Skąd bierze się kawa bezkofeinowa?
Krok pierwszy to wybór zielonych, czyli surowych ziaren kawy przed procesem palenia. To właśnie wtedy przeprowadza się proces usuwania kofeiny, zanim ziarno zostanie poddane obróbce termicznej. Kofeina jest rozpuszczalna w wodzie, zatem może być selektywnie ekstrahowana, przy czym głównym wyzwaniem jest zachowanie aromatu i związków smakowych, które decydują o charakterze kawy.
Stosuje się kilka podstawowych metod dekofeinizacji. Najczęściej używane są metody z użyciem rozpuszczalników chemicznych, w której stosuje się takie substancje jak chlorek metylenu lub octan etylu.Reklama
Bezpieczniejszą alternatywą są metody bezrozpuszczalnikowe: technika z użyciem ciekłego dwutlenku węgla (CO₂) oraz metoda "wody szwajcarskiej" korzystająca z filtrów węglowych. W metodzie CO₂ ziarna poddawane są wysokiemu ciśnieniu, co umożliwia wybiórcze wiązanie kofeiny i jej usunięcie. Z kolei metoda wodna polega na nasyceniu wstępnego ekstraktu wodnego ziarna aromatami, a następnie wykorzystaniu filtrów do wychwycenia cząsteczek kofeiny - w rezultacie ziarna tracą kofeinę, ale odzyskują związki aromatyczne.
Trzeba pamiętać, iż choć proces usuwania kofeiny jest skuteczny, to nie pozwala usunąć jej stuprocentowo - niewielkie śladowe ilości kofeiny zwykle pozostają w naparze.
Dlaczego warto ograniczać kofeinę?
To nie przypadek, iż ludzie na całym świecie pokochali kawę. Kofeina to naturalny stymulant, który sprawia, iż czujemy się pobudzeni i skoncentrowani. W umiarkowanych dawkach przynosi odczuwalne korzyści. Jednak gdy spożyjemy ją w nadmiernych ilościach, mogą pojawić się skutki uboczne: niepokój, drażliwość, drżenia mięśniowe, bezsenność, bóle głowy, nudności czy zaburzenia rytmu serca.
Za bezpieczną dawkę kofeiny dla osoby dorosłej zwykle uznaje się około 400 mg dziennie. Choć wartości te mogą się różnić w zależności od wrażliwości indywidualnej, każdy organizm ma limit tolerancji.
Dla osób z nadciśnieniem, zaburzeniami rytmu serca, problemami ze snem lub rekonwalescentów wskazane jest ograniczenie kofeiny. Jej długotrwałe nadużywanie może także negatywnie wpływać na gęstość kości (szczególnie u kobiet) oraz - w przypadku par starających się o dziecko - obniżać płodność.
Dla kogo kawa bezkofeinowa to dobry wybór?
Warto wiedzieć, iż Światowa Organizacja Zdrowia zaleca kobietom w ciąży, które piją duże ilości kawy (powyżej 300 mg kofeiny dziennie), ograniczenie spożywania tego napoju, by zmniejszyć ryzyko poronienia lub osiągnięcia niskiej masy urodzeniowej przez noworodka. Przy czym pamiętajmy, iż kofeina jest nie tylko w kawie, ale również w herbacie, kakao czy yerba mate.
Ograniczenie lub całkowite zrezygnowanie z kawy zaleca się także osobom, które nie tolerują działań kofeiny, na przykład z powodu problemów układu sercowo-naczyniowego czy ze snem.
W takich przypadkach kawa bezkofeinowa może być rozwiązaniem pozwalającym cieszyć się rytuałem kawowym bez ryzyka. Choć należy pamiętać, iż kawa bezkofeinowa nie jest całkowicie pozbawiona tej substancji, a u niektórych już sama czynność picia kawy - zapach, rytuał, smak - powoduje psychofizjologiczne reakcje podobne do tych wywołanych przez kofeinę.
Badania pokazują, iż u osób przyzwyczajonych do kawy, picie bezkofeinowej alternatywy może wywoływać m.in. zmiany w rytmie serca czy ciśnieniu, choć o mniejszej sile niż przy obecności kofeiny.
Czy kawa bezkofeinowa jest zdrowa i bezpieczna?
Odpowiadając krótko: w umiarkowanych ilościach jest bezpieczna. A choćby może dzielić część korzyści zdrowotnych z kawą standardową. Mowa m.in. o zmniejszaniu ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2.
Ponadto kawa bezkofeinowa nie zwiększa ogólnego ryzyka nowotworów, a w przypadku raka jajnika, jelita grubego oraz agresywnego raka prostaty wręcz obniża prawdopodobieństwo zapadnięcia na te choroby. Warto jednak nadmienić, iż w przypadku mężczyzn może zwiększać ryzyko wystąpienia raka pęcherza
A co z kobietami w ciąży?
To pytanie pojawia się najczęściej, bo to właśnie one są jedną z najważniejszych grup docelowych tego produktu. W czasie ciąży metabolizm kofeiny spowalnia, co oznacza, iż jej działanie może utrzymywać się dłużej i łatwiej osiągnąć kumulację. Zaleca się zatem zdecydowane ograniczenie spożycia kofeiny.
W pierwszym trymestrze, kiedy ryzyko poronienia jest najwyższe, wiele kobiet decyduje się na całkowite wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie napojów zawierających kofeinę. W sytuacjach, gdy całkowita rezygnacja z kawy wydaje się zbyt trudna pod względem psychologicznym, kawa bezkofeinowa może stanowić kompromis: mniejsza ilość stymulanta, ale utrzymanie rytuału picia.
Ograniczenie kofeiny bywa wskazane w wielu sytuacjach ze względu na jej potencjalne skutki uboczne, nadciśnienie, zaburzenie snu, planowanie i utrzymanie ciąży. W takich przypadkach kawa bezkofeinowa jest rozsądnym kompromisem - uchodzi za względnie bezpieczną i przy umiarkowanym spożyciu może dzielić część pozytywnych efektów zdrowotnych z kawą standardową.
Źródła:
https://public-health.uq.edu.au/article/2023/11/how-decaf-coffee-made-and-it-really-caffeine-freehttps://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0265203021000007840https://www.who.int/tools/elena/interventions/caffeine-pregnancyhttps://www.psypost.org/new-research-shows-decaf-coffee-can-mimic-caffeines-effects-in-habitual-drinkers/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20008687/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30833443/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40180122/https://dietetycy.org.pl/kawa-bezkofeinowa-w-ciazy/
CZYTAJ TEŻ:
