W badaniu wykorzystano dane z długoterminowego badania 438 kobiet w wieku pomenopauzalnym przeprowadzanego w USA. Połowa pacjentek przyjmowała metforminę w leczeniu cukrzycy typu 2, a połowa lek z grupy pochodnych sulfonylomocznika.
Obliczono, iż osoby z grupy przyjmującej metforminę miały o 30% niższe ryzyko śmierci przed ukończeniem 90. roku życia niż osoby z grupy przyjmujących poch. sulfonylomocznika.
– Wykazano, iż metformina oddziałuje na wiele aspektów procesu starzenia, dlatego też szczególnie bada się jej zdolność do wydłużania ludzkiego życia – piszą badacze w opublikowanym artykule.
Metformina i jej działanie geroprotekcyjne
Na temat metforminy wiemy już naprawdę wiele. To stosunkowo stary lek, a więc dobrze poznany, przebadany, uważany za stosunkowo bezpieczny i tani. Oprócz wpływu na przebieg cukrzycy regularnie bada się jej działanie geroprotekcyjne.
Dla przypomnienia, działanie geroprotekcyjne to inaczej działanie przeciwstarzeniowe, czyli ochronne przed procesami starzenia, lub spowalniające te procesy. Substancje o działaniu geroprotekcyjnym pomagają zachować funkcje komórek, tkanek i narządów, opóźniając pojawienie się objawów starzenia i zmniejszając ryzyko rozwoju chorób związanych z wiekiem.
Już przegląd systematyczny z 2017 r. wykazał, iż osoby z cukrzycą leczone metforminą mogą żyć dłużej, niż osoby, które na cukrzycę nigdy nie chorowały. Istnieje wiele przesłanek, iż metformina ogranicza uszkodzenia DNA i promuje aktywność genów związaną z długim życiem, poprawia funkcje mitochondriów i zmniejsza stres oksydacyjny.
Długi okres obserwacji mocną stroną badania
– Aby kontynuować badania nad działaniem przeciwstarzeniowym metforminy konieczne są dobrej jakości badania RCT, z grupą placebo – sugerują naukowcy – Wyniki badania obserwacyjnego nie mogą jednoznacznie prowadzić do wniosków przyczynowo – skutkowych. – dodają.
Słabą stroną opublikowanego badania była stosunkowo mała ilość osób badanych. Jednak badanie ma też swoje mocne strony, jak zaznaczają jego autorzy. Średnia długość obserwacji pacjentek wynosiła aż 14–15 lat, co znacznie przekracza długość standardowego badania RCT. Jest to niezwykle ważne, szczególnie gdy badany jest wpływ substancji na długość życia.
- Czytaj również: Metformina chroni przed rakiem skóry?
– Główną zaletą naszej analizy był długi okres obserwacji po rozpoczęciu leczenia, możliwy dzięki badaniu kohorty objętej obszernym monitorowaniem od wieku średniego do 90. roku życia i starszych, co nie jest możliwe w typowych badaniach z randomizacją – piszą badacze.
Poszukiwane substancje opóźniające procesy starzenia się
Wraz ze wzrostem odsetka osób starszych w wielu społeczeństwach, choroby związane z wiekiem stały się bardziej powszechne niż kiedykolwiek. Kluczowym celem geronauki, czyli dziedziny nauki zajmującej się badaniem procesów starzenia się organizmów żywych, jest identyfikacja nowych interwencji terapeutycznych i zapobiegawczych, które spowalniają biologiczne starzenie się.
– Hipoteza geroneutyczna zakłada, iż biologiczne starzenie się jest podatne na zmiany i iż spowolnienie tego procesu może opóźnić lub zapobiec wystąpieniu wielu chorób i niepełnosprawności związanych z wiekiem – piszą naukowcy.
Metformina skuteczna, ale styl życia bezdyskusyjnie na prowadzeniu
Pomimo wielu cennych odkryć na temat substancji, które wpływają na długowieczność, naukowcy podkreślają jednak, iż wciąż podstawą dbania o zdrowe starzenie się i zwiększanie szansy na długowieczność pozostaje styl życia.
Podobnie to właśnie styl życia, a nie metformina ani żaden inny lek, wpływa najsilniej na zmniejszanie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 i związanej z nią niepełnosprawności lub przedwczesnej śmierci.
Dietę niskotłuszczową, obniżającą stężenie cholesterolu, w połączeniu z aktywnością fizyczną o umiarkowanej intensywności, typu szybki marsz. Co najmniej 20 minut dziennie w badaniach powiązano z niemal 58% obniżeniem ryzyka rozwoju cukrzycy. Dla porównania stosowanie metforminy zmniejszało to ryzyko o 31%. Proste zmiany w zakresie stylu życia okazały się niemal dwa razy skuteczniejsze niż metformina. Warto o tym pamiętać w codziennych wyborach.
Literatura:
- Aladdin H Shadyab, Mark A Espeland, Andrew O Odegaard, JoAnn E Manson, Bernhard Haring, Karen C Johnson, Zhao Chen, Bowei Zhang, Andrea Z LaCroix, Comparative Effectiveness of Metformin vs Sulfonylureas on Exceptional Longevity in Women with Type 2 Diabetes: Target Trial Emulation, The Journals of Gerontology: Series A, 2025
- Campbell JM, Bellman SM, Stephenson MD, Lisy K. Metformin reduces all-cause mortality and diseases of ageing independent of its effect on diabetes control: A systematic review and meta-analysis. Ageing Res Rev. 2017 Nov;40:31-44.
- Knowler WC, Barrett-Connor E, Fowler SE, Hamman RF, Lachin JM, Walker EA, Nathan DM; Diabetes Prevention Program Research Group. Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or metformin. N Engl J Med. 2002 Feb 7;346(6):393-403.
- Martin-Montalvo A et al., „Metformin improves healthspan and lifespan in mice,” Nature Communications, 2013.
- Chuyao Wang, Bangwei Chen, Qian Feng, Chao Nie, Tao Li. Clinical perspectives and concerns of metformin as an anti-aging drug. Aging Medicine 2020 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/agm2.12135
©MGR.FARM
