Czym jest gen CYP1A2 i co robi z kofeiną?
Gen CYP1A2 koduje enzym wątrobowy odpowiedzialny za rozkład kofeiny w organizmie. U niektórych osób działa on szybciej, u innych zaś wolniej. To sprawia, iż naukowcy dzielą ludzi na szybkich i wolnych metabolizatorów kofeiny.
Szybcy metabolizatorzy kofeiny: rozkładają ją bardzo sprawnie, więc jej działanie jest krótkotrwałe. Co ciekawe, u tych osób umiarkowane spożycie kawy może zmniejszać ryzyko chorób serca.
Wolni metabolizatorzy kofeiny: rozkładają ją wolniej, przez co kofeina krąży w ich organizmie dłużej. Skutkiem może być nadpobudliwość, lęk, problemy ze snem, a choćby zwiększone ryzyko nadciśnienia i zawału przy dużym spożyciu kawy.Reklama
Jesteś szybkim czy wolnym metabolizerem kofeiny?
W twoim ciele pracuje gen o nazwie CYP1A2, który odpowiada za rozkład kofeiny. Ale nie u każdego działa tak samo. Niektórzy z nas to tzw. szybcy metabolizatorzy, kawa praktycznie przelatuje przez ich układ nerwowy. Inni, czyli wolni metabolizatorzy, zatrzymują kofeinę w organizmie na dłużej, co może prowadzić do... kłopotów.
Badanie opublikowane w czasopiśmie Hypertension pokazało, iż osoby z tzw. wariantem 1F genu CYP1A2 (wolny metabolizm), które piły więcej niż 3 filiżanki kawy dziennie, miały trzykrotnie wyższe ryzyko nadciśnienia niż ci, którzy po kawę nie sięgali wcale. Z kolei osoby z genotypem *1A/1A (szybki metabolizm) nie tylko nie miały takiego ryzyka, w ich przypadku kawa mogła wręcz chronić serce.
Metabolizm kofeiny. Co to dla ciebie oznacza?
jeżeli jesteś wolnym metabolizatorem, a możesz to sprawdzić prostym testem genetycznym, twoja optymalna dawka to jedna, maksymalnie dwie filiżanki kawy dziennie. Więcej może nie być warte ryzyka. - Kiedyś potrafiłem wypijać kilka filiżanek kawy dziennie, ale wszystko się zmieniło, gdy zrobiłem test genetyczny i dowiedziałem się, iż jestem tzw. wolnym metabolizatorem kofeiny. Od tamtej pory przerzuciłem się na bezkofeinową. Okazało się, iż to prostsze niż myślałem - napisał Peter H. Diamandis w swojej książce Longevity - lekarz, ekspert w dziedzinie genetyki i kosmosu - choćby on musiał zrewidować swoje podejście do porannego espresso.
Ile kawy to "bezpieczna" dawka?
Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), do 400 mg kofeiny dziennie (czyli ok. 3-4 filiżanek kawy) to ilość uważana za bezpieczną dla większości dorosłych. Ale to "większość" może nie dotyczyć właśnie Ciebie, jeżeli Twój organizm metabolizuje kofeinę wolniej, choćby jedna filiżanka może działać długo i intensywnie.
Nie tylko geny. Co jeszcze wpływa na reakcję na kofeinę?
Oprócz genetyki, wpływ mają też:
masa ciała wiek palenie papierosów (przyspiesza metabolizm kofeiny) leki (np. niektóre środki antykoncepcyjne spowalniają rozkład kofeiny) dieta i mikrobiom jelitowy
Czy warto pić kawę?
Metaanaliza przeprowadzona przez Grosso i współautorów w 2017 roku wykazała, iż regularne, długoterminowe spożywanie kawy nie zwiększa ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Co więcej, wyniki sugerują, iż wyższe spożycie kawy może wiązać się z mniejszym ryzykiem rozwoju tego schorzenia.
Osoby z już rozpoznanym nadciśnieniem, które sięgają po kawę okazjonalnie lub obawiają się jej potencjalnych negatywnych skutków, mogą rozważyć picie kawy bezkofeinowej. Warto zaznaczyć, iż kawa zawiera liczne substancje bioaktywne poza kofeiną, które korzystnie wpływają na zdrowie. Coraz więcej badań wskazuje, iż kawa może przeciwdziałać rozwojowi miażdżycy poprzez hamowanie agregacji płytek krwi, oksydacji frakcji LDL cholesterolu oraz ograniczanie powstawania zakrzepów. Obecne w niej polifenole mogą dodatkowo chronić naczynia krwionośne przed zmianami miażdżycowymi.
Źródła:Palatini, P., et al. (2009). Association of coffee consumption with blood pressure is influenced by CYP1A2 genotype. Hypertension, 53(5), 805-812. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19451835Giuseppe Grosso i in.: Long‑Term Coffee Consumption Is Associated with Decreased Incidence of New‑Onset Hypertension: A Dose-Response Meta‑Analysis
CZYTAJ TEŻ:
