François Bayrou stanie dziś o godzinie 15 przed Zgromadzeniem Narodowym, by przedstawić deklarację polityki ogólnej i poddać się głosowaniu nad wotum zaufania. Wynik będzie znany około godziny 19, a jeżeli premier przegra, stanie się pierwszym w historii V Republiki zmuszonym do ustąpienia w wyniku takiego głosowania.
W lipcu Bayrou przedstawił projekt budżetu na 2026 rok zakładający oszczędności rzędu prawie 44 miliardów euro. Premier będzie przekonywał posłów, iż kraj stoi w obliczu palącej potrzeby naprawy finansów publicznych i chce negocjować z opozycją konkretne rozwiązania.
Opozycja odrzuca projekt
Opozycja zarówno z lewej, jak i prawej strony nie tylko odrzuca projekt budżetu, ale obciąża odpowiedzialnością za stan finansów publicznych centrowy obóz prezydenta Emmanuela Macrona. Bayrou, szef partii MoDem (Ruch Demokratyczny), należy do tego obozu, któremu od 2022 roku nie udało się stworzyć większościowego rządu.
Parlament powstały po wyborach w lipcu 2024 roku jest podzielony między trzy siły polityczne, z których żadna nie ma wystarczającej liczby mandatów do samodzielnego utworzenia rządu. Mimo konsultacji z poszczególnymi partiami od początku września i aktywności medialnej, premier nie przekonał opozycji.
Strategia skrajnej prawicy
Skrajnie prawicowe Zjednoczenie Narodowe (RN) w upadku rządu Bayrou widzi szansę na nowe wybory parlamentarne, które wzmocnią jego pozycję. Według sondaży z pierwszych dni września RN wraz z sojusznikami może liczyć na 31,5 procent głosów w przypadku przedterminowych wyborów - najwięcej spośród wszystkich partii.
Przywódczyni skrajnej prawicy Marine Le Pen uważa przedterminowe wybory za swoją szansę na rozstrzygnięcie sytuacji, która utrudnia jej kandydowanie w wyborach prezydenckich w 2027 roku. Polityczka została skazana w pierwszej instancji za fikcyjne zatrudnianie asystentów eurodeputowanych i sąd zakazał jej ubiegania się o funkcje publiczne.
Konsekwencje dla Francji
Skutki upadku rządu nie byłyby odczuwalne dla polityki zagranicznej i obrony, która leży w kompetencjach prezydenta. Mimo to konieczność powołania nowego gabinetu odciągałaby uwagę Macrona od agendy międzynarodowej, a opóźnienie budżetu hamowałoby realizację zwiększonych wydatków na obronność.
Balansujący między lewicą i prawicą rząd Bayrou miałby szansę na przetrwanie tylko wtedy, gdyby nie zagłosowało przeciwko niemu albo RN, albo Partia Socjalistyczna (PS). Premier liczył w ostatnich dniach na socjalistów, mając nadzieję na odciągnięcie ich od skrajnie lewicowej Francji Nieujarzmionej (LFI).
Propozycje socjalistów
Socjaliści jednak ogłosili, iż sami są gotowi utworzyć nowy rząd z premierem z lewicy. Przedstawili "kontrbudżet" przewidujący dwukrotnie niższe oszczędności - 23 miliardy euro oraz wprowadzenie podatku od największych fortun i rewizję reformy emerytalnej.
Propozycje PS wydają się nie do pogodzenia z pomysłami Bayrou, a socjaliści nie mają szans na realizację własnego programu. Były socjalistyczny prezydent François Hollande w zawoalowany sposób zaapelował do PS o ustępstwa, zauważając, iż nie trzeba stawiać sprawy w sposób "mój plan - albo nic".
Kryzys Macrona
Klincz polityczny stawia w trudnej sytuacji samego prezydenta Macrona, którego opozycja obciąża odpowiedzialnością za kryzys po rozwiązaniu parlamentu w 2024 roku. Skrajna lewica i prawica żądają ustąpienia Macrona i przedterminowych wyborów prezydenckich, co szef państwa wykluczył.
W razie nowych wyborów źle wypadający w sondażach socjaliści zdobyliby mniej głosów w parlamencie niż mają obecnie. Ocenia się, iż tym razem "front republikański" - strategia głosowania odciągająca głosy od skrajnej prawicy - nie będzie skuteczny jak w wyborach w 2024 roku.
Źródła wykorzystane: "PAP"
Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
