Zespół tajwańskich naukowców przeprowadził ogólnokrajowe badanie dotyczące wpływu stosowania metylofenidatu na ryzyko wystąpienia wypadków komunikacyjnych wśród osób z ADHD. Badanie to jest kolejnym przykładem wykorzystania kompleksowej bazy danych, opartej na tajwańskim systemie opieki zdrowotnej, który obejmuje 99,5% populacji kraju.
Wypadki drogowe w ADHD
Związek między ADHD a zwiększonym ryzykiem wypadków komunikacyjnych jest dobrze udokumentowany i szeroko opisywany w literaturze naukowej. Czy jednak leki na ADHD są w stanie zmniejszyć częstość wypadków drogowych? Zespół tajwańskich naukowców postanowił zbadać, czy stosowanie metylofenidatu — leku stymulującego najczęściej stosowanego u osób z ADHD — wpływa na to ryzyko.
Wpływ metylofenidatu na ryzyko wypadków komunikacyjnych
Badaniem objęto 114 486 osób z rozpoznanym ADHD oraz 338 261 osób bez tej diagnozy. Na początku naukowcy porównali częstość wypadków komunikacyjnych w obu grupach. Następnie osoby z ADHD podzielono na dwie grupy: przyjmujących metylofenidat (89 826 osób) oraz nieprzyjmujących leku (24 660 osób).
Aby lepiej zrozumieć wpływ leczenia, zastosowano metodę SCCS (self-controlled case series), w której każda osoba stanowi własny punkt odniesienia. Oceniano, jak często dochodziło do wypadków w okresach przyjmowania leku na ADHD i poza nimi.
W analizie uwzględniono także zmienne takie jak wiek, płeć i inne zaburzenia psychiczne współwystępujące z ADHD.
Mężczyźni z ADHD częściej biorą udział w wypadkach komunikacyjnych
Badacze wykazali, iż osoby z ADHD – szczególnie mężczyźni – są bardziej narażone na wypadki komunikacyjne niż osoby bez tego zaburzenia. Ryzyko to było wyższe o 24%.
Co istotne, ryzyko okazało się większe w przypadku współwystępowania innych schorzeń, takich jak padaczka, zaburzenia opozycyjno-buntownicze czy niepełnosprawność intelektualna. U kobiet z ADHD nie zaobserwowano istotnego wzrostu ryzyka. Wyjątkiem były kobiety, które miały współwystępujące zaburzenia ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawność intelektualną.
Lek na ADHD zmniejsza ryzyko wypadków drogowych
Wyniki badania wykazały, iż stosowanie metylofenidatu istotnie zmniejsza ryzyko wypadków drogowych. Zależność tą zrobserowoano zarówno u pacjentów z ADHD bez innych zaburzeń, jak i u tych ze współwystępującymi problemami psychicznymi.
Efekt ochronny był zależny od dawki leku. W porównaniu do osób nieprzyjmujących metylofenidatu, osoby, które otrzymały do 180 dawek dobowych (DDD – dawka dobowa zdefiniowana, standardowa jednostka stosowana do określania średniego zapotrzebowania na lek), miały o 77% niższe ryzyko wypadku, a osoby z dawką powyżej 180 dawek dobowych miały aż o 93% niższe ryzyko.
Oznacza to, iż leczenie metylofenidatem mogło w znacznym stopniu zapobiec wypadkom w analizowanych grupach. Efekt ten był widoczny również wśród osób z ADHD, które miały dodatkowe zaburzenia neurologiczne lub psychiczne.
Czytaj także: Leki na ADHD pomagają w kontrolowaniu uzależnienia od opioidów u kobiet w ciąży
Metylofenidat czynnikiem zwiększającym bezpieczeństwo na drodze
Badanie stanowi istotny dowód na to, iż osoby z ADHD mają wyższe ryzyko uczestniczenia w wypadkach komunikacyjnych w porównaniu do ogólnej populacji. Jednocześnie, wyniki te podkreślają znaczenie odpowiedniego leczenia, w tym stosowania metylofenidatu, które może znacząco przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa na drodze i zmniejszenia ryzyka wypadków.
