Jak postępować z pacjentem geriatrycznym?

– Dla pacjentów powyżej 65 roku życia z wielochorobowością najważniejsze jest, aby docenić ich osobiste potrzeby i priorytety. Powinniśmy tak określać terapie, aby pomóc seniorom realizować swoje cele – powiedział prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzicki podczas 13. Kongresu „Starzenia – Pacjent 65+ w codziennej praktyce lekarskiej”.

W Gdańsku w dniach 12-14 czerwca 2025 roku odbył się 13. Kongres „Starzenia –Pacjent 65+ w codziennej praktyce lekarskiej”, którego organizatorem było Wydawnictwo Medyczne „Termedia”. W trakcie trzydniowego wydarzenia zostały przedstawione najnowsze i najistotniejsze doniesienia medyczne dotyczące określonych chorób typowych dla okresu starzenia, a także rekomendowane wytyczne diagnostyczne i terapeutyczne.

Interesujące wykłady i dyskusje

Kongres, który od trzynastu lat cieszy się wielkim zainteresowaniem zgromadził blisko 700 uczestników. Podczas 19. sesji i 50. zagadnień tematycznych mogli oni kompleksowo przygotować się do pracy z pacjentami po 60. roku życia.

W Kongresie wzięło udział niemal 50 wybitych wykładowców, którzy z ogromnym zaangażowaniem przekazali swoją wiedzę z wielu dziedzinach medycyny.

Pierwszego dnia eksperci poruszyli m.in. tematy leczenia bólu, profilaktyki przeciwudarowej i leczenia udarów, leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, diagnozy i terapii depresji, zaburzeń lękowych oraz demencji. Nie zabrakło również wykładu i dyskusji poświęconych wielochorobowości i ustalaniu priorytetów diagnostycznych oraz terapeutycznych. Głos zabrali m.in. kierownik naukowy Kongresu, prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzicki, dr hab. n. med. Jarosław Woroń, prof. dr hab. n. med. Bartosz Karaszewski, dr n. med. Marek Widenka, dr hab. n. med. Sławomir Murawiec.

Pacjent 65 Plus z wielochorobowością – potrzeby i wyzwania

Prof. Tomasz Grodzicki podczas sesji otwarcia podkreślił, iż zadaniem klinicystów wobec pacjentów 65 plus z wielochorobowością jest określenie priorytetów diagnostycznych i terapeutycznych.

– Naszym celem jest wskazanie, jak postępować z osobami starszymi zmagającymi się z konkretnymi chorobami – migotaniem przedsionków, nadciśnieniem, cukrzycą, zaburzeniami pamięci, niedoborami witamy D. Kiedy trzynaście lat temu rozpoczęliśmy ten kongres, mieliśmy w Polsce 20 proc. osób, które przekroczyły 60 rok życia. W tej chwili osób starszych jest około 10 milionów. Liczba ta cały czas rośnie – powiedział prof. Grodzicki.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, pod koniec 2022 r. liczba ludności Polski wyniosła 37,8 mln, w tym blisko 9,8 mln stanowiły osoby w wieku 60 lat i więcej (25,9 proc.) Najliczniejszą grupę (25,7 proc.) stanowiły osoby w wieku 65-69 lat.

W następnym roku obserwowano kontynuację procesu starzenia się ludności w naszym kraju. Na koniec 2023 r. liczba osób w wieku 60 lat i więcej wyniosła 9,9 mln i w stosunku do roku poprzedniego zwiększyła się o 1,0 proc. Udział osób starszych w populacji mieszkańców Polski osiągnął poziom 26,3 proc, co oznacza wzrost o 0,4 p. proc. w porównaniu do roku poprzedniego.

– W ciągu kilkunastu lat utrzymywał trend dłuższego przeżycia zarówno kobiet jak i mężczyzn, co związane było między innymi z sukcesami w medycynie. Tendencję tę zaburzyła pandemia Covid-19, bowiem średnia długość życia, czyli przeciętna liczba lat po 60. roku życia spadła u kobiet oraz mężczyzn o 2 lata. Na szczęście udało się odwrócić ten negatywny trend i wrócić do stanu z 2019 roku – wskazał prof. Grodzicki.

Pomóżmy seniorom realizować cele

Odnosząc się do świadczenia opieki nad pacjentami geriatrycznymi ocenił, iż „popełniamy błąd w tym, iż leczymy choroby”.

– Leczymy te schorzenia, w których czujemy się komfortowo. Gdy tracimy ten komfort, wysyłamy pacjenta do innego specjalisty, który leczy swoją ulubioną chorobę i ten chory krąży po systemie. Nie uwzględniamy ogólnego stanu zdrowia. Koncentrujemy się na wynikach badań, śledzimy wskaźniki biochemiczne, ponieważ jest to łatwiejsze niż oglądanie chorego. Skupiamy się na leczeniu każdej choroby świata u pacjenta w terminalnej fazie choroby, a tymczasem to, czego najbardziej on potrzebuje, to silne leki przeciwbólowe – mówił prof. Grodzicki.

Zdaniem specjalisty, należy wsłuchać się w pacjenta i opracować taką ścieżkę terapeutyczną, która spełni jego oczekiwania związane z wykonywaniem określonych funkcji społecznych.

– Co jest najważniejsze dla pacjentów 65 plus z wielochorobowością? Ważne jest to, aby docenić ich osobiste potrzeby i priorytety. One są bardzo różne ale warto je ustalić, gdyż celem naszej terapii jest to, abyśmy byli w stanie tym pacjentom pomóc. Starajmy się określać trapie w taki sposób, aby seniorzy mogli realizować swoje cele, takie jak chociażby uczestnictwo w urodzinach wnuka, wyjście na zakupy, czy na spacer. To nam niestety umyka – powiedział specjalista.

Pacjent 65 Plus w gabinecie lekarza

Kolejny dzień Kongresu przebiegał równie interesująco. Podczas pierwszej sesji omówiono kwestie związane z metabolizmem osób starszych w kontraście pułapek żywieniowych. Swój wykład wygłosili prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, dr hab. n. med. Alina Kuryłowicz oraz prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong. Tego dnia omówione zostały również kwestie z obszaru pulmonologii, wakcynologii, a także tematy interdyscyplinarne.

Podczas drugiego dnia Kongresu odbyły się warsztaty poświęcone zasadom leczenia bólu u osób starszych - kiedy teoria spotyka się z praktyką. Poprowadził je dr n. med. Marek Widenka.

Pacjent 65 Plus interdyscyplinarnie

Trzeciego dnia konferencji odbyły się m.in. sesje neurologiczna i urologiczna. Prof. dr hab. n. med. Piotr Chłosta opowiedział o neurogennych przyczynach dolegliwości ze strony układu moczowego. Dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak mówiła o chorobie Parkinsona, z kolei dr n. med. Aleksandra Wierzbicka-Wichniak omówiła przypadki pacjentów z bezsennością.

Podczas Kongresu była mowa również o dylematach terapeutycznych dotyczących leczenia przeciwkrzepliwego u pacjentów z wielochorobowością, o wyzwaniach diagnostycznych i terapeutycznych w zakresie chorób sercowo-naczyniowych oraz o nowych możliwościach bezpłatnej profilaktyki pacjentów 65+ przeciw RSV i pneumokokom.