).
– Środki europejskie to nie tylko inwestycje w drogi czy infrastrukturę kulturalną. To przede wszystkim inwestycja w ludzi i ich przyszłość. Dlatego cieszę się, iż Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych wspólnie z Elbląskim Centrum Usług Społecznych realizuje projekt „Mosty Wspólnoty” skierowany do osób w kryzysie bezdomności. Dzięki temu wsparciu uczestnicy otrzymają nie tylko dach nad głową w mieszkaniach treningowych, ale także pomoc prawną i psychologiczną. To wszystko ma sprawić, aby osoby dotknięte bezdomnością mogły odnaleźć się w nowej rzeczywistości, stanąć na nogi i na nowo stać się częścią wspólnoty. Jestem przekonany, iż ten projekt będzie ogromnym sukcesem – przede wszystkim dla jego beneficjentów, ale też dla całego regionu – podsumowuje Robert Turlej, Członek Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Więcej informacji o projekcie uzyskać można w siedzibie Elbląskiej Rady Konsultacyjnej Osób Niepełnosprawnych przy ul. Hetmańskiej 28 (od 7:30 do 15:30) lub telefonicznie pod numerem telefonu 516 264 836.
