Z badania opublikowanego 18 kwietnia w czasopiśmie „Journal of Evidence-Based Dental Practice” wynika, iż połączenie deksmedetomidyny (selektywny agonista receptorów α2-adrenergicznych) oraz ketaminy (antagonista receptorów NMDA) może być pomocne w ograniczeniu lęku i bólu u dzieci podczas sedacji.
– Uzyskane wyniki wskazują, iż choć połączenie deksmedetomidyny z ketaminą przynosi pewne korzyści w postaci obniżenia poziomu lęku i bólu, nie zapewnia istotnej poprawy w zakresie czasu, gdy sedacja zaczyna działać, czasu jej trwania i ustąpienia w porównaniu z użyciem samej deksmedetomidyny – napisali autorzy z zespołu dr. Ahmeda Abdula Nadera Abuokala z Uniwersytetu Nauk i Technologii Misr w Egipcie.
Przegląd obejmujący pięć badań
Aby przeprowadzić przegląd dotyczący działania deksmedetomidyny w połączeniu z ketaminą oraz działania samej deksmedetomidyny, naukowcy ocenili dostępne prace, w których podjęto tę tematykę. Do przeglądu włączono pięć badań klinicznych opublikowanych w latach 2015-2024. Łącznie oceniano w nich 308 młodych pacjentów między 1. a 7. rokiem życia.
Wszystkie badania zostały prowadzone z zastosowaniem metody podwójnego lub potrójnego zaślepienia (ang. double or triple blinding) i dotyczyły dzieci leczonych ambulatoryjnie – poddawanych pulpektomii i zabiegom chirurgicznym. Przed znieczuleniem oceniono stan zdrowia wszystkich pacjentów – zgodnie z klasyfikacją Amerykańskiego Towarzystwa Anestezjologicznego (ASA).
Metaanaliza wykazała brak statystycznie istotnych różnic pomiędzy grupami w czasie rozpoczęcia działania sedacji (średnia różnica [MD] = -0,02 minuty, 95% przedział ufności [CI]: -3,27 do 3,23, p = 0,99, I² = 29%); czasie trwania sedacji (MD = -7,39 minuty, 95% CI: -21,69 do 6,91, p = 0,31, I² = 95%) oraz w czasie ustąpienia sedacji (MD = 4,71 minuty, 95% CI: -12,80 do 22,23, p = 0,60, I² = 92%).
Niższy poziom lęku i dolegliwości bólowych
Natomiast wyniki dotyczące poziomu lęku przemawiały na korzyść połączenia dwóch substancji (standaryzowana średnia różnica [SMD] = -0,67, 95% CI: -1,20 do -0,14, p = 0,01, I² = 35%), podobnie jak wyniki dotyczące bólu (MD = -1,11, 95% CI: -2,04 do -0,19, p = 0,02, I² = 20%). Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości występowania działań niepożądanych, takich jak bradykardia, hipotensja, pobudzenie, wymioty czy nudności. Podsumowując, połączenie deksmedetomidyny i ketaminy było skuteczniejsze w redukcji lęku i bólu, nie zwiększając jednocześnie ryzyka działań niepożądanych.
Naukowcy z Uniwersytetu Nauk i Technologii Misr zaznaczyli jednak, iż ich przegląd miał pewne ograniczenia, w tym niewielką liczbę badań oraz niespójność zastosowanych protokołów, co może skutkować uogólnieniem uzyskanych wyników.
– Połączenie deksmedetomidyny z ketaminą pozwoliło na umiarkowane zmniejszenie lęku i bólu i było dobrze tolerowane, dlatego może być stosowane w praktyce klinicznej – podsumowali autorzy artykułu pt. „Safety and Efficacy of Dexmedetomidine-Ketamine Combination vs Dexmedetomidine Alone for Pediatric Dental Sedation: A Systematic Review and Meta-analysis”.
– Znieczulenie ogólne u małoletniego pacjenta stosujemy tylko i wyłącznie wtedy, gdy występuje u niego pełny brak współpracy z lekarzem. To m.in. osoby z niepełnosprawnościami i bardzo silnym strachem przed leczeniem – mówi lek. dent Michał Kaczmarek, absolwent Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, specjalista stomatologii dziecięcej, autor bloga Tata Stomatolog.
Źródło: https://www.utoronto.ca/
https://www.sciencedirect.com/
