Czym jest depresja okołoporodowa? Objawy, przyczyny i różnice względem tzw. „baby blues”

Czy każda mama po porodzie musi być szczęśliwa?
Czy łzy, lęk i poczucie przytłoczenia to coś normalnego?
A może to tylko przejściowy „baby blues”, czy jednak początek depresji okołoporodowej?

Narodziny dziecka to ogromne wydarzenie – piękne, ale jednocześnie wymagające. Zmiany hormonalne, brak snu, nowa odpowiedzialność i presja otoczenia mogą sprawić, iż młoda mama zamiast euforii odczuwa smutek, bezradność czy lęk. Warto wiedzieć, jak rozpoznać, kiedy mamy do czynienia z czymś przejściowym, a kiedy z poważnym zaburzeniem, które wymaga pomocy specjalisty.

Czym dokładnie jest depresja okołoporodowa?

Depresja okołoporodowa to zaburzenie nastroju, które może pojawić się zarówno w ciąży, jak i w ciągu roku po porodzie. Według badań cierpi na nią od 10 do 20% kobiet – co oznacza, iż dotyka co piątą młodą mamę.

To nie chwilowy smutek ani „brak wdzięczności”. To choroba, którą trzeba potraktować poważnie – tak samo jak depresję w innych etapach życia.

Objawy depresji okołoporodowej

Objawy mogą różnić się intensywnością, ale najczęściej obejmują:

• emocjonalne: poczucie przytłoczenia, smutek, brak nadziei, silne poczucie winy, trudności w nawiązywaniu więzi z dzieckiem,
• poznawcze: problemy z koncentracją, trudności w podejmowaniu decyzji, natrętne myśli,
• fizyczne: przewlekłe zmęczenie, bezsenność (mimo iż dziecko śpi), bóle głowy, spadek apetytu lub objadanie się,
• zachowania: wycofywanie się z kontaktów społecznych, brak energii do codziennych czynności, unikanie kontaktu z dzieckiem lub nadmierne zamartwianie się o jego zdrowie.

W skrajnych przypadkach mogą pojawić się myśli rezygnacyjne – wówczas niezbędna jest natychmiastowa pomoc specjalistyczna.

Przyczyny depresji okołoporodowej

Nie istnieje jeden powód, to zwykle kombinacja wielu czynników:

• Biologiczne – spadek poziomu estrogenów i progesteronu po porodzie, zaburzenia pracy tarczycy, zmiany w neuroprzekaźnikach odpowiedzialnych za nastrój.
• Psychologiczne – perfekcjonizm, wysoka wrażliwość, wcześniejsze epizody depresji czy lęku, negatywne doświadczenia z dzieciństwa.
• Społeczne – brak wsparcia partnera lub rodziny, izolacja, trudna sytuacja materialna, presja społeczna („musisz być idealną mamą”).

Warto podkreślić, iż depresja okołoporodowa nie wybiera – może dotknąć każdą kobietę, niezależnie od wieku, statusu materialnego czy liczby dzieci.

Baby blues a depresja okołoporodowa – najważniejsze różnice

Baby blues:

• pojawia się zwykle między 3. a 5. dniem po porodzie,
• objawia się płaczliwością, drażliwością, wahaniami nastroju, uczuciem przytłoczenia,
• dotyka aż 70-80% mam,
• ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 tygodni.

Depresja okołoporodowa:

• może rozpocząć się już w ciąży lub do roku po porodzie,
• objawy są silniejsze i bardziej utrwalone,
• prowadzi do poważnych trudności w codziennym funkcjonowaniu,
• nie mija sama – wymaga interwencji specjalisty.

Jak leczyć depresję okołoporodową?

Najważniejsze: depresję okołoporodową można skutecznie leczyć.

Najczęściej stosuje się:

• psychoterapię (np. terapię poznawczo-behawioralną),
• farmakoterapię (dobieraną indywidualnie i bezpieczną w okresie karmienia piersią),
• wsparcie bliskich i edukację rodziny,
• zmiany stylu życia – zadbanie o sen, regularne posiłki, aktywność fizyczną, czas dla siebie.

Dlaczego nie warto czekać?

Depresja okołoporodowa nie jest czymś, co „trzeba przeczekać”. Nieleczona może pogłębiać się i wpływać nie tylko na mamę, ale także na relacje rodzinne i rozwój dziecka. Im szybciej zostanie rozpoznana, tym większa szansa na szybki powrót do równowagi.

Jeśli podejrzewasz u siebie objawy depresji okołoporodowej lub chcesz upewnić się, iż to tylko „baby blues”, umów się na konsultację z psychologiem Sandrą Aniszewską w Centrum Terapii Alma, specjalistką w obszarze zdrowia psychicznego kobiet w ciąży i po porodzie.

Zrób pierwszy krok ku lepszemu samopoczuciu – zapisz się już dziś.