Każdego roku w Polsce odnotowuje się 50 tys. nowych zachorowań na nowotwory skóry, w tym ponad 4 tys. na czerniaka. Część z czerniaków wykrywana jest niestety już w stadium zaawansowanym lub przerzutowym. Zgodnie z „Raportem Otwarcia” Narodowej Strategii Onkologicznej liczba zachorowań na czerniaka nieustannie rośnie.
Większa zachorowalność, ale też więcej terapii
Eksperci mają nadzieję, iż większa liczba zachorowań to efekt większej wykrywalności tego nowotworu. Świadczyłoby to o wzroście poziomu wiedzy, który skłania społeczeństwo do przestrzegania zasad profilaktyki i kontrolowania znamion u specjalistów.
Miejmy nadzieję, iż tak jest i iż jednak to nie skutek niedostatecznej świadomości na temat czerniaka i braku odpowiedniej ochrony przed słońcem, ponieważ trend na opaleniznę jest wciąż obecny.
Nastąpił zdecydowany wzrost przeżywalności pięcioletniej zdiagnozowanych na czerniaka chorych, u których jego wyleczenie, m.in. ze względu na stadium zaawansowania nie jest możliwe.
Natomiast na szczęście coraz więcej czerniaków jest diagnozowanych we wczesnym stadium i prawie 80 proc. pacjentów ma szanse na wyleczenie. Z roku na rok poprawia się również dostęp do nowoczesnych terapii dla polskich pacjentów.
Zawsze lepiej zapobiegać, niż leczyć
Najważniejsze czynniki ryzyka zachorowania na ten złośliwy nowotwór skóry są doskonale znane od lat. Poza tymi, na które nie mamy wpływu, jak np. niski fototyp skóry (jasna karnacja, rude lub blond włosy, liczne piegi, skłonność do oparzeń słonecznych), istnieje sporo grupa, o których wystąpieniu sami decydujemy.
Są to: oparzenia słoneczne, nadmierna ekspozycja słoneczna czy korzystanie z solarium. Zatem w wielu przypadkach, tylko zmieniając swoje zachowania, możemy uniknąć wystąpienia złośliwych nowotworów skóry.
Poza nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV oraz regularną samokontrolą zmian barwnikowych w ramach profilaktyki pierwotnej czerniaka, osoby o niskim fototypie skóry, ale też te o dużej liczbie znamion, powinny raz w roku skontrolować znamiona u dermatologa lub chirurga onkologa. Tym bardziej iż całościowe badanie skóry oraz dermatoskopia – zbadanie 15-20 znamion zajmuje lekarzowi ledwie minutę!
Samokontrola zmian barwnikowych? Przyda się pięć pierwszych liter alfabetu
Ponieważ jest to zmiana skórna, jej rozpoznanie nie wymaga skomplikowanej diagnostyki, czerniak jest dostrzegalny gołym okiem. Jego wygląd można określić poprzez pewne kryteria, charakterystyczne cechy. Warto je poznać, bo wcześnie wykryty nowotwór jest całkowicie wyleczalny. Poniżej ściągawka dla naszych czytelników.
O tym naprawdę poważnym zagrożeniu pamiętajmy zawsze, nie tylko podczas organizowanego co roku przez Akademię Tygodnia Świadomości Czerniaka. Więcej informacji na www.akademiaczerniaka.org.