Kserostomia – co to jest? Diagnostyka i przyczyny

fiorda.pl 3 tygodni temu

Strona główna

Uczucie suchości jamy ustnej może okazać się długotrwałe. To może być znak, iż nasze ślinianki produkują mniej śliny, która ma najważniejsze znaczenie dla ochrony jamy ustnej przed bakteriami i grzybami. Medyczna nazwa tej przypadłości to kserostomia. Co to za zjawisko, jak sobie z nim radzić i jak unikać ewentualnych powikłań? Podpowiadamy.

Czym jest kserostomia

Niedostateczne wydzielanie śliny przez ślinianki powoduje uczucie suchości w jamie ustnej. W medycynie zjawisko to określa się mianem kserostomii. Tymczasem ślina pełni istotną rolę, o czym warto wiedzieć. Ochrania błonę śluzową, wspomaga trawienie, chroni też zęby przed próchnicą.

Jak objawia się kserostomia? Poznamy ją przede wszystkim, czując lepkość czy pieczenie w jamie ustnej. Może przejawiać się także w trudnościach w połykaniu i mówieniu. Owa przypadłość może wystąpić niezależnie od wieku. Warto skonsultować ten stan ze specjalistą. Kserostomia może wskazywać na niekorzystne zmiany w naszym organizmie.

Najczęstsze przyczyny kserostomii

W praktyce mamy do czynienia z dwoma typami kserostomii. Co to oznacza? Mowa tutaj o kserostomii rzekomej i prawdziwej. W pierwszym przypadku pacjent odczuwa suchość mimo prawidłowego działania ślinianek, co może mieć podłoże stresowe lub nerwicowe. Natomiast druga sytuacja spowodowana jest rzeczywistym spadkiem produkcji śliny przez gruczoły ślinowe.

Jakie mogą być przyczyny kserostomii? Jej podłoże może być bardzo różne, jednak najczęstszymi przypadkami są:

przyjmowane leki: wśród nich warto wymienić te o działaniu przeciwdepresyjnym, przeciwhistaminowym, przeciwbólowym, obniżającym ciśnienie. W tej grupie znajdują się także niektóre leki podawane przy cukrzycy;
styl życia: nadmierne stosowanie używek jak choćby: papierosy czy alkohol;
przewlekły stres;
choroby endokrynologiczne jak chociażby choroby tarczycy;
choroby przewlekłe jak np. cukrzyca;
postępujące starzenie organizmu – z wiekiem ślinianki mogą produkować mniej śliny;

Istnieje o wiele więcej przyczyn jak na przykład choroby neurologiczne, zaburzenia hormonalne, radioterapia bądź uszkodzenia mechaniczne.

Diagnostyka kserostomii. Jak ją rozpoznać?

Rozpoznanie kserostomii wymaga wnikliwego wywiadu lekarskiego oraz dodatkowych badań. Aby poznać dokładne przyczyny i stwierdzić kserostomię, należy przeprowadzić zalecone przez lekarza lub dentystę testy. Jednym z nich jest test lusterkowy – jeżeli błona śluzowa jest słabo nawilżona, lusterko stomatologiczne przesuwać się będzie z pewnym oporem. Z kolei sialometria bada ilość wydzielanej śliny przed stymulacją oraz po stymulacji.

Ponadto istnieje cały wachlarz diagnostyczny, który pozwala rozpoznać kserostomię. Na długiej liście znajduje się: rezonans magnetyczny, tomografia czy scyntygrafia gruczołów ślinowych. W przypadku podejrzenia infekcji jamy ustnej lekarz może zlecić również wymaz z jamy ustnej i badanie mikrobiologiczne.

Czy istnieje ryzyko powikłań?

Suchość w ustach, która rozciąga się w czasie, może prowadzić do licznych powikłań. Trzeba pamiętać, iż zmniejszona produkcja śliny zaburza naturalną ochronę jamy ustnej. To może przełożyć się na rozwój bakterii oraz grzybów. Przewlekła kserostomia może skutkować m.in. wystąpieniem próchnicy zębów, zaburzeniami smaku i trudnościami w przełykaniu, chorobami przyzębia i stanem zapalnym dziąseł czy urazami błony śluzowej. Może pojawić się również nieprzyjemny zapach z ust.

Odczuwalna przez dłuższy okres suchość w ustach to sygnał, iż należy skorzystać z porady lekarskiej. Odpowiednia diagnostyka pomoże wdrożyć adekwatne leczenie, za pomocą którego pacjent może pozbyć się dyskomfortu, jak również uniknąć ewentualnych powikłań.

Bibliografia:
1. Kserostomia – przyczyny, objawy i diagnostyka https://diag.pl/pacjent/artykuly/kserostomia-przyczyny-objawy-i-diagnostyka/ Monika Nowakowska
2. Czym jest kserostomia? Problem z suchością w ustach https://www.doz.pl/czytelnia/a16634-Czym_jest_kserostomia_Problem_z_suchoscia_w_ustach Barbara Chmielewska
3. Suchość w ustach – co to jest? https://www.medicover.pl/stomatologia/suchosc-w-ustach-co-to-jest,9685,n,8358

ZOBACZ PODOBNE ARTYKUŁY